قرص فیناستراید، یک داروی تجویزی برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات
قرص فیناستراید، یک داروی تجویزی برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات است و به عنوان یک گزینه مؤثر در کاهش حجم پروستات و بهبود علائم مرتبط با آن شناخته شده است. این دارو با مهار تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT)، هورمونی که نقش کلیدی در رشد پروستات ایفا می‌کند، عمل می‌کند. کاهش سطح DHT منجر به کاهش اندازه پروستات و در نتیجه کاهش فشار بر روی مجرای ادراری و بهبود علائم می‌شود.
قرص فیناستراید، یک داروی تجویزی برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات
بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یکی از مشکلات شایع در مردان مسن است که می‌تواند کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری به طور معمول با علائمی مانند تکرر ادرار، نیاز فوری به ادرار، و کاهش جریان ادرار همراه است که می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد روزمره و خواب بی‌کیفیت شود. درمان‌های مختلفی برای مدیریت این شرایط وجود دارد، اما یکی از داروهایی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، قرص فیناستراید است.
اشکال دارویی فیناستراید
قرص فیناستراید 1 میلی گرم
قرص فیناستراید 5 میلی گرم
موارد مصرف قرص فیناستراید
قرص فیناستراید برای کوچک کردن پروستات بزرگ شده (هیپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) در مردان بالغ استفاده می‌شود. این دارو ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای کاهش هیپرپلازی خوش خیم پروستات استفاده شود. فیناستراید ممکن است باعث کاهش علائم این بیماری سبب کاهش میل به ادرار کردن، جریان بهتر ادرار با فشار کمتر، احساس تخلیه کامل مثانه و کاهش ادرار شبانه شود.
این دارو با کاهش مقدار هورمون طبیعی بدن (DHT) که باعث رشد پروستات می‌شود، عمل می‌کند. فیناستراید برای پیشگیری از سرطان پروستات تایید نشده است. ممکن است کمی خطر ابتلا به نوع بسیار جدی سرطان پروستات را افزایش دهد. در مورد مزایا و خطرات آن با پزشک خود صحبت کنید. همچنین، با مکانیسم خاص خود ممکن است سبب درمان طاسی با الگوی مردانه شود.
قرص فیناستراید 1 برای چیست؟
قرص فیناستراید 1 میلی‌گرم برای درمان ریزش موی مردانه (آلوپسی آندروژنتیک) استفاده می‌شود. این دارو با کاهش تبدیل تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) عمل می‌کند که هورمونی است که عامل ریزش مو در برخی از مردان است. علاوه بر این، دوز بالاتر فیناستراید (5 میلی‌گرم) برای درمان هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگ شدن غده پروستات) تجویز می‌شود.
قرص فیناستراید برای زنان
فیناستراید به طور معمول برای زنان به ویژه در دوران بارداری یا قصد بارداری تجویز نمی‌شود. دلیل اصلی این است که فیناستراید می‌تواند باعث ایجاد نقص‌های جنینی در جنین پسر شود، زیرا این دارو بر روی هورمون‌های جنسی مردانه اثر می‌گذارد. با این حال، در موارد خاصی، برخی از پزشکان ممکن است فیناستراید را برای زنان مبتلا به ریزش موی شدید (آلوپسی آندروژنتیک) تجویز کنند، اما این موارد به ندرت رخ می‌دهد و نیاز به مشورت دقیق با پزشک و انجام آزمایشات لازم دارد.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی فیناستراید
مهارکننده رقابتی و اختصاصی نوع II 5α ردوکتاز، یک آنزیم درون سلولی که آندروژن تستوسترون را به DHT تبدیل می‌کند. در انسان، فیناستراید ترجیحاً ایزوآنزیم نوع II را مهار کرده و استفاده از بافت‌های بومی (پوست سر و پروستات) مجاز است. در مردان مبتلا به ریزش مو با الگوی مردانه (آلوپسی آندروژنتیک)، پوست سر دارای فولیکول‌های کوچک شده مو و مقادیر بیشتری از DHT در مقایسه با پوست سر مودار است. مصرف آن باعث کاهش غلظت سرمی DHT در این مردان می‌شود. همچنین ممکن است یک عامل کلیدی در ایجاد آلوپسی آندروژنتیک در بیمارانی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند را مختل کند.
