دیابت نوع 2 یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیک است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آن رنج می‌برند. این بیماری با اختلال در تنظیم قند خون و افزایش مقاومت به انسولین همراه است و می‌تواند منجر به عوارض جدی و پیچیده‌ای همچون بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، مشکلات کلیوی و نابینایی شود. از آنجایی که دیابت با چاقی ارتباط مستقیم دارد، کنترل وزن یکی از عوامل مهم در مدیریت این بیماری محسوب می‌شود. آمپول اوزمپیک یکی از داروهای مهم در این زمینه است.

موارد مصرف آمپول اوزمپیک

آمپول اوزمپیک (Ozempic) که ماده فعال آن سماگلوتید است، علاوه بر کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، به طور گسترده‌ای برای کاهش وزن نیز استفاده می‌شود. برخی از موارد مصرف اوزمپیک شامل موارد زیر است؛

• کنترل قند خون در دیابت نوع ۲

• کاهش وزن یا لاغری

• پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی

• درمان چاقی مزمن

آمپول لاغری اوزمپیک چیست؟

آمپول لاغری اوزمپیک یک داروی تزریقی است که ماده فعال آن سماگلوتید می‌باشد. این دارو در اصل برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ طراحی شده است، اما به دلیل تاثیر آن در کاهش وزن، به‌ طور گسترده‌ای برای مدیریت وزن نیز استفاده می‌شود. استفاده از اوزمپیک برای لاغری باید تحت نظر پزشک باشد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر آمپول اوزمپیک

مکانیسم عمل آمپول اوزمپیک برای کنترل دیابت نوع 2؛ اینکرتین‌ها مانند GLP-1، ترشح انسولین وابسته به گلوکز را توسط سلول‌های بتا پانکراس افزایش می‌دهند، ترشح گلوکاگون به طور نامناسب افزایش یافته را سرکوب و تخلیه معده را کند می‌کنند. همچنین، مکانیسم عمل اوزمپیک برای لاغری؛ GLP-1 یک تنظیم کننده فیزیولوژیکی اشتها و دریافت کالری است و گیرنده GLP-1 در چندین ناحیه از مغز که در تنظیم اشتها نقش دارند وجود دارد.

اشکال دارویی اوزمپیک

• قلم تزریقی، از پیش پر شده، تک دوز (Ozempic)

• 2 میلی گرم / 1.5 میلی لیتر (1.34 میلی گرم / میلی لیتر)؛ دوزهای 0.25 میلی گرم یا 0.5 میلی گرم در هر تزریق را ارائه می دهد.

• 4 میلی گرم / 3 میلی لیتر (1.34 میلی گرم / میلی لیتر)؛ 1 میلی گرم در هر تزریق را تحویل می‌دهد.

• 8 میلی گرم / 3 میلی لیتر (2.68 میلی گرم / میلی لیتر)؛ 2 میلی گرم در هر تزریق را تحویل می‌دهد.

مقدار مصرف آمپول اوزمپیک

قبل از تزریق آمپول اوزمپیک، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. این دارو را مطابق با نسخه پزشک مصرف کرده و بدون هماهنگی با وی دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض را افزایش می‌دهد. این دارو تنها با نسخه و تایید پزشک، باید برای لاغری یا کاهش وزن تزریق شود.

زمان مصرف آمپول اوزمپیک

آمپول اوزمپیک (Ozempic) بیشتر به صورت تزریق زیرجلدی و طبق دستور پزشک استفاده می‌شود. نحوه مصرف صحیح این دارو برای اطمینان از اثربخشی و کاهش عوارض جانبی بسیار مهم است. در ادامه به بررسی نحوه مصرف آمپول اوزمپیک می‌پردازیم؛

• این دارو به عنوان مکمل رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 (T2DM) تجویز می‌شود. همچنین برای کاهش خطر عوارض جانبی عمده قلبی عروقی (MACE) (مثلاً مرگ قلبی عروقی، انفارکتوس میوکارد غیر کشنده، سکته مغزی غیرکشنده) در بزرگسالان مبتلا به دیابت T2 و بیماری قلبی عروقی ثابت نشان داده شده است.

• دوز مصرفی 0.25 میلی گرم به صورت تزریق زیر جلدی به مدت 4 هفته در ابتدا است که سپس به 0.5 میلی گرم در هفته افزایش دهید. اگر کنترل قند خون پس از حداقل 4 هفته با دوز 0.5 میلی گرمی حاصل نشد، می‌تواند به 1 میلی گرم در هفته افزایش یابد.

• اگر کنترل قند خون پس از حداقل 4 هفته با دوز 1 میلی گرم حاصل نشد، ممکن است به 2 میلی گرم در هفته افزایش یابد. بیش از 2 میلی گرم در هفته نباشد. دوز اولیه 0.25 میلی گرم برای شروع درمان در نظر گرفته شده است و برای کنترل قند خون موثر نیست.

موارد احتیاط

قبل از مصرف آمپول اوزمپیک، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله مشکلات قلبی (مانند حمله قلبی یا ضربان قلب نامنظم تهدید کننده زندگی در 6 ماه گذشته، درد قفسه سینه یا آنژین قلب)، سکته در 6 ماه گذشته، بیماری کلیوی، بیماری کبد، فشار خون بالا یا پایین، کم آبی و… با پزشک مشورت کنید. در ادامه به برخی از موارد احتیاط اوزمپیک خواهیم پرداخت؛

• بر اساس یافته‌ها در موش‌ها، سماگلوتید ممکن است باعث ایجاد تومورهای سلول C تیروئید، از جمله MTC، در انسان شود، زیرا ارتباط انسان با تومورهای سلول C تیروئید جوندگان ناشی از سماگلوتید مشخص نشده است.

• بیماران تحت درمان با سماگلوتید در مقایسه با دارونما/مقایسه کننده، خطر افزایش عوارض رتینوپاتی دیابتی را نشان دادند. بهبود سریع در کنترل گلوکز با بدتر شدن موقت رتینوپاتی دیابتی همراه بوده است.

• قلم سماگلوتاید هرگز نباید بین بیماران به اشتراک گذاشته شود، حتی اگر سوزن عوض شود. اشتراک گذاری قلم خطر انتقال پاتوژن‌های منتقله از خون را به همراه دارد.

• گزارش‌های پس از بازاریابی، آسیب حاد کلیه و بدتر شدن نارسایی مزمن کلیوی را توصیف می‌کنند که گاهی ممکن است در بیماران تحت درمان با آگونیست‌های گیرنده GLP-1 به همودیالیز نیاز داشته باشد. اکثر حوادث گزارش شده در بیمارانی رخ داده است که تهوع، استفراغ، اسهال یا کم آبی را تجربه کرده بودند. نظارت بر عملکرد کلیه هنگام شروع یا افزایش دوز سماگلوتاید در بیمارانی که عوارض جانبی شدید GI (خونریزی گوارشی) را گزارش می‌کنند.

• واکنش‌های حساسیت شدید (مانند آنافیلاکسی، آنژیوادم) با آگونیست‌های گیرنده GLP-1 گزارش شده است. در صورت بروز واکنش‌های حساسیت مفرط درمان را قطع کنید و تا زمانی که علائم و نشانه‌ها برطرف شوند، نظارت کنید.

• رویدادهای بیماری حاد کیسه صفرا (به عنوان مثال، سنگ کلیه، کوله سیستیت) در آزمایشات آگونیست گیرنده GLP-1 و نظارت پس از بازاریابی گزارش شده است. در صورت مشکوک بودن، مطالعات کیسه صفرا و پیگیری بالینی مناسب نشان داده می‌شود.

موارد منع مصرف آمپول اوزمپیک

• سابقه شخصی یا خانوادگی MTC یا در بیماران مبتلا به سندرم نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2

• حساسیت شناخته شده به سماگلوتید یا هر یک از اجزای محصول

عوارض آمپول اوزمپیک

حالت تهوع و استفراغ، درد شکم، یبوست، سرگیجه، نفخ شکم، اسهال، نعوط، خستگی یا خواب آلودگی، واکنش محل تزریق و… برخی از عوارض آمپول اوزمپیک می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض آمپول اوزمپیک خواهیم پرداخت؛

• استفراغ (5-9.2%)

• اسهال (8.5-8.5%)

• درد شکم (5.7-7.3%)

• یبوست (3.1-5%)

• سوء هاضمه (2.7-3.5%)

• نعوظ (1.1-2.7%)

• هیپوگلیسمی علامت دار مستند (1.6-3.8٪)

• نفخ (0.4-1.5%)

• سنگ کلیه (0.4%)

• خستگی (> 0.4٪)

• دیسگوزی (> 0.4٪)

• سرگیجه (> 0.4٪)

• واکنش محل تزریق (0.2%)

تداخل دارویی اوزمپیک

تداخل قابل توجهی برای این دارو گزارش نشده است.

مصرف آمپول اوزمپیک در دوران بارداری و شیردهی

داده‌ها در مورد استفاده در زنان باردار برای ارزیابی خطر ناشی از دارو برای نقایص مادرزادی عمده، سقط جنین یا سایر پیامدهای نامطلوب مادر یا جنین کافی نیست. بر اساس مطالعات تولید مثل حیوانات، ممکن است خطرات بالقوه‌ای برای جنین در اثر قرار گرفتن در معرض سماگلوتید در دوران بارداری وجود داشته باشد. فقط در صورتی باید در دوران بارداری استفاده شود که منافع بالقوه خطر احتمالی برای جنین را توجیه کند.

تاثیر اوزمپیک در شیردهی

هیچ اطلاعاتی در مورد وجود سماگلوتید در شیر انسان، اثرات آن بر روی شیرخوار یا اثرات آن بر تولید شیر وجود ندارد. در موش‌های شیرده، سماگلوتید در شیر در سطوح 3 تا 12 برابر کمتر از پلاسمای مادر مشاهده شد.

شرایط نگهداری آمپول اوزمپیک

این دارو در یخچال (دمای 2-8 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود. بعد از باز شدن درب دارو، در یخچال (2-8 درجه سانتی‌گراد) یا در دمای اتاق (کمتر از 30 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود.

کلام آخر آمپول اوزمپیک

 این دارو از طریق تاثیر بر هورمون‌های بدن، به بهبود کنترل قند خون، کاهش اشتها و کند کردن تخلیه معده کمک می‌کند. در نتیجه، اوزمپیک نه تنها در مدیریت دیابت مؤثر است، بلکه برای افراد مبتلا به چاقی نیز یک گزینه درمانی مناسب برای کاهش وزن به‌شمار می‌آید.