یکی از مشکلات شایع در فصل‌های مختلف سال، حساسیت فصلی و آلرژی است که با علائمی مانند عطسه‌های مکرر، آبریزش بینی، خارش چشم و گلو می‌توانند فعالیت‌های روزمره را مختل کرده و کیفیت زندگی را کاهش دهند. یکی از داروهای موثر در کنترل این علائم، قرص سیتریزین است که ممکن است آن را به عنوان قرص حساسیت بشناسید؛ آنتی‌هیستامینی نسل دوم که با مهار اثر هیستامین در بدن، به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. در ادامه، به بررسی کاربرد، نحوه مصرف، نحوه عملکرد، موارد احتیاط و عوارض سیتریزین خواهیم پرداخت.
کاربرد قرص سیتریزین چیست؟
قرص سیتریزین (Cetirizine) یک نوع داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین موقت علائم ناشی از آلرژی استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن عمل هیستامین در بدن کار می‌کند. هیستامین ماده‌ای است که بدن در واکنش به مواد آلرژی‌زا آزاد می‌کند و باعث بروز علائم آلرژی می‌شود. برخی از کاربرد این قرص شامل موارد زیر است:
- آبریزش بینی
- عطسه
- خارش، قرمزی و آبریزش چشم
- خارش بینی و گلو
- کهیر و خارش ناشی از آن
قرص سیتریزین برای سرفه
سرفه یک عملکرد محافظتی و طبیعی بدن است که به منظور پاکسازی مجاری تنفسی از مواد تحریک‌کننده، مخاط، ذرات خارجی یا عوامل بیماری‌زا رخ می‌دهد. این یک واکنش ناگهانی و قوی است که هوا را با فشار از ریه‌ها خارج می‌کند.
سیتریزین به طور مستقیم برای درمان سرفه ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های تنفسی طراحی نشده است. با این حال، در برخی موارد، سرفه می‌تواند ناشی از آلرژی‌های تنفسی یا ترشحات پشت حلق ناشی از آلرژی باشد. در این شرایط، سیتریزین با کاهش علائم آلرژی ممکن است به تسکین این نوع سرفه کمک کند.
قرص سیتریزین برای خارش و کهیر
سیتریزین (Cetirizine) به طور موثری برای درمان خارش و کهیر ناشی از آلرژی‌ها استفاده می‌شود. سیتریزین به گیرنده‌های هیستامین (به طور خاص گیرنده‌های H1) متصل شده و از اتصال هیستامین به آنها جلوگیری می‌کند. این فرایند باعث کاهش یا جلوگیری از بروز علائم آلرژیک مانند خارش و کهیر می‌شود.
اگرچه سیتریزین علائم خارش و کهیر را تسکین می‌دهد، اما علت اصلی آنها را درمان نمی‌کند. اگر خارش و کهیر شما مکرر یا شدید است، مهم است که برای تشخیص علت و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
سیتریزین برای گلو درد
این دارو به طور مستقیم برای درمان گلو درد ناشی از عفونت‌ها (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا) یا التهاب‌های غیر آلرژیک، داروی مناسبی نیست. اگر گلو درد شما ناشی از آلرژی‌های فصلی یا حساسیت به مواد خاص باشد، سیتریزین با کاهش علائم آلرژی مانند ترشحات پشت حلق و التهاب خفیف ناشی از آن، ممکن است به طور غیرمستقیم در تسکین ناراحتی گلو موثر باشد. در این حالت، علت اصلی ناراحتی گلو، واکنش آلرژیک است و سیتریزین با کنترل این واکنش، به بهبود وضعیت کمک می‌کند.
