نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان با ساده ترین راهکارها

یکی از استرس‌زاترین علائم سرماخوردگی وجود تب در کودکان است که معمولا نگرانی زیادی را برای والدین ایجاد می‌کند. تب نشانه آن است که بدن در حال مبارزه با نوعی عفونت بوده و در واقع واکنش طبیعی بدن به عفونت به شمار می‌آید. تنها راه پایین آوردن تب در اطفال دادن قطره یا شربت استامینوفن به آنها نیست. به این منظور راهکارهای دیگری را هم می‌توان بکار بست. در این مطلب نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

چرا کودک تب می کند؟

به گفته متخصصان هرگاه دمای بدن به 38 درجه سانتیگراد ( 100.4 درجه فارنهایت) یا بالاتر برسد، فرد دچار تب شده است. پیش از آنکه با مشاهده علائم سرماخوردگی فورا مصرف شربت سرماخوردگی کودکان را آغاز کنید، بهتر است کمی اطلاعات بیشتری در زمینه تب و طریقه کنترل آن کسب نمایید. بدن راه‌های مختلفی برای حفظ دمای طبیعی خود داشته و از اندام‎‌هایی همچون مغز، پوست، ماهیچه‌ها و رگ‌های خونی کمک می‌گیرد. دمای بدن به چند دلیل افزایش می‌یابد:

• مواد شیمیایی که سیتوکین‌ها نامیده می‌شوند، در پاسخ به تهاجم یک میکروارگانیسم در بدن ساخته می‌شوند.

• ساخت ماکروفاژهای بیشتر برای اینکه با عوامل بیماری‌زا مبارزه شود.

کودک را پاشویه کنید

نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان از طریق پاشویه کردن نیز می‌تواند باشد. به این منظور می‌توانید از آب ولرم استفاده کنید. دقت کنید که استفاده از آب سرد موجب می‌شود تا تبادل گرمایی بین خون و پوست کاهش یافته و یک شوک به بدن وارد شود. یک دستمال پارچه‌ای را در آب ولرم قرار داده و پس از گرفتن آب آن، روی پیشانی و پشت گردن کودک قرار دهید. همچنین یک اسفنج نم‌دار را برداشته و دیگر قسمت‌های بدن وی را مرطوب کنید. دست و پای کودک را نیز می‌توانید در لگنی که آب ولرم درون آن است، کمی خیس کنید تا دمای بدن کاهش یابد.

تب بالا در اطفال زیر 5 سال بسیار خطرناک است زیرا ممکن است به تشنج منجر شود. از این رو با مشاهده تب هرچه سریع‌تر اقدامات درمانی را انجام دهید.

با آب ولرم کودک را حمام ببرید

حمام با آب ولرم می‌تواند در کاهش تب موثر واقع شود. توجه کنید که هرگز با آب سرد اقدام به حمام کردن کودک نکنید زیرا در این حالت ممکن است تب از آنچه که بوده بیشتر هم بشود. نکته دیگری که باید به آن دقت نمایید این است که هرگز کودک را در وام حمام تنها رها نکنید. این عمل به خصوص برای کودکی که بی‌حال بوده و تب دارد ممکن است به قیمت جان تمام شود.

استفاده از داروهای سرماخوردگی برای کودکان

نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان را برای شما شرح دادیم. اگر تصمیم به مصرف داروی سرماخوردگی دارید، در این زمینه حتما با پزشک اطفال مشورت کنید. طبق گفته سازمان غذا و داروی آمریکا هیچ کودک زیر 2 سالی نباید از داروی ضدسرفه یا ضد سرماخوردگی که حاوی ضداحتقان یا آنتی هیستامین استفاده نماید. در مورد کودکان بزرگ‌تر نیز دادن این نوع داروها باید با دقت صورت گیرد تا از عوارض جانبی احتمالی پیشگیری به عمل آید.

• تولید آنتی بادی‌های طبیعی برای اینکه بدن با عفونت مبارزه کند.

• بسیاری از باکتری‌ها در یک غشای پوششی محصور شده‌اند. اگر این غشا شکسته شود، محتویات خارج شده می‌توانند برای بدن سمی بوده و مغز را برای افزایش دمای بدن تحریک کنند.

شرایطی که منجر به بروز تب می‌شوند شامل بیماری‌های عفونی، مصرف داروهای خاص، گرمازدگی، تزریق خون، اختلالات در مغز، برخی بیماری‌های خود ایمن و بعضی از سرطان‌ها هستند. سرماخوردگی اطفال نیز جزء بیماری‌های عفونی است که تب را ایجاد می‌کند.

