عفونت‌های باکتریایی یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی در سراسر جهان هستند که اندام‌های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و گاهی منجر به عوارض جدی می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان ابزاری مؤثر برای مبارزه با این عفونت‌ها شناخته می‌شوند و در میان آن‌ها، آمپی‌سیلین به عنوان یکی از داروهای پرکاربرد، جایگاه ویژه‌ای دارد. آمپول آمپی ‌سیلین، که به خانواده پنی‌سیلین‌ها تعلق دارد، با مهار ساختار دیواره سلولی باکتری‌ها، باعث مرگ آن‌ها و کنترل عفونت می‌شود.

اشکال دارویی آمپی سیلین

• کپسول: 250 میلی گرم، 500 میلی گرم

• سوسپانسیون خوراکی: 125 میلی گرم / 5 میلی لیتر، 250 میلی گرم / 5 میلی لیتر

• پودر برای تزریق: 125 میلی گرم، 250 میلی گرم، 500 میلی گرم، 1 گرم، 2 گرم، 10 گرم

موارد مصرف آمپول آمپی سیلین

آمپول آمپی سیلین برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. این یک آنتی‌بیوتیک از نوع پنی‌سیلین است که با توقف رشد باکتری‌ها عمل می‌کند. این آنتی‌بیوتیک فقط عفونت‌های باکتریایی را درمان کرده و برای عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده از هر آنتی‌بیوتیک در مواقعی که نیازی به آن نیست، می‌تواند باعث شود که برای عفونت‌های بعدی کارایی نداشته باشد.

آمپول آمپی سیلین برای سرماخوردگی

آمپول آمپی ‌سیلین به صورت کلی برای سرماخوردگی توصیه نمی‌شود، زیرا سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند آمپی‌ سیلین) برای عفونت‌های ویروسی مؤثر نیستند. آنتی‌بیوتیک‌ها تنها برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شوند و مصرف نادرست آن‌ها در عفونت‌های ویروسی می‌تواند منجر به بروز مقاومت باکتریایی و عوارض جانبی ناخواسته شود.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی آمپی سیلین

پنی سیلین طیف وسیع؛ با سنتز دیواره سلولی باکتری در طول تکثیر فعال تداخل می‌کند و باعث فعالیت باکتری کشی علیه ارگانیسم‌های حساس می‌شود. زمانی که قادر به مصرف خوراکی دارو نباشید، جایگزین آموکسی سیلین می‌شود. جذب دارو با حداکثر زمان پلاسما 1-2 ساعت (خوراکی)، فراهمی زیستی 30-40٪ و توزیع پروتئین محدود 15-25٪ می‌باشد. حذف دارو در نیمه عمر 1-1.8 ساعت (عملکرد طبیعی کلیه) و دفع از طریق ادرار (90٪ در عرض 24 ساعت) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف آمپول آمپی سیلین

این دارو را طبق دستور پزشک، 4 بار در روز (هر 6 ساعت) از طریق خوراکی مصرف کنید. آمپی سیلین را با معده خالی (1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا) با یک لیوان پر آب مصرف کنید. در حین استفاده از این دارو، مقدار زیادی مایعات بنوشید. برای بهترین اثر، این آنتی‌بیوتیک را در زمان‌های مساوی مصرف کنید. برای کمک به یادآوری، این دارو را هر روز در زمان‌های یکسانی مصرف کنید. مصرف این دارو را تا پایان کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شوند. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود.

زمان مصرف آمپول آمپی سیلین

• دوز مصرفی عمومی برای این دارو، 250-500 میلی گرم در هر 6 ساعت به صورت خوراکی است. همچنین، دوز تزریقی 50-250 میلی گرم هر 4-6 ساعت به صورت تزریق عضلانی و وریدی تجویز می‌شود.

• این دارو در بیمارانی که به پنی‌سیلین حساسیت ندارند و قادر به مصرف آموکسی‌سیلین خوراکی نیستند، 2 گرم یا 50 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تزریق عضلانی و وریدی در 30 تا 60 دقیقه قبل از عمل مصرف می‌شود.

• پروفیلاکسی معمول برای روش‌های GI/GU (خونریزی معده یا روده) که دیگر توسط AHA توصیه نمی‌شود. فقط بیمارانی را با بالاترین خطر پیامدهای نامطلوب آندوکاردیت (به عنوان مثال، دریچه مصنوعی قلب، اندوکاردیت قبلی، برخی از دسته‌بندی‌های بیماری مادرزادی قلب، دریچه‌دریچه‌ای قلبی در بیماران پیوند قلب) با عفونت انتروکوکی معده و روده تثبیت شده یا برای کسانی که قبلاً درمان آنتی‌بیوتیکی دریافت می‌کنند، در نظر بگیرید. جلوگیری از عفونت زخم یا سپسیس مرتبط با خونریزی معده یا روده، که در آن پوشش انتروکوکی مورد نظر است.

• بیماران پرخطر؛ 2 گرم به صورت تزریق وریدی و عضلانی ظرف 30 دقیقه قبل از عمل، به دنبال آن آمپی سیلین 1 گرم (یا آموکسی سیلین 1 گرم خوراکی) 6 ساعت بعد، باید همراه با جنتامایسین استفاده شود.

نحوه تزریق آمپول آمپی سیلین

• تزریق آمپول آمپی‌سیلین باید توسط کادر درمان یا تحت نظارت پزشک انجام شود. این دارو به شکل‌های مختلفی تزریق می‌شود و نوع تزریق و دوز آن بر اساس شدت عفونت و وضعیت بیمار متفاوت است. آمپی‌سیلین به صورت تزریق وریدی (داخل ورید) یا عضلانی (داخل عضله) تجویز می‌شود.