قرص سیتریزین برای کرونا
سیتریزین هیچ تاثیر مستقیمی بر خود ویروس SARS-CoV-2 و تکثیر آن ندارد. این قرص برای تسکین علائم آلرژی طراحی شده است، در حالی که علائم اصلی کرونا ناشی از عفونت ویروسی و التهاب ناشی از آن هستند. در برخی موارد، ممکن است افراد مبتلا به کرونا علائمی شبیه آلرژی مانند آبریزش بینی یا عطسه را تجربه کنند. در این شرایط، سیتریزین ممکن است به طور موقت این علائم را تسکین دهد. با این حال، این دارو بر علائم اصلی و روند بیماری کرونا هیچ تاثیرمستقیمی ندارد.
سیتریزین خواب‌آور است؟
سیتریزین از آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم است و خواب‌آلودگی کمتری نسبت به نسل اول ایجاد می‌کند، اما هنوز در برخی افراد اثر آرام‌بخش دارد. این اثر معمولاً خفیف است، ولی می‌تواند بر تمرکز و واکنش‌ها اثر بگذارد.
نکات مهم:
- احساس خواب آلودگی در برخی افراد
- پرهیز از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات صنعتی پس از مصرف اولیه
- تشدید خواب آلودگی در صورت مصرف با الکل
قرص سیتریزین هر چند ساعت مصرف کنیم؟
سیتریزین معمولا یک بار در روز مصرف می‌شود و اثر آن تا 24 ساعت در بدن باقی می‌ماند. مصرف در فواصل زمانی کوتاه تر توصیه نمی‌شود و می‌تواند باعث عوارض شود.
- یک بار در روز کافی است.
- فاصله کمتر از ۲۴ ساعت توصیه نمی‌شود.
- مصرف بیش از حد باعث خواب‌آلودگی شدید و عوارض دیگر می‌شود.
نحوه عملکرد قرص سیتریزین
هیستامین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن تولید و ذخیره می‌شود. این ماده در پاسخ به عوامل مختلفی از جمله مواد آلرژی‌زا (مانند گرده گیاهان، گرد و غبار، شوره حیوانات)، آسیب بافتی یا التهاب آزاد می‌شود. سیتریزین به طور خاص بر روی گیرنده‌های هیستامینی نوع 1 (H1) اثر می‌گذارد. این گیرنده‌ها مسئول بسیاری از علائم آلرژی هستند.
سیتریزین با اتصال به گیرنده‌های H1، از اتصال هیستامین به این گیرنده‌ها جلوگیری می‌کند. به عبارت دیگر، سیتریزین مانند یک مسدود کننده عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد هیستامین اثرات خود را اعمال کند.
موارد مصرف از قرص سیتریزین
قرص لتیزن یک آنتی‌هیستامین نسل دوم است که برای کاهش علائم ناشی از واکنش‌های آلرژیک به‌کار می‌رود. این دارو با مهار گیرنده‌های هیستامینی، خارش، عطسه و آبریزش بینی را کنترل کرده و نسبت به آنتی‌هیستامین‌های قدیمی‌تر خواب‌آلودگی کمتری ایجاد می‌کند.
موارد مصرف سیتریزین شامل:
- درمان رینیت آلرژیک (فصلی یا دائمی)
- کاهش خارش و کهیر مزمن یا حاد
- کمک به بهبود علائم سرماخوردگی و حساسیت مانند آبریزش بینی و عطسه
- کاهش خارش ناشی از اگزما یا واکنش‌های آلرژیک پوستی
قرص سیتریزین 10 برای چی خوب است؟
قرص سیتریزین ۱۰ میلی‌گرمی برای کنترل علائم آلرژی فصلی و دائمی، کهیر و خارش پوستی استفاده می‌شود. این دوز برای بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال مناسب است.
نکات مهم:
- کاهش عطسه و آبریزش بینی
- تسکین خارش چشم، بینی و گلو
- درمان کهیر و خارش مزمن
- اثر طولانی‌مدت تا ۲۴ ساعت
نحوه مصرف قرص سیتریزین
قبل از مصرف، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. برای اطلاع از نحوه مصرف سیتریزین با ما همراه باشید.
