عفونت قارچی یکی از مشکلات بهداشتی شایع است که به دلیل رشد قارچ‌هایی همچون کاندیدا آلبیکنس در نواحی مختلف بدن مانند دهان، واژن و دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. عفونت قارچی بیشتر در افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا کسانی که داروهای خاصب استفاده می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. یکی از روش‌های مهم برای درمان این عفونت، استفاده از داروهای ضد قارچ از جمله قطره نیستاتین است. در ادامه به بررسی کاربرد، نحوه مصرف، نحوه عملکرد، موارد احتیاط و عوارض قطره نیستاتین خواهیم پرداخت.
کاربرد قطره نیستاتین
قطره نیستاتین یک داروی ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود. این دارو به طور خاص برای درمان عفونت‌های قارچی دهان، گلو، معده و روده و همچنین عفونت‌های پوستی و واژینال تجویز می‌شود. این دارو بیشتر در اشکال دارویی قرص و شربت استفاده می‌شود. برخی از موارد مصرف یا کاربرد این دارو شامل موارد زیر است؛
برفک دهان (کاندیدیاز دهانی)
عفونت‌های قارچی دستگاه گوارش
عفونت‌های قارچی پوستی مانند پای ورزشکاران
عفونت‌های قارچی واژینال
نیستاتین برای عفونت قارچی واژینال
عفونت قارچی واژینال یک بیماری شایع در میان زنان است که به دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس (Candida Albicans) در واژن ایجاد می‌شود. این قارچ به طور طبیعی در بدن وجود دارد، اما در شرایط خاصی ممکن است بیش از حد رشد کرده و باعث عفونت شود.
نیستاتین یک داروی ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های قارچی ناشی از کاندیدا تجویز می‌شود. این دارو به صورت شیاف واژینال یا کرم واژینال برای درمان عفونت قارچی واژن (کاندیدیاز واژینال) استفاده می‌شود.
قطره نیستاتین برای آفت دهان
آفت دهان یک زخم کوچک، دردناک و سطحی است که در داخل دهان، روی زبان، لثه، داخل لب یا گونه‌ها ایجاد می‌شود. آفت دهان سفید یا زرد با حاشیه قرمز است که می‌تواند به تنهایی یا به صورت چندتایی ظاهر شود. یکی از کاربردهای قطره نیستاتین، درمان آفت کوچیک وبزرگ در دهان است. این قطره تمام قارچ‌های موجود در دهان را از بین برده و سبب پاکسازی محل آفت می‌شود.
نحوه مصرف قطره نیستاتین
قبل از مصرف این دارو، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. نحوه مصرف قطره نیستاتین به صورت زیر است؛
نحوه مصرف قطره (سوسپانسیون خوراکی) برای برفک دهان ۴ بار در روز (هر ۶ ساعت) است که مقدار تجویزی آن ۱ تا ۲ میلی لیتر (حدود ۱ قطره چکان کامل) در هر نوبت می‌باشد.
برای مصرف ابتدا قطره را به خوبی تکان دهید و سپس مقدار تجویز شده را داخل دهان بریزید و ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه در دهان نگه دارید.
حداقل ۳۰ دقیقه بعد از مصرف، چیزی نخورید یا ننوشید تا دارو اثر کند.
طریقه مصرف نیستاتین در کودکان
کاندیدیاز اوروفارنکس (نوزادان نارس) 100000 واحد به صورت خوراکی هر 6 ساعت به صورت تعلیق رنگ در فرورفتگی‌های دهان، در نوزادان 200000 واحد به صورت خوراکی هر 6 ساعت (100000 واحد در هر طرف دهان) مصرف می‌شود. همچنین برای کودکان (سوسپانسیون خوراکی)، 400000-600000 واحد به صورت خوراکی هر 6 ساعت چند دقیقه در دهان بچرخانید و سپس قورت دهید.
کاندیدیازیس روده در کودکان (قرص خوراکی)، 500,000 واحد – 1,000,000 واحد هر 8 ساعت تجویز می‌شود. پودر این دارو (Nystatin) نیز 1/8 تا 1/4 قاشق چایخوری در 1/2 فنجان آب (500,000-1,000,000 واحد) هر 8 ساعت به صورت خوراکی مصرف شود.
قطره نیستاتین چیست و چه کاربردی دارد؟
این قطره یک داروی ضد قارچ است که برای درمان عفونت‌های قارچی دهان و گلو (برفک دهانی یا کاندیدیازیس دهانی) استفاده می‌شود. این دارو با از بین بردن قارچ کاندیدا آلبیکنس که عامل اصلی برفک دهانی است، عمل می‌کند.
آیا قطره نیستاتین خوراکی است؟
بله، قطره نیستاتین یک داروی خوراکی است، اما بسته به نوع عفونت می‌توان آن را بلعید یا از دهان خارج کرد. خوراکی بودن به این معنی است که دارو وارد دهان می‌شود و می‌توان آن را قورت داد یا فقط در دهان نگه داشت. با این حال، نوع مصرف بستگی به نسخه و نظر پزشک دارد.