• آمپی‌سیلین معمولاً به صورت پودر ارائه می‌شود و باید با محلول مناسب (آب مقطر استریل یا محلول نمکی) ترکیب شود. مقدار دقیق محلول برای حل کردن پودر بستگی به دستورالعمل پزشک و داروساز دارد.

• برای تزریق عضلانی، آمپول به عضلات بزرگ مانند عضله سرینی (باسن) یا عضله دلتوئید (بازو) تزریق می‌شود. برای تزریق وریدی، دارو به آرامی وارد ورید می‌شود. در موارد خاص، ممکن است از روش انفوزیون وریدی (سرم) استفاده شود.

• برای تزریق عضلانی، سرنگ را در زاویه مناسب وارد عضله کرده و دارو را به آرامی تزریق کنید. برای تزریق وریدی، معمولاً سرعت تزریق باید کم باشد تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.

موارد احتیاط

قبل از مصرف آمپول آمپی سیلین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله بیماری کبد، بیماری قلبی (ریتم نامنظم قلب)، عفونت انگلی چشم (سیستیسرکوز چشمی)، عفونت مغزی انگلی (سیستیسرکوز مغزی)، سابقه قارچی خاص و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط آمپول آمپی سیلین خواهیم پرداخت؛

• افرادی که سابقه حساسیت به پنی‌سیلین یا سفالوسپورین‌ها دارند ممکن است واکنش‌های آلرژیک جدی به آمپی ‌سیلین نشان دهند. علائم آلرژی شامل راش پوستی، خارش، تورم، سرگیجه شدید و تنگی نفس است. در صورت بروز هر یک از این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.

• آمپول آمپی‌ سیلین می‌تواند برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند مضر باشد، زیرا ممکن است دفع دارو از بدن را کندتر کند و موجب تجمع بیش از حد دارو شود. در این افراد، دوز دارو باید تحت نظر پزشک تنظیم شود.

• این دارو به عنوان یک داروی ایمن در دوران بارداری و شیردهی شناخته می‌شود، اما باید تحت نظر پزشک استفاده شود. در دوران بارداری و شیردهی، مصرف هر دارویی باید با توجه به خطرات و فواید آن انجام شود.

• آمپی ‌سیلین ممکن است با برخی از داروها مانند ضدبارداری‌های خوراکی تداخل داشته باشد و اثربخشی آنها را کاهش دهد. به همین دلیل، اگر از داروهای دیگری استفاده می‌کنید، باید پزشک را مطلع کنید.

• مصرف آمپی ‌سیلین می‌تواند منجر به بروز عوارض گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ شود. در صورت بروز علائم شدید یا مداوم، باید به پزشک مراجعه شود. برای جلوگیری از مقاوم شدن باکتری‌ها به این آنتی‌بیوتیک، باید دوره درمانی کاملاً تکمیل شود، حتی اگر علائم بیماری زودتر بهبود یابند.

موارد منع مصرف آمپول آمپی سیلین

• حساسیت به دارو یا سایر ترکیبات آن

• عفونت‌های ویروسی مانند مونونوکلئوز

• نارسایی کبدی یا کلیوی

عوارض آمپول آمپی سیلین

حالت تهوع، استفراغ، اسهال، درماتیت لایه بردار، کم خونی، واکنش شبه بیماری سرم، تشنج، گیجی یا سردرد برخی از عوارض آمپول آمپی سیلین می‌باشد. این دارو به ندرت ممکن است به دلیل وجود باکتری به نام C. difficile، باعث بیماری شدید روده شود. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا هفته‌ها تا ماه‌ها پس از توقف درمان رخ دهد. در صورت بروز اسهال شدید، درد شکم یا معده، خون یا مخاط در مدفوع، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. در ادامه به عوارض آمپول آمپی سیلین خواهیم پرداخت؛

• کهیر

• تب

• تشنج

• زبان مودار سیاه

• اسهال

• حالت تهوع

• کاندیدیازیس دهان

• استفراغ کردن

• کم خونی

• کم خونی همولیتیک

• واکنش شبه بیماری سرم

تداخل دارویی آمپی سیلین

• تداخلات رده X (پرهیز): ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا

• افزایش اثرات داروها توسط آمپی‌سیلین: دی‌کلروفنامید، متوترکسات، آنتاگونیست‌های ویتامین کا

• کاهش اثرات داروها توسط آمپی‌سیلین: آمینوگلیکوزیدها، آتنولول، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن ب.ث.ژ (ایمنی‌زا)، واکسن وبا، لاکتوباسیلوس و استریول، مایکوفنولات، سدیم پیکوسولفات، واکسن حصبه

مصرف آمپول آمپی سیلین در دوران بارداری و شیردهی

مورد قابل توجهی یافت نشد. مصرف هر دارویی از جمله آمپول آمپی سیلین، در دوران بارداری و شیردهی باید با نسخه و تایید پزشک انجام شود.

شرایط نگهداری آمپول آمپی سیلین

آمپول آمپی سیلین باید در دمای یخچال (نه یخ زدگی) و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر آمپول آمپی سیلین

 آمپول آمپی ‌سیلین به عنوان یکی از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر و پرکاربرد در درمان عفونت‌های باکتریایی، نقشی اساسی در بهبود سلامت بیماران دارد. این دارو با مهار رشد باکتری‌ها و جلوگیری از تکثیر آن‌ها، به بدن کمک می‌کند تا عفونت‌های مختلفی را که می‌توانند دستگاه‌های تنفسی، ادراری، پوستی و گوارشی را تحت تأثیر قرار دهند، مهار و درمان کند. با این حال، استفاده بهینه از آمپی ‌سیلین به آگاهی از نحوه مصرف، رعایت دوز تجویز شده و تکمیل دوره درمانی نیاز دارد.