- دوز معمول برای بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال، یک قرص 10 میلی‌گرمی یک بار در روز است.
- این قرص در کودکان 2 تا 6 سال، 5 میلی‌گرم (نصف قرص 10 میلی‌گرمی یا مقدار معادل از شربت) یک بار در روز استفاده می‌شود.
- این دارو را هر روز در زمان مشخصی از روز مصرف کنید تا بهترین اثر را داشته باشد.
- قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و عدم نتیجه درمانی خواهد شد.
- طول دوره درمان با سیتریزین بستگی به نوع و شدت علائم شما دارد. ممکن است برای مدت کوتاهی در طول فصل آلرژی یا به طور مداوم برای مدیریت آلرژی‌های مزمن تجویز شود. طبق دستور پزشک مصرف کنید.
بهترین زمان مصرف سیتریزین
ستیریزین را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد. اکثر افراد ترجیح می‌دهند این محصول را هنگام صبح مورد استفاده قرار دهند تا علائم آلرژی در آنها را بهبود بخشد. قرص سیتریزین در بعضی از افراد اثر آرامش‌بخش دارد. در این صورت از آنجایی که علائم خواب آلودگی بوجود می‌آید، بهتر است این دارو هنگام شب مورد مصرف قرار گیرد. سیتریزین را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف نمود.
میزان مصرف سیتریزین برای کودکان
دوز سیتریزین در کودکان بسته به سن و وزن آنها متفاوت است و باید طبق دستور پزشک تعیین شود. به طور معمول از اشکال دارویی دیگر مانند شربت برای کودکان استفاده می‌شود. کودکان ۲ تا ۶ سال معمولا روزانه ۵ میلی‌گرم مصرف می‌کنند، در حالی که کودکان بالای ۶ سال می‌توانند مانند بزرگسالان ۱۰ میلی‌گرم در روز مصرف کنند.
مصرف قرص سیتریزین در بارداری
اطلاعات موجود در مورد مصرف سیتریزین در بارداری محدود است و نتایج مطالعات انسانی قطعی نیست. برخی مطالعات نشان داده است که مصرف این قرص در دوران بارداری خطر افزایش ناهنجاری‌های مادرزادی را نشان نمی‌دهد، اما مطالعات بیشتری برای تایید این موضوع مورد نیاز است. گر باردار هستید یا قصد بارداری دارید و نیاز به مصرف دارویی برای علائم آلرژی دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض قرص سیتریزین
این قرص در برخی افراد با عوارض خفیف تا شدیدی همراه بوده است. برخی از عوارض قرص سیتریزین به شرح زیر است:
- سردرد
- سرگیجه
- خشکی دهان
- خواب آلودگی
- گلودرد
- حالت تهوع
- درد شکم
- افزایش اشتها یا وزن
به علاوه، در برخی بیماران عوارض جدی و خطرناکی گزارش شده است. در صورت بروز عوارض جدی زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- تنگی نفس و خس خس سینه
- بثورات پوستی شدید و خارش
- آسیب کبدی یا کلیوی
- توهم و رفتارهای غیرطبیعی
- افسردگی شدید و افکار خودکشی
عوارض قرص سیتریزین برای بیماران قلبی
سیتریزین معمولا برای بیماران قلبی بی‌خطر است؛ اما ممکن است در برخی افراد باعث تپش قلب، تغییرات فشار خون و سرگیجه شود. بیماران قلبی بهتر است سیتریزین را با نظر پزشک مصرف کنند و در صورت مشاهده موارد زیر مصرف سیتریزین را متوقف کنید.
- احتمال تپش قلب یا افزایش ضربان
- خطر افت یا افزایش فشار خون در موارد نادر
- تداخل با برخی داروهای قلبی (مثل دیگوکسین)
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط قرص سیتریزین به شرح زیر است:
- در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی متوسط تا شدید، پزشک ممکن است دوز کمتری از سیتریزین را تجویز کند. قبل از مصرف، حتماً پزشک خود را در جریان این موضوع قرار دهید.
- در صورت داشتن سابقه صرع یا تشنج، قبل از مصرف سیتریزین با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است در برخی افراد احتمال بروز تشنج را افزایش دهد.
- اگر مشکل در تخلیه کامل مثانه دارید (احتباس ادرار)، با احتیاط از سیتریزین استفاده کنید.
- سیتریزین همراه با الکل یا داروهای آرام‌بخش می‌تواند اثرات خواب آلودگی آن را تشدید کند. از مصرف همزمان این مواد خودداری کنید یا با احتیاط مصرف نمایید.
- افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این قرص، به ویژه خواب آلودگی، حساس‌تر باشند. مصرف با احتیاط و با دوز کمتر ممکن است توصیه شود.
- از مصرف دوز بالاتر از مقدار توصیه شده خودداری کنید. مصرف بیش از حد سیتریزین می‌تواند منجر به عوارض جانبی شدیدتری شود. در صورت مصرف بیش از حد، فورا به پزشک یا مرکز اورژانس مراجعه کنید.
مصرف سیتریزین در دوره‌های طولانی معمولا ایمن گزارش شده، اما ممکن است در برخی افراد تحمل دارویی ایجاد شود که نیاز به افزایش دوز را در پی دارد. توصیه می‌شود مصرف طولانی‌مدت فقط تحت نظر پزشک و با ارزیابی دوره‌ای علائم ادامه یابد.
تداخل دارویی قرص سیتریزین
در رابطه با تداخل دارویی این قرص به موارد زیر دقت کنید:
- هنگام مصرف قرص ستیریزین از مصرف نوشیدنی‌های الکلی به شدت باید اجتناب شود زیرا این کار بسیار خطرناک است. مخلوط کردن سیتریزین با الکل می‌تواند باعث خواب آلودگی شود یا فرد را هوشیارتر از حد معمول کند.
- در صورت مصرف هر نوع داروی آرام‌بخش یا خواب‌آور قبل از استفاده از سیتریزین حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. چرا که باعث تشدید شدن اثر خواب آوری می‌شود.
- مخلوط کردن سیتریزین با داروهایی که سیستم عصبی مرکزی را سرکوب می‌کنند می‌تواند خواب آلودگی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند بر عملکرد ذهنی و سیستم عصبی شما تاثیر بگذارد.
- احتمال تداخل دارویی بین سیتریزین و تئوفیلین وجود دارد. تئوفیلین دارویی است که برای بعضی از افراد مبتلا به آسم یا مشکلات ریوی تجویز می‌شود. این تداخل بیشتر زمانی دیده شده است که دوز مصرف تئوفیلین 400 میلی گرم یا بیشتر باشد.
لتیزن همان سیتریزین است؟
لتیزن (Letizen) یک نام تجاری از داروی سیتریزین است که به عنوان آنتی‌هیستامین برای درمان آلرژی، رینیت آلرژیک، کهیر و خارش‌های پوستی به‌کار می‌رود. از نظر ترکیب و اثرگذاری تفاوتی با سیتریزین ندارد و تنها تفاوت آن در نام برند و شرکت تولیدکننده است.
شرایط نگهداری قرص سیتریزین
این قرص باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت و غیره باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر
این مقاله به بررسی کاهش حساسیت فصلی و آلرژی با قرص سیتریزین، از مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی پرداخت. این دارو با خواب‌آلودگی کمتر نسبت به آنتی‌هیستامین‌های قدیمی، گزینه‌ای مناسب برای استفاده روزانه در دوران آلرژی محسوب می‌شود. با این حال، مصرف سیتریزین باید طبق دستور پزشک به خصوص در دوران بارداری یا در افراد با بیماری‌های زمینه‌ای انجام شود. در نهایت، آگاهی از نحوه صحیح مصرف دارو و شناسایی محرک‌های آلرژی‌زا می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به حساسیت داشته باشد.
