نفخ و گازهای دستگاه گوارش از جمله مشکلات شایع و آزاردهنده‌ای هستند که بسیاری از افراد در طول روز به آن دچار می‌شوند. این مشکلات ممکن است ناشی از عوامل مختلفی همچون مصرف غذاهای نفاخ، اختلالات گوارشی، استرس، یا حتی تغییرات رژیم غذایی باشند. یکی از داروهای مهم برای کاهش نفخ و گاز گوارش، قرص دایمتیکون است که کاربردهای گسترده‌ای دارد. در ادامه به بررسی نحوه عملکرد، کاربرد، نحوه مصرف و عوارض دایمتیکون خواهیم پرداخت.
کاربرد قرص دایمتیکون
قرص دایمتیکون یک داروی ضد نفخ است که برای کاهش گازهای دستگاه گوارش و درمان علائمی مانند نفخ، احساس پری معده و ناراحتی شکمی ناشی از تجمع گازها استفاده می‌شود. این دارو با کاهش کشش سطحی حباب‌های گاز در معده و روده، باعث تجزیه آنها و دفع آسان‌تر گاز می‌شود. در ادامه به کاربرد قرص دایمتیکون می‌پردازیم؛
کاهش نفخ و تجمع گاز در دستگاه گوارش
کمک به تسکین دردهای شکمی ناشی از گاز
داروی کمکی در سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
آماده‌سازی بیمار برای آزمایش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا سونوگرافی شکم
قرص دایمتیکون برای ورم معده
ورم معده به التهاب، تحریک یا فرسایش لایه داخلی معده (مخاط معده) گفته می‌شود. این التهاب ممکن است حاد (ناگهانی و شدید) یا مزمن (بلند مدت) باشد. ورم معده بیشتر به دلیل عفونت باکتریایی، مصرف برخی داروها یا عوامل تحریک‌کننده دیگر ایجاد می‌شود. قرص دایمتیکون به طور مستقیم برای درمان ورم معده (گاستریت) استفاده نمی‌شود، اما می‌تواند در کاهش نفخ و احساس پری معده که یکی از علائم ورم معده است، موثر باشد.
قرص دایمتیکون برای اسهال
دایمتیکون برای اسهال کاربردی نداشته و تنها در کاهش نفخ و گازهای روده‌ای که ممکن است همراه با اسهال باشند، مفید باشد. آیا قرص دایمتیکون اسهال را متوقف می‌کند؟ خیر، دایمتیکون خاصیت ضداسهالی ندارد و نمی‌تواند علت اصلی اسهال را درمان کند. اما اگر اسهال با نفخ شدید، گاز و درد شکمی همراه باشد، ممکن است این دارو به کاهش این علائم کمک کند.
قرص دایمتیکون بعد از سزارین
بعد از سزارین، بسیاری از زنان دچار نفخ، درد شکمی و یبوست می‌شوند که عمدتاً به دلیل بیهوشی، کاهش حرکات روده و مصرف داروهای ضد درد رخ می‌دهد. این دارو در کاهش نفخ شکم که ناشی از تجمع گازها در دستگاه گوارش، کمک به کاهش دردهای شکمی ناشی از گاز و… بعد از سزارین مفید است.
قرص دایمتیکون قبل از سونوگرافی
قرص دایمتیکون یکی از داروهای رایج برای آماده‌سازی بیماران قبل از سونوگرافی شکم و لگن است. این دارو به کاهش نفخ، گازهای روده و اختلالات گوارشی کمک می‌کند و باعث بهبود وضوح تصاویر سونوگرافی می‌شود.
قرص دایمتیکون قبل از سنگ شکن
سنگ‌شکن کلیه (لیتوتریپسی) روشی غیرتهاجمی است که برای خرد کردن سنگ‌های کلیه و مجاری ادراری استفاده می‌شود. برخی پزشکان توصیه می‌کنند که قبل از این عمل، قرص دایمتیکون مصرف شود، اما چرا؟ تجمع گاز در روده‌ها می‌تواند مانع دید واضح پزشک در تصویربرداری‌های قبل از سنگ‌شکن شود. همچنین، گازهای موجود در دستگاه گوارش ممکن است مسیر امواج صوتی دستگاه سنگ‌شکن (ESWL) را مختل کنند. به همین دلیل، مصرف این دارو قبل از انجام سنگ شکن توصیه می‌شود.
