تبخال چشم چیست؟
تبخال یکی از بیماریهای ویروسی است که در جاهای مختلف بدن ممکن است پدیدار شود. در صورتی که چشم شما دچار این ویروس شود به آن تبخال چشمی میگویند. تبخال چشمی بیماری بسیار جدی است که میتواند باعث نابینایی شود، بنابراین نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. این بیماری با نام بیماری هرپس چشم نیز شناخته شده است. دو ویروس اصلی وجود دارد که باعث تبخال چشمی میشوند:
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)
ویروس واریسلا زوستر
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV)
دو سویه HSV میتوانند باعث تبخال چشمی شوند. ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ یا HSV-1، بیشتر به عنوان «تبخال دهان» شناخته میشود. ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲ یا HSV-2، بیشتر به عنوان «تبخال تناسلی» شناخته میشود. در بین این دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس، نوع اول آن شیوع بیشتری در بین افراد دارد.
ویروس واریسلا زوستر
این ویروس باعث آبله مرغان میشود و در مراحل بعدی زندگی میتواند دوباره فعال شود و باعث زونا شود. اگر زونا به چشمان شما سرایت کند، به آن هرپس زوستر میگویند.
علائم تبخال چشمی چیست؟
علائم تبخال چشم بسته به نوع ویروسی که باعث ایجاد آن میشود میتواند کمی متفاوت باشد. علائم این بیماری بیشتر علائمی هستند که با سایر بیماریها مشابه است و ممکن است تشخیص آن سخت شود. برخی از علائم روی خود چشم تأثیر میگذارد، در حالی که برخی دیگر بر قسمتهای اطراف صورت شما تأثیر میگذارد. این بیماری معمولا یک چشم را در یک زمان درگیر میکند، اما گاهی اوقات میتواند هر دو را به طور همزمان درگیر کند.
علائم مرتبط با ویروس هرپس سیمپلکس
علائم معمول تبخال مرتبط با HSV عبارتند از:
درد چشم
سوزش و قرمزی چشم
احساس اینکه چیزی در چشم شماست
حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
اشک چشم
تورم یا التهاب پلک (بلفاریت)
چشم صورتی
ضایعاتی از برجستگیها یا تاولهای پر از مایع یا چرک روی پلکها یا اطراف چشم شما
زخم قرنیه
علائم شدیدتر میتواند شامل موارد زیر باشد:
بدتر شدن بینایی
التهاب عنبیه
از دست دادن ناگهانی یا سریع بینایی
علائم مرتبط با واریسلا زوستر
واریسلا زوستر میتواند علائم چشمی زیادی ایجاد کند، اما معمولا باعث ایجاد علائم پوستی در اطراف چشم، به ویژه روی پیشانی میشود. این ویروس عمدتا به سیستم عصبی شما حمله میکند و شاخههای عصب سه قلو در پیشانی محل معمولی برای بروز این علائم هستند. علائم چشمی این ویروس میتواند شامل موارد زیر باشد:
تورم یا التهاب پلک
تورم قرنیه یا ملتحمه
قرمزی یا تورم سفیدی چشم
ترشحات آبکی از چشم
افتادگی پلک
از دست دادن بینایی بدون درد
علائم پوستی معمولا روی یک طرف صورت شما تأثیر میگذارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کهیر
تاول یا برجستگی
خارش چشم
افرادی که دچار تبخال چشمی از نوع واریسلا زوستر هستند معمولا قبل از علائم پوستی، علائمی همچون درد عصبی، خستگی یا بیحالی را تجربه میکنند.
علت تبخال چشم
این ویروسها بسیار مسری هستند، به این معنی که گرفتن آنها از افراد دیگر به راحتی اتفاق میافتد. بین وقوع هر سه نوع ویروس تبخال چشمی که شامل HSV-1، HSV-2 و واریسلا زوستر هستند، تفاوتهایی وجود دارد که در ادامه بررسی میشود.
HSV-1
تبخال دهان به راحتی از دستان شما به چشمان شما سرایت میکند. به عنوان مثال، شما زخم باز روی لب خود را لمس میکنید و سپس چشم خود را لمس کنید. HSV-1 به راحتی از طریق بزاق آلوده و سایر مایعات بدن بین افراد پخش میشود. این میتواند مستقیما از طریق تماس دو شخص با یکدیگر اتفاق بیفتد. همچنین میتواند به طور غیرمستقیم از طریق اشیاء مشترک مانند ظروف غذا، اقلام بهداشتی و آرایش و موارد دیگر رخ دهد.
پس از ورود ویروس HSV-1 یا تبخال دهان به بدن ممکن است برای مدتی ویروس به اصطلاح خاموش شود و علائمی بوجود نیاورد اما بعد از مدتی ممکن است این ویروس مجددا فعال شود و عفونت آن موجب بروز علامتهای مختلف شود که یکی از آنها تبخال چشم است.
HSV-2
عمدتا یک عفونت مقاربتی (STI) است. اما در موارد غیر معمول، HSV-2 میتواند از طریق مایعات بدن به صورت یا چشمهای شما سرایت کند. این میتواند باعث تبخال چشمی در نوزادان و کودکان خردسال شود. یک فرد باردار همچنین میتواند HSV-2 را در دوران بارداری به جنین منتقل کند و یا ویروس را در حین زایمان به جنین خود منتقل کند.