علائمی که نشان می دهند کودک تب دارد

پیش از توضیح در مورد نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان برایتان شرح می‌دهیم که چه نشانه‌هایی دال بر وجود تب در بدن کودک هستند. کودک مبتلا به تب ممکن است احساس بی‌قراری بیشتری نسبت به همیشه داشته باشد. همزمان با اینکه دمای بدن وی به 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر می‌رسد، ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

• ممکن است فرزند شما مثل همیشه فعالیت نداشته باشد و صحبت نکند

• اشتهایی به خوردن غذا نداشته و بیشتر دوست داشته باشد آب بخورد

• احتمال دارد که کودک احساس گرمای زیادی داشته و حس کند که از دورن در حال سوختن است

اگر فرزند شما کمتر از 3 ماه سن دارد و دمای بدن وی به بالاتر از 38 درجه سانتیگراد رسیده است، جهت بررسی‌های بیشتر فورا به پزشک اطفال مراجعه نمایید.

نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان

به فرزند خود یک داروی تب‌بر مانند استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید. دقت کنید که هرگز به وی آسپرین ندهید زیرا این دارو می‌تواند سبب بروز سندرم ری در اطفال شود. دیگر راهکارهایی که برای پایین آوردن تب می‌توانید از آنها کمک بگیرید شامل موارد زیرند:

لباس کودک را کم کنید

لباس‌های اضافی را از بدن کودک بیرون بیاورید. اگر به دلیل سرماخوردگی مقدار لباس زیادی تن فرزند خود کنید، به طور طبیعی دمای بدن بالاتر می‌رود و واضح است که تب نیز شدت خواهد یافت. حتی اگر کودک تب دارد وی را با پتو یا لباس خیلی ضخیم نپوشانید.

مایعات بیشتر به کودک بدهید

یکی از بهترین راهکارها این است که کودک را تشویق کنید تا آب بیشتری بخورد. اگر تمایلی به خوردن آب ندارد، به وی آب‌میوه یا انواع دمنوش بدهید. البته در این زمینه باید سن کودک را نیز در نظر گرفت. مثلا برای کودک 4 ماهه آب پرتقال ممکن است مناسب نباشد.

شیاف استامینوفن برای پایین آوردن تب

هنگامی‌که تب خیلی بالا است با مشورت پزشک می‌توان از شیاف استامینوفن برای اطفال استفاده نمود. دوز شیاف بر اساس وزن کودک باید تعیین شود. اگر کودک همزمان با سرماخوردگی اسهال نیز داشته باشد، نباید از شیاف برای وی استفاده کنید. داروهایی همچون شربت ایبوپروفن نیز در صورت خالی بودن معده نباید مورد استفاده قرار گیرند.

چند وقت یکبار باید تب کودک را اندازه گرفت؟

پاسخ این پرسش دقیقا به شرایط کودک از لحاظ سلامتی بستگی دارد. بنابراین باز هم بهتر است پزشک به شما بگوید که هر چند ساعت یکبار تب را اندازه‌گیری کنید. معمولا اگر کودک آرام خوابیده است نیازی نیست مرتب وی را بیدار کرده و میزان تب را بررسی نمایید. اما اگر کودک سابقه تشنج داشته یا تب خیلی بالایی دارد که به آسانی پایین نمی‌آید، باید ساعت به ساعت تب وی را به وسیله تب سنج دیجیتال یا جیوه‌ای کنترل نمایید.

بهترین تب سنج برای کودکان کدام نوع است؟

تب‌سنج‌های دیجیتال بهترین نوع تب سنج برای اندازه‌گیری دمای بدن کودک به شمار می‌آیند. آنها را می‌توان در دهان، مقعد یا زیر بازو قرار داد. برای کودکان خردسال دمای مقعدی دقیق‌ترین درجه تب را نشان خواهد داد. چنانچه کودک بیش از 5 سال سن دارد با قرار دادن تب سنج در دهان وی می‌توانید اندازه‌گیری دقیق‌تری داشته باشید. دقت کنید که قرار دادن تب سنج در زیر بازو از دقت کمتری برخوردار است و کمتر می‌توان به آن اعتماد کرد. اگر تب سنج را زیر بازو قرار داده‌اید، معمولا لازم است به درجه تب اندازه‌گیری شده یک درجه اضافه نمایید تا دمای دقیق‌تری بدست آید.

با وجود تب کودک چه وقت باید به پزشک مراجعه نمود؟

تب در بسیاری از موارد می‌تواند یک علامت هشدار جدی باشد. اگرچه نحوه کنترل تب سرماخوردگی در کودکان را شرح دادیم اما در موارد زیر جهت بررسی‌های دقیق‌تر باید به پزشک مراجعه شود:

• اگر کودک 3 ماهه یا کوچک‌تر است و 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر تب دارد

• چنانچه کودک (در هر سنی که هست) بیش از 40 درجه سانتیگراد تب دارد

• کودک اگر کوچک‌تر از 2 سال باشد و بیش از 1 روز تب 38 درجه سانتیگراد داشته باشد

• در صورتی‌که کودک 2 ساله یا بیشتر است و به مدت بیش از 3 روز تب 38 درجه سانتیگراد دارد

• اگر کودک بی‌قرار است و به دلیل تب گریه می‌کند و نمی‌توان وی را آرام کرد

در این صورت در اسرع وقت حتما به متخصص اطفال مراجعه نمایید.