آمپول ناندرولون چیست؟ نحوه تزریق و عوارض مقدار مصرف آمپول ناندرولون
آمپول ناندرولون، یک استروئید آنابولیک، به دلیل خواص منحصر به فرد خود در افزایش تولید گلبول‌های قرمز و تقویت ساختار استخوانی، به عنوان یک گزینه درمانی در موارد خاص برای درمان کم‌خونی و پوکی استخوان معرفی شده است. این دارو علاوه بر تقویت بافت‌های عضلانی و کاهش سرعت تحلیل استخوان‌ها، می‌تواند به بهبود وضعیت کم‌خونی و افزایش توده استخوانی کمک کند.
کم‌خونی و پوکی استخوان از جمله مشکلات بهداشتی شایعی هستند که می‌توانند تاثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند. کم‌خونی، که به کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون و ظرفیت حمل اکسیژن در بدن منجر می‌شود، ممکن است باعث خستگی، ضعف و کاهش انرژی شود. از سوی دیگر، پوکی استخوان که با کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی‌ها همراه است، به ویژه در سنین بالاتر و در زنان یائسه شایع‌تر است. یکی از داروهای مهم در این زمینه، آمپول ناندرولون است.
اشکال دارویی ناندرولون
آمپول
موارد مصرف آمپول ناندرولون
آمپول ناندرولون (Nandrolone) یک داروی آنابولیک-آندروژنیک است که برای درمان شرایط خاص پزشکی یا بهبود وضعیت بدنی از جمله کم خونی و پوکی استخوان در بیماران تجویز می‌شود. این دارو معمولاً به صورت تزریقی تجویز می‌شود و تاثیرات زیر را دارد؛
درمان کم‌خونی: ناندرولون می‌تواند تولید گلبول‌های قرمز خون را افزایش دهد و در درمان کم‌خونی ناشی از بیماری‌های مزمن مفید باشد.
حفظ توده عضلانی: در بیمارانی که دچار تحلیل عضلات ناشی از بیماری‌های مزمن مانند ایدز یا سرطان هستند، برای حفظ و افزایش توده عضلانی استفاده می‌شود.
پوکی استخوان: گاهی برای تقویت تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی در بیماران مبتلا به پوکی استخوان تجویز می‌شود.
توانبخشی پس از جراحی یا بیماری‌های شدید: به عنوان یک کمک درمانی برای بازسازی بافت‌ها و تقویت بدن استفاده می‌شود.
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی ناندرولون
ناندرولون یک استروئید آنابولیک-آندروژنیک است که تاثیرات خود را از طریق تعامل با گیرنده‌های آندروژنی در سلول‌های هدف اعمال می‌کند. مکانیسم اثر این دارو به شرح زیر است؛
فعال‌سازی گیرنده‌های آندروژنی: آمپول ناندرولون پس از تزریق وارد جریان خون شده و به گیرنده‌های آندروژنی (Androgen Receptors) که در سلول‌های عضلانی، استخوانی و سایر بافت‌ها وجود دارند، متصل می‌شود. این اتصال باعث فعال‌سازی مسیرهای پیام‌رسانی سلولی می‌شود.
تحریک تولید گلبول‌های قرمز: ناندرولون می‌تواند تولید اریتروپوئتین در کلیه‌ها را افزایش دهد. این هورمون، تولید گلبول‌های قرمز را در مغز استخوان تحریک می‌کند که منجر به بهبود ظرفیت حمل اکسیژن خون و افزایش انرژی می‌شود.
افزایش تراکم استخوان: این دارو با تحریک سلول‌های استئوبلاست که مسئول تشکیل استخوان هستند، تراکم استخوان را افزایش می‌دهد. همچنین، بازجذب کلسیم در استخوان‌ها را بهبود می‌بخشد و خطر پوکی استخوان را کاهش می‌دهد.
اثر بر متابولیسم نیتروژن: ناندرولون تعادل نیتروژن را مثبت نگه می‌دارد، به این معنا که مقدار نیتروژن جذب‌شده از پروتئین‌ها بیشتر از مقدار دفع شده است.
اثر ضدالتهابی: ناندرولون ممکن است از طریق کاهش فعالیت برخی از عوامل التهابی مانند سایتوکین‌ها اثر ضدالتهابی داشته باشد که در کاهش دردهای مفصلی یا درمان بیماری‌های التهابی موثر است.
مقدار مصرف آمپول ناندرولون
قبل از تزریق آمپول ناندرولون، اطلاعات دارویی موجود در دارو یا نسخه پزشک را با دقت بررسی کنید. این آمپول باید توسط کادر درمان، پزشک یا پرستان در مراکز درمانی تزریق شود. توجه داشته باشید که بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
نحوه مصرف آمپول ناندرولون
ناندرولون باید در عضله (معمولاً عضله گلوتئال یا ران) تزریق شود. تزریق در عضلات سطحی یا نادرست ممکن است منجر به عوارضی مانند درد، التهاب یا آبسه شود. بسته به فرم دارو (مثل ناندرولون دکانوات)، تزریق ممکن است هر 1 تا 4 هفته انجام شود. نیمه عمر طولانی دارو این امکان را فراهم می‌کند.
دوز مصرفی برای کم خونی 50 تا 100 میلی گرم یک بار در هفته، درمان پوکی استخوان 50 میلی گرم هر سه هفته یک بار و برای حفظ و افزایش توده عضلانی در بیماری‌های مزمن 100 تا 200 میلی گرم هر 2 تا 4 هفته است.
مدت درمان بستگی به نوع بیماری دارد. برای برخی بیماران، دوره‌های کوتاه‌مدت چند ماهه کافی است، در حالی که دیگران ممکن است به درمان بلندمدت نیاز داشته باشند. تزریق باید توسط یک فرد آموزش‌دیده (پرستار یا پزشک) انجام شود تا خطر عوارض کاهش یابد.