مقدار مصرف قرص فیناستراید
قبل از مصرف قرص فیناستراید، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک خود معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. از آنجایی که این دارو می‌تواند از طریق پوست و ریه‌ها جذب شود و ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. خانم‌هایی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند، نباید این دارو را مصرف کنند یا گرد و غبار قرص‌ها را تنفس کنند. زیرا ممکن است باعث رشد غیرطبیعی اندام جنسی در نوزاد پسر متولد نشده شود.
طریقه مصرف قرص فیناستراید
از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. به یاد داشته باشید که هر روز در زمان مشخصی از آن استفاده کنید. همچنین، ممکن است 6 تا 12 ماه طول بکشد تا متوجه فواید آن شوید. اگر وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
دوز پیشنهادی برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (اشکال 5 میلی گرم)، 5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی است که ارزیابی پاسخ پس از 12 هفته تا 6 ماه ضروری است. همچنین، با نسخه پزشک برای آلوپسی آندروژنیک (فقط مردان) روزانه 1 میلی گرم به صورت خوراکی به مدت حداقل 3 ماه استفاده می‌شود.
دوز مصرفی برای هیرسوتیسم زنان (خارج از برچسب)، 5 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی است. توجه داشته باشید که بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید احتیاط کنند. علاوه بر این، در اختلال عملکرد کبد نظارت کنید.
بهترین زمان مصرف قرص فیناستراید
بهترین زمان برای مصرف قرص فیناستراید معمولاً یک بار در روز و به صورت منظم در یک ساعت مشخص است. مهم نیست که قرص را با معده خالی یا همراه با غذا مصرف کنید؛ اما بهتر است هر روز در همان زمان مصرف شود تا سطح دارو در بدن پایدار بماند. برخی افراد ترجیح می‌دهند فیناستراید را صبح‌ها و برخی دیگر عصرها مصرف کنند، اما زمان دقیق تأثیری بر اثربخشی دارو ندارد. مهم‌تر از زمان مصرف، ثبات در مصرف روزانه و دنبال کردن دستورات پزشک است.
قرص فیناستراید برای مو
قرص فیناستراید 1 میلی‌گرم ممکن است برای درمان ریزش موی مردانه یا آلوپسی آندروژنتیک استفاده شود. این نوع ریزش مو به دلیل افزایش سطح هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) در بدن رخ می‌دهد که فولیکول‌های مو را کوچک کرده و منجر به نازک شدن و ریزش مو می‌شود. فیناستراید با کاهش تبدیل تستوسترون به DHT عمل کرده و به کاهش ریزش مو و حتی تحریک رشد مجدد موها کمک می‌کند.
موارد احتیاط
قبل از مصرف قرص فیناستراید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات کبدی، کمبود آنزیم خاص (گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز-G6PD)، سیگار کشیدن، بیماری هموگلوبین، بیماری قلبی و عروقی شدید، مشکلات گوارشی (زخم معده، مری و روده) و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط قرص فیناستراید خواهیم پرداخت؛
در مورد اوروپاتی انسدادی با احتیاط مصرف شود. بیماران با حجم باقیمانده ادرار زیاد یا کاهش شدید جریان ادرار را به دقت تحت نظر بگیرید.
قرص فیناستراید ممکن است باعث کاهش PSA سرم در حضور سرطان پروستات شود. افزایش سطح PSA از نادر هنگام مصرف فیناستراید ممکن است نشان دهنده وجود سرطان پروستات باشد و باید به دقت ارزیابی شود (حتی اگر مقدار PSA در محدوده طبیعی باشد).
زنان باردار و بالقوه باردار نباید قرص‌های له شده یا شکسته یا مایع منی شریک مرد را به کار گیرند. ممکن است تأثیر منفی بر رشد جنین داشته باشد.