واریسلا زوستر
واریسلا زوستر باعث آبله مرغان در کودکان و بزرگسالان میشود. هنگامی که به آبله مرغان مبتلا میشوید، ویروس واریسلا زوستر غیر فعال میشود و در سیستم عصبی شما پنهان میشود. این ویروس میتواند بعدها در بدن باعث زونا شود و از طریق سیستم عصبی به چشم شما برسد. با وجود آن که واریسلا زوستر باعث آبله مرغان و زونا میشود اما تنها زونا است که میتواند باعث تبخال چشمی شود و آبله مرغان علت این بیماری نیست. به ندرت اتفاق میافتد که آبله مرغان روی چشم تأثیر بگذارد.
آیا میتوان بیش از یک بار به تبخال چشمی مبتلا شد؟
تبخال چشمی بیماری است که ممکن است چند بار برای شما اتفاق بیافتد. چندین عامل وجود دارند که برای بروز تبخال چشمی نقش دارند. این عوامل عبارتند از:
استرس
تب
لیزر چشم
داروهای موضعی چشم
قاعدگی
داروها یا بیماریهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
عوارض تبخال چشمی
جدیترین عارضه تبخال چشم از دست دادن بینایی یا نابینایی است. هر دو نوع HSV و واریسلا زوستر میتوانند به ساختارهای سراسر چشم آسیب برسانند. بیشتر اوقات این ویروسها قرنیه را تحت تأثیر قرار میدهند، اما میتوانند بر روی قسمتی به نام U
نحوه تشخیص تبخال چشمی
بعد از مشاهده علائم تبخال چشمی برای تشخیص دقیق این بیماری میتوانید به پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک ابتدا پوست روی پلک و اطراف چشم را معاینه میکند و سپس سابقه پزشکی و رویدادهای اخیری که میتواند باعث عفونت باشد را میپرسد. در صورتی که با معاینه ساده نتوان تبخال چشمی را تشخیص داد، آزمایشاتی را برای تشخیص دقیق آن انجام میدهد.
درمان تبخال چشم
هیچ راهی برای درمان هر دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس یا ویروس واریسلا زوستر وجود ندارد، اما کاهش خطر و سرکوب این ویروسها امکانپذیر است. این روش باعث میشود از فعال شدن مجدد ویروسها جلوگیری شود و شما به تبخال چشمی دچار نشوید. راه اصلی برای سرکوب این ویروس ها، استفاده از داروهای ضد ویروسی است. اینگونه داروها در نحوه تکثیر این ویروسها تداخل ایجاد میکنند و باعث میشوند تا بیماری مجدد فعال نشود. افرادی که آسیب چشمی شدیدتری دارند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
برخی از داروها به طور خاص HSV یا واریسلا را درمان میکنند. این داروها میتوانند به صورت خوراکی (قرص)، قطره یا پماد موضعی باشند. برخی از داروهای تاثیر گذار عبارتند از:
آسیکلوویر
فامسیکلوویر
فوسکارنت
گانسیکلوویر
والاسیکلوویر
متخصص مراقبت از چشم شما همچنین ممکن است داروهای دیگری را برای درمان عفونت یا علائم آن توصیه کند. این داروها شامل موارد زیر میشود:
آنتی بیوتیکها
آنتی بیوتیک ها، ویروسها را درمان نمیکنند. اما هنگامی که شما یک عفونت ویروسی دارید، سیستم ایمنی بدن شما ممکن است در برابر عفونتهای باکتریایی آسیبپذیر باشد. آنتی بیوتیکها میتوانند از این اتفاق جلوگیری کنند.
داروهای ضد التهاب
داروهای ضد التهاب تورم را در داخل یا اطراف چشمها را کاهش میدهد. این التهابها که همراه با عفونت هستند ممکن است باعث بروز بیماریهای دیگری شوند.
VEA و شبکیه نیز تأثیر بگذارند. هنگامی که ویروس دوباره فعال میشود میتواند باعث ایجاد اسکار شود که منجر به از دست دادن دائمی بینایی میشود. به همین دلیل است که تبخال چشم وضعیت جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد.
استفاده از قطره تری فلوریدین
یکی از بهترین قطرههایی که میتواند تاثیر بسیار مفیدی بر روی تبخال چشمی داشته باشد، قطره تری فلوریدین است. قطره چشمیتری فلوریدین برای درمان عفونتهای ویروسی تبخال چشم استفاده میشود. این قطره با تسریع بهبود زخم و کاهش تورم چشم، خطر بروز عوارض جدی مانند از دست دادن بینایی را کاهش میدهد. اگرچه تری فلوریدین ویروس را درمان نمیکند، اما با مهار تکثیر آن میتواند از گسترش و شدت عفونت جلوگیری کند.
پیشگیری از تبخال چشم
هیچ راهی برای جلوگیری از تبخال چشم با اطمینان ۱۰۰٪ وجود ندارد. اما چندین کار وجود دارد که میتوانید انجام دهید تا به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. این کارها عبارتند از:
دستهای خود را مرتب بشویید یا ضدعفونی کنید.
ظروف غذاخوری، وسایل بهداشت شخصی و آرایشی را با سایر افرد به اشتراک نگذارید.
با افرادی که زخم یا تاول دارند تماس نداشته باشید.
برای جلوگیری از آبله مرغان و زونا واکسن بزنید.
سخن پایانی