بیمار باید تحت نظارت پزشک باشد و آزمایش‌های دوره‌ای مانند بررسی عملکرد کبد، سطح هورمون‌ها و گلبول‌های قرمز خون انجام شود.
مصرف ناندرولون در زنان باردار یا شیرده ممنوع است. افراد با سابقه بیماری‌های قلبی، کلیوی، کبدی، یا سرطان وابسته به هورمون باید با احتیاط و زیر نظر پزشک مصرف کنند.
ناندرولون برای کم خونی
ناندرولون در درمان کم خونی ناشی از بیماری‌های مزمن یا نارسایی کلیوی کاربرد دارد. این دارو با تحریک تولید گلبول‌های قرمز خون می‌تواند کم‌خونی را بهبود بخشد. مکانیسم اثر این دارو برای کم خونی به این صورت است؛
تحریک تولید اریتروپوئتین: ناندرولون تولید هورمون اریتروپوئتین (Erythropoietin) در کلیه‌ها را افزایش می‌دهد. این هورمون به مغز استخوان سیگنال می‌دهد تا تولید گلبول‌های قرمز را افزایش دهد.
افزایش سنتز پروتئین‌های خونساز: این دارو سنتز هموگلوبین را افزایش می‌دهد که باعث بهبود توانایی حمل اکسیژن توسط گلبول‌های قرمز می‌شود.
تقویت احتباس نیتروژن: ناندرولون تعادل نیتروژن را مثبت نگه می‌دارد، که در ساخت پروتئین‌های مورد نیاز برای تولید خون نقش دارد.
موارد احتیاط
قبل از تزریق آمپول ناندرولون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله بیماری کبد، تعداد گلبول‌های سفید خون پایین، مشکلات گوارشی، زخم معده یا مری، اختلالات کبدی یا کلیوی، مشکلات قلبی و… با پزشک در رابطه با خطرات دارو مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط آمپول ناندرولون خواهیم پرداخت؛
ناندرولون می‌تواند باعث احتباس آب و نمک شده و فشار خون را افزایش دهد که ممکن است وضعیت بیماران قلبی را بدتر کند. این دارو ممکن است عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار دهد. در بیماران با سابقه مشکلات کبدی باید با احتیاط مصرف شود.
مصرف آمپول ناندرولون در زنان باید با دوزهای بسیار کم و تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا ممکن است صفات مردانه مانند کلفتی صدا، رشد موهای زائد و اختلالات قاعدگی ایجاد کند. مصرف این دارو ممنوع است، زیرا ممکن است به جنین یا نوزاد آسیب برساند.
مصرف طولانی‌مدت ممکن است تولید طبیعی تستوسترون را سرکوب کرده و باعث کوچک شدن بیضه‌ها، کاهش تولید اسپرم و ناباروری شود. مصرف ناندرولون در افراد در حال رشد باید با احتیاط انجام شود، زیرا ممکن است باعث توقف زودهنگام رشد استخوانی شود.
استفاده غیرپزشکی از ناندرولون برای افزایش حجم عضلات و قدرت به شدت منع شده است، زیرا عوارض جدی از جمله مشکلات هورمونی، کبدی، و قلبی ایجاد می‌کند.
ناندرولون ممکن است تغییرات خلقی مانند تحریک‌پذیری، پرخاشگری یا افسردگی ایجاد کند. در صورت بروز این علائم باید به پزشک اطلاع داده شود.
موارد منع مصرف آمپول ناندرولون
حساسیت مفرط
بارداری یا شیردهی (با نسخه)
عوارض آمپول ناندرولون
حالت تهوع و استفراغ، تورم دست و پا، اختلالات هورمونی، ریزش مو، افسردگی، آکنه یا چرب شدن پوست، افزایش وزن یا احتباس مایعات و… برخی از عوارض آمپول ناندرولون می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض آمپول ناندرولون خواهیم پرداخت؛
تورم دست و پا
افزایش وزن ناشی از احتباس مایعات
آکنه یا چرب شدن پوست
ریزش مو (نازک شدن مو)
اختلالات هورمونی
تحریک پذیری
افسردگی یا اضطراب
حالت تهوع
استفراغ
کاهش اشتها
تداخل دارویی ناندرولون
منع مصرف همزمان: تداخل خاصی گزارش نشده است.
افزایش اثرداروها توسط ناندرولون: عوامل کاهنده قندخون، آجمالین، مهارکنندگان C1، سیکلوسپورین(سیستمیک)، عوامل محرک اریتروپوئزیس، آنتاگونیست های ویتامین K
داروهایی که سطح خونی ناندرولون را بالا می‌برند: عوامل مرتبط با افزایش فشار خون، کورتیکواستروئیدها (سیستمیک)
مصرف آمپول ناندرولون در دوران بارداری و شیردهی
مصرف آمپول ناندرولون در دوران بارداری به شدت ممنوع است. این دارو یک استروئید آنابولیک-آندروژنیک است که می‌تواند اثرات زیانباری بر رشد و تکامل جنین داشته باشد. ناندرولون ممکن است باعث مردانه شدن صفات جنسی جنین دختر شود (ویریلیزاسیون) و تغییرات غیرطبیعی در سیستم تناسلی ایجاد کند. در جنین پسر، مصرف مادر می‌تواند تعادل هورمونی طبیعی را مختل کند. ناندرولون در رده X در بارداری قرار دارد، به این معنا که مطالعات انسانی و حیوانی نشان داده است که مصرف آن در دوران بارداری خطرات جدی برای جنین دارد.
شرایط نگهداری آمپول ناندرولون
آمپول ناندرولون باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر آمپول ناندرولون