گزارش‌های نادری از سرطان سینه مردانه با مصرف مشاهده شده است. هرگونه حساسیت سینه، بزرگ شدن، درد، توده، ترشح از نوک پستان یا هر نوع تغییر پستان دیگر باید فوراً به پزشک گزارش شود.
موارد منع مصرف قرص فیناستراید
حساسیت مفرط
زنان دارای استعداد باروری
عوارض قرص فیناستراید
اختلال نعوظ، کاهش میل جنسی، اختلال در انزال، خارش، کهیر، حساسیت سینه، بزرگ شدن سینه، درد بیضه و… برخی از عوارض قرص فیناستراید می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص فیناستراید خواهیم پرداخت؛
اختلال نعوظ (1.3-8.1%)
کاهش میل جنسی (1.8-6.4%)
بزرگ شدن سینه (0.5-1.8%)
اختلال انزال (0.8-1.2%)
حساسیت سینه (0.4-0.7٪)
راش (0.5%)
افکار خودکشی
بثورات پوستی
خارش
کهیر
اختلالات میل جنسی
اختلالات انزال و اختلالات ارگاسم
درد بیضه‌ها
عوارض قرص فیناستراید در مردان
کاهش میل جنسی
مشکلات نعوظ
کاهش حجم منی
افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات پرخطر
حساسیت یا درد در ناحیه سینه
عوارض فیناستراید در چشم
خشکی چشم
تاری دید
درد یا فشار چشم
حساسیت به نور
اختلالات بینایی
تداخل دارویی فیناستراید
تداخل قابل توجهی یافت نشد.
مصرف قرص فیناستراید در دوران بارداری و شیردهی
درمان در زنان باردار منع مصرف دارد و برای استفاده در زنان توصیه نمی‌شود. بر اساس مطالعات حیوانی و مکانیسم اثر، دارو ممکن است در صورت تجویز به زن باردار باعث رشد غیر طبیعی دستگاه تناسلی خارجی در جنین پسر شود. در یک مطالعه رشد جنین-جنین در موش‌ها، افزایش وابسته به دوز در هیپوسپادیاس مشاهده شد که در 3.6 تا 100 درصد از فرزندان نر موش‌های باردار که فیناستراید خوراکی در طول دوره ارگانوژنز اصلی در دوزهای تقریباً 0.1 تا 86 برابر حداکثر توصیه شده تجویز کردند، رخ داد.
مطالعات حیوانی قرص فیناستراید
کاهش وزن پروستات و وزیکول منی (کیسه منی)، تاخیر در جدا شدن پرپپوتال و رشد گذرا نوک پستان در فرزندان پسر در دوزهای خوراکی مادر تقریباً 0.03 برابر MRHD (بر اساس AUC در دوز حیوانی 0.03 میلی گرم بر کیلوگرم در روز)، همراه با کاهش فاصله آنوژنیتال مشاهده شد.
قرص فیناستراید یک مهارکننده 5α ردوکتاز نوع II است که از تبدیل تستوسترون به 5α-دی هیدروتستوسترون (DHT) جلوگیری می‌کند، هورمونی که برای رشد طبیعی اندام تناسلی مردان لازم است. اگر این دارو در دوران بارداری استفاده شود یا اگر بیمار در حین مصرف این دارو باردار شود، باید بیمار را از خطرات احتمالی برای جنین پسر آگاه کرد.
هنگامی که تبدیل تستوسترون به 5α-دی هیدروتستوسترون (DHT) توسط مهارکننده‌های 5α ردوکتاز مهار شود، رشد غیرطبیعی دستگاه تناسلی مردان یک پیامد مورد انتظار است. این پیامدها مشابه آنهایی است که در نوزادان پسر با کمبود ژنتیکی 5α ردوکتاز گزارش شده است. زنان ممکن است از طریق تماس با قرص فیناستراید له شده یا شکسته یا مایع منی شریک مرد مصرف کننده فیناستراید در معرض فیناستراید قرار گیرند.
شرایط نگهداری قرص فیناستراید
قرص فیناستراید باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر قرص فیناستراید