نحوه مصرف قرص دایمتیکون
قبل از مصرف دایمتیکون، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. در ادامه به بررسی نحوه مصرف قرص دایمتیکون خواهیم پرداخت؛
دایمتیکون برای کودکان کمتر از 2 سال 20 میلی گرم هر 6 ساعت بعد از غذا یا قبل از خواب تجویز می‌شود که مقدار کلی آن نباید بیشتر از 240 میلی گرم در روز باشد.
برای کودکان 2 تا 12 سال 40 میلی گرم هر 6 ساعت بعد از غذا یا قبل از خواب که نباید بیشتر از 480 میلی گرم در روز باشد.
برای افراد بالای 12 سال 40 الی 360 میلی گرم هر 6 ساعت بعد از غذا یا قبل از خواب که نباید بیش از 500 میلی گرم در روز باشد.
مقادیر بالا براساس اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی دارو است که به صورت عمومی استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد قرص دایمتیکون
مکانیسم عمل قرص دایمتیکون کشش سطحی حباب‌های گاز را تغییر می‌دهد و باعث فروپاشی حباب‌های کف می‌شود و در نتیجه امکان عبور راحت‌تر گاز و جلوگیری از ایجاد حباب‌های گاز در دستگاه گوارش را فراهم می‌کند. فرایند حذف این دارو از طریق مدفوع (به عنوان داروی بدون تغییر) و دفع کامل در 24 الی 48 ساعت صورت می‌گیرد.
عوارض قرص دایمتیکون
دایمتیکون یک داروی ایمن با عوارض جانبی محدود است که جذب بدن نمی‌شود و فقط در دستگاه گوارش عمل می‌کند. با برخی از عوارض قرص دایمتیکون آشنا شوید؛
حالت تهوع
ناراحتی خفیف معده
اسهال یا یبوست
نفخ موقتی
احساس طعم ناخوشایند در دهان
خارش
کهیر
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف این دارو، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط قرص دایمتیکون شامل موارد زیر است؛
بیماران قبل از دریافت نسخه، محصولات مورد استفاده خود را به پزشک اطلاع دهند تا پزشک با در نظر داشتن این داروها اقدام به تجویز نسخه کند.
در صورتی که نفخ شما به دلیل التهاب یا زخم معده ایجاد شده است، از مصرف مواد غذایی مضر مانند غذاهای تند، حبوبات، نوشیدنی‌های گازدار، فست فود و… خودداری کنید. این مواد غذایی سبب تشدید درد و نفخ در معده شده و روند قرص سایمتیکون را مختل می‌کند.
در صورتی فراموشی یک نوبت از قرص، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر دوز مصرفی شما نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید.
شما می‌توانید با رعایت رژیم غذایی مناسب یا انجام مرتب ورزش از ایجاد نفخ در دستگاه گوارش مخصوصا معده خودداری کنید.
تاکنون تداخل دارویی خاصی در مصرف همزمان دایمتیکون با سایر داروها گزارش نشده است. با این حال، بیماران قبل از مصرف خودسرانه با پزشک مشورت کنند.
مصرف قرص دایمتیکون در بارداری
مصرف انواع داروهای شیمیایی و گیاهی در زنان باردار و مادران شیرده با محدودیت‌هایی مواجه است. با اینکه هیچ عوارض جانبی و تداخل دارویی خطرناکی از قرص دایمتیکون گزارش نشده است، اما زنان باردار باید با دستور و نسخه پزشک این قرص را مصرف کنند. مطالعات کنترل شده در زنان باردار شواهدی از خطر جنینی نشان نمی‌دهد. پزشک با در نظر داشتن شرایط زنان باردار و جنین می‌تواند براساس خواص آن این دارو را تجویز کند. همچنین در صورتی که داروهای جایگزین مناسبی در دسترس نیست این دارو می‌تواند با نