مراقبت های لازم برای پوست در دوران بارداری

اغلب زنان باردار می‌دانند که خوردن برخی مواد غذایی یا ویتامین‌ها ممکن است برای جنین خطرناک باشد، اما شاید به این موضوع دقت نکنند که برخی از موادی که از طریق پوست جذب می‌شود مانند کرم و لوسیون‌ها نیز ممکن است بر سلامت جنین تأثیرگذار باشد. در این مطلب با مواد مناسب و محصولات نامناسب برای نگهداری از پوست در دوران بارداری آشنا خواهید شد.

تأثیر کرم‌ها و لوسیون‌ها

زنان روزانه کرم و لوسیون مصرف می‌کنند اما شاید به این موضوع دقت نکنند که برخی از مواد موجود در این کرم و لوسیون‌ها ممکن است از سد پوستی آنها عبور کند و جذب بدنشان شود. وقتی زنی باردار است این موضوع اهمیت زیادی پیدا می‌کند. هر چیزی که می‌خورید، استفاده می‌کنید یا در تماس با آن هستید، علاوه بر شما ممکن است بر کودک درون شکمتان نیز اثر بگذارد.

نگهداری از پوست در طول دوران بارداری مهم است و از آنجا ‌که پوست مادر در دوران بارداری ممکن است حساس شود، استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌ها می‌تواند در کاهش مشکلات پوستی کمک زیادی کند. با این ‌حال لازم است در طی بارداری به مواد محافظ پوستی که از آنها استفاده می‌کنید دقت بیشتری داشته باشید. اگرچه بیشتر محصولات رایج مراقبت از پوست کاملاً برای جنین بی‌ضرر است، اما برخی از ترکیبات نیز برای رشد جنین می‌تواند خطرناک باشد. در مورد این مواد و تأثیرهای آنها باید مطالعه کنید و هنگام خرید محصولات مراقبت از پوست به آنها توجه داشته باشید. در هر صورت بهتر است مصرف هر نوع کرم مراقبت پوست را پیش از مصرف با پزشک خود در میان بگذارید.

مواد نامناسب مراقبت از پوست

مواد نامناسبی برای پوست در دوران بارداری وجود دارد که بهتر است آنها را بشناسید. برخی از این موارد در زیر آمده است:

کرم‌های حاوی رتینوئیدها و ویتامین a: این ترکیب قوی در برخی از کرم‌های پوست وجود دارد که برای جوان ماندن و کمک به کاهش چروک‌های پوست استفاده می‌شود. رتینوئیدها نوعی ویتامین a است که تقسیم سلولی را افزایش می‌دهد، بازسازی پوست را تسریع و از تجزیۀ کلاژن پوست جلوگیری می‌کند. مصرف دُز زیاد ویتامین a یا رتینوئیدها در دوران بارداری برای جنین مضر است، اگرچه با قطعیت نمی‌توان گفت که مصرف موضعی این مواد و جذب آن از طریق پوست نیز می‌تواند روی جنین تأثیرگذار باشد. با این حال، اغلب پزشکان جانب احتیاط را رعایت و توصیه می‌کنند از این کرم‌های حاوی ویتامین a یا ریتنوئید‌ها در دوران بارداری پرهیز کنید.

کرم و لوسیون‌های حاوی اسید سالیسیلیک: این اسید خفیف در درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و لایه‌برداری پوست یا پیلینگ استفاده می‌شود. همچنین از کرم‌های حاوی اسید سالیسیلیک یا سایر ترکیبات آن مانند bha برای رفع چین‌وچروک پوست استفاده می‌شود. دز بالای خوراکی این ماده در دوران بارداری می‌تواند تأثیرهای خطرناکی برای جنین داشته باشد، اگرچه استفادۀ دز کم آن به صورت موضعی و بر روی پوست ممکن است تأثیری نداشته باشد. با این حال، بهتر است در دوران بارداری مراقبت بیشتری داشته باشید و کرم‌های حاوی این نوع مادۀ شیمیایی را مصرف نکنید. اگر در دوران بارداری قصد پیلینگ دارید، بهتر است با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.

محصولات حاوی ترکیبات سویا: برخی از مادران باردار در دوران بارداری به دنبال کرم‌های حاوی ترکیبات گیاهی مانند سویا برای مراقبت از پوست خود هستند. از ترکیبات سویا در برخی از کرم‌های فرم‌دهنده، حجم‌دهنده یا ضدچروک استفاده می‌شود. این ترکیبات اثرهای استروژنی دارد که ممکن است باعث تشدید لکه‌های تیره با نام ملاسما یا کلوآسما شود و می‌تواند بروز لکه‌های تیرۀ پوست را در دوران بارداری بیشتر کند. مصرف ترکیبات سویا به نظر می‌رسد تأثیری بر جنین نداشته باشد.

محصولات درمان آکنه: بسیاری از زنان در سه ماهۀ اول بارداری دچار تغییرات سطوح استروژن و در نتیجه آکنۀ بارداری می‌شوند؛ حتی اگر همیشه پوستشان شفاف بوده است. اگر شما با آکنۀ بارداری روبه‌رو شده‌اید، متخصص پوست می‌تواند آنتی‌بیوتیک‌های موضعی بی‌ضرری برایتان تجویز کند. برخی دارو‌های درمان آکنه شامل اسید سالیسیلیک و ترکیبات رتینوئید و ویتامین a هستند که ممکن است مصرف دز زیاد آن برای بارداری خطرناک باشد. اگر شما با مشکل آکنه در بارداری مواجه شده‌اید، بهتر است به جای درمان خانگی، با پزشک خود مشورت کنید و مطابق دستور پزشک دارو‌ها را مصرف کنید تا هیچ خطری جنین شما را تهدید نکند.

محصولات بی‌خطر برای پوست

بعضی از محصولات نیز در دوران بارداری برای پوست بی‌خطر است و شما می‌توانید از آنها استفاده کنید. برخی از این محصولات در زیر آمده است:

موبرها: لوسیون‌هایی که به صورت شیمیایی موهای زاید را از بین می‌برد یا حجم مو را کاهش می‌دهد، می‌تواند در رفع موهای زاید روی پوست به زنان باردار کمک کند. این محصولات در دوران بارداری بی‌خطر است و مادر می‌تواند با خیال راحت با موبر به نظافت شخصی پوست خود برسد. مهم‌ترین نکته‌ای که در مصرف موبرها باید به آن دقت شود، احتمال حساسیت پوست به آن است. به همین منظور بهتر است قبل از استفادۀ کامل از آن، محصول را روی بخشی از پوست مثل پاها آزمایش و ۲۴ ساعت صبر کنید. اگر حساسیت یا مشکلی وجود نداشت، می‌توانید از آن روی سایر بخش‌های بدن نیز استفاده کنید. تا زمانی که از موبرهای شیمیایی مطابق دستور استفاده می‌کنید، مشکلی پیش نخواهد آمد. اگر سابقۀ واکنش حساسیت به محصولات موبر داشته‌اید، از استفادۀ این محصولات طی بارداری پرهیز کنید.

ضدآفتاب‌ها: کرم‌های ضدآفتاب متداول در زمان بارداری بی‌ضرر است. مقدار ترکیبات موجود در این محصولات که به پوست نفوذ می‌کند بسیار کم است و جای نگرانی ندارد. کرم‌های ضدآفتاب حاوی دی‌اکسید تیتانیوم یا اکسید زینک از جمله ضدآفتاب‌هایی است که با وجود قدرتمند بودن به پوست نفوذ نمی‌کند. یکی از بهترین راه‌های مراقبت از پوست، پرهیز از آفتاب‌سوختگی است. برای مراقبت از پوست خود در مقابل نور آفتاب علاوه بر ضدآفتاب‌ها، بهتر است در طول روز و بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر از تابش مستقیم نور آفتاب دور باشید. استفاده از کلاه، عینک آفتابی و همچنین تجدید کرم ضدآفتاب هر دو ساعت یک بار می‌تواند در جلوگیری از آفتاب‌سوختگی کمک زیادی کند.

در هر صورت امن‌ترین راه مراقبت از پوست در طول بارداری مشورت با پزشک است. همچنین اگر ناراحتی پوستی دارید، نگران پوست خود هستید و می‌خواهید بیشترین مراقبت را از آن بکنید یا در حال مصرف نوعی از مواد مراقبتی مضر برای پوست هستید، بهتر است موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

از مصرف داروهای ضدآکنه خودداری کنید

اگر قبل بارداری از داروهای ضدآکنه خوراکی یا موضعی استفاده می‌کردید، مصرف آن را در این دوره متوقف کنید. داروهایی که حاوی رتین آ (retin-A)، آکوتان (Accutane) و سایر رتینوئید‌ها هستند می‌توانند از طریق پوست جذب شده و به جریان خون جنین منتقل شوند. این ترکیبات می‌توانند باعث ایجاد نقص‌هایی در صورت، قلب و مغز کودک به هنگام تولد شوند.

 جلوی ترک‌های پوستی را بگیرید

بارداری یکی از شایع‌ترین زمان‌هایی است که ترک‌های پوستی اتفاق می‌افتند. این خطوط معمولاً بعد از ماه سوم بر روی پوست ظاهر شده و حدود 50 تا 90 درصد از پوست خانم‌‌های باردار را درگیر می‌کنند. به دلیل تغییرات هورمونی و همچنین افزایش سایز، پوست متحمل فشار و کشش شده و ترک می‌خورد. این ترک‌ها ابتدا به رنگ صورتی و بنفش ظاهر می‌شوند اما پس از زایمان به تدریج کم‌ رنگ‌تر شده و به رنگ سفید و یا خاکستری متمایل می‌شوند.

متأسفانه نمی‌توان به طور کامل جلوی بروز این ترک‌ها را گرفت و آن‌ها را از بین برد، اما با مراقبت و توجه می‌توان از شدت آن‌ها کاست و تا حدودی از گسترش آن‌ها جلوگیری کرد. هر روز با استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون، روغن بادام و شی‌باتر، شکم، سینه‌ها، ران‌ها و باسن خود را ماساژ دهید. همچنین می‌توانید با تأیید متخصص پوست خود از کرم‌ها ولوسیون‌های مخصوص ترک‌‌های پوستی استفاده کنید.

ورزش کنید

نباید ورزش و فعالیت بدنی را دراین دوران فراموش کنید. تمرینات مختلفی وجود دارند که برای خانم‌های باردار توصیه می‌شوند. می‌توانید به کلاس‌های یوگا حاملگی یا کلاس‌های لاماز (Lamaze) که مخصوص این دوره هستند بروید.

همچنین تمرینات ورزشی ملایم مانند پیاده‌روی و ایروبیک آهسته باعث افزایش چرخش خون و دفع سموم بدن از طریق تعریق می‌شوند. بنابراین پوست با دریافت مواد مغذی سالم، زیباتر به نظر می‌رسد. برای این منظور می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و در زمینه تمریناتی که مناسب شما هستند راهنمایی بگیرید.

 آب بنوشید

یکی از قوانین زیبایی این است که آب فروان بنوشید و بدنتان را هیدراته نگه دارید. آب نه تنها باعث بهبود چرخش خون و دفع سموم بدن می‌شود، بلکه موجب حفظ مایع آمنیوتیک (amniotic fluid)، آب دور جنین، در بدن نیز می‌گردد. اگر تا به امروز از آن غافل بودید، فوراً نوشیدن آب را از سر بگیرید چون هم برای سلامتی شما و هم فرزندتان لازم است که حداقل 2 لیتر در روز آب بنوشید.