طریقه مصرف قطره نیستاتین برای آفت دهان
دقت داشته باشید که کاربرد اصلی این دارو درمان برفک دهانی (کاندیدیازیس دهانی) ناشی از عفونت قارچی کاندیدا آلبیکنس است. اگر آفت دهان بیمار ناشی از عفونت قارچی باشد، مصرف قطره نیستاتین می‌تواند موثر باشد. برای اطلاع دقیق از طریقه مصرف باید با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت نیاز محلول‌های شستشوی دهان را برای شما تجویز کند.
نحوه عملکرد نیستاتین
مکانیسم عمل این دارو استرول‌ها را در غشای سلولی قارچ متصل می‌کند، نفوذپذیری را تغییر و در نتیجه باعث نشت محتویات سلولی می‌شود. جذب خوراکی این دارو ضعیف بوده و شروع تسکین علائم کاندیدیازیس دهانی 24-72 ساعت صورت می‌گیرد. در آخر نیز از طریق مدفوع (به عنوان داروی بدون تغییر) دفع می‌شود.
قرص نیستاتین واژینال چیست؟
قرص نیستاتین واژینال مانند سایر اشکال این دارو، با اختلال در غشای سلولی قارچ‌ها عمل می‌کند. این دارو با اتصال به استرول‌ها (مانند ارگوسترول) در غشای سلول‌های قارچی، ساختار غشا را مختل کرده و باعث ایجاد سوراخ‌هایی در آن می‌شود. این سوراخ‌ها باعث می‌شوند که مواد ضروری داخل سلول قارچ نشت کرده و در نهایت منجر به مرگ سلول قارچ می‌شود.
طریقه مصرف قرص واژینال نیستاتین
برای مصرف این دارو باید روزانه یک قرص ۱۰۰۰۰۰ واحدی به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز استفاده شود. قرص را باید داخل واژن قرار دهید و می‌توانید از اپلیکاتور مخصوص برای وارد کردن قرص استفاده کنید. این درمان معمولا باید در شب و قبل از خواب انجام شود تا دارو بتواند بهترین اثر را داشته باشد.
در طول درمان از رابطه جنسی خودداری کنید تا از پخش عفونت جلوگیری شود. بهتر است از حمام داغ یا محصولات معطر در ناحیه تناسلی خودداری کنید. اگر بیماری شما درمان نشد یا بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، در دوران بارداری یا شیردهی، مصرف این دارو باید تحت نظر پزشک انجام شود.
عوارض قطره نیستاتین
برخی از عوارض قرص یا قطره نیستاتین شامل موارد زیر می‌باشد؛
حالت تهوع و استفراغ
اسهال
درد معده یا نفخ
کهیر
خارش یا تورم
قرمزی پوست
سوزش یا تحریک دهان
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف نیستاتین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در ادامه با موارد احتیاط این دارو آشنا شوید؛
قبل از استفاده از نیستاتین (Nystatin)، اگر به آن و هر داروی دیگر یا هر یک از ترکیبات موجود در قرص یا سوسپانسیون نیستاتین حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.
در صورتی که از مکمل‌ها یا داروهای شیمیایی و گیاهی خاصی استفاده می‌کنید، با پزشک در رابطه با موارد تداخل و خطرات مشورت کنید.
پس از حمام یا شستشوی محل مورد نظر، اطمینان حاصل کنید که محل خشک شده و سپس اقدام به مصرف دارو کنید. البته این مورد مربوط به اشکال موضعی بوده و ربطی به اشکال خوراکی ندارد.
برای کمک به جلوگیری از عفونت مجدد، لباس‌های پنبه‌ای تازه شسته شده (نه مصنوعی) بپوشید. اگر زخم یا تاول‌هایی دارید که به درستی بهبود نمی‌یابند، به پزشک اطلاع دهید.
اگر از این دارو برای درمان پای ورزشکاران استفاده می‌کنید، پس از حمام کردن، پاها را به خصوص بین انگشتان پا به دقت خشک کنید. جوراب‌های ساخته شده از پشم یا مواد مصنوعی مانند ابریشم مصنوعی یا نایلون را نپوشید. جوراب نخی تمیز بپوشید و حداقل روزی یک بار آن را عوض کنید.
مصرف قطره نیستاتین در بارداری
قطره نیستاتین (Nystatin) به صورت خوراکی برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود. مصرف نیستاتین در بارداری معمولاً بی‌خطر است. این دارو به طور گسترده‌ای در دوران بارداری مطالعه شده است و هیچ مدرکی مبنی بر افزایش خطر نقص مادرزادی یا سایر عوارض بارداری وجود ندارد. با این حال، بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارویی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی نیستاتین
تداخل قابل توجهی در رابطه با مصرف این دارو گزارش نشده است.
شرایط نگهداری قطره نیستاتین
این دارو در اشکال دارویی مختلف، باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، قطره، شیاف، کرم و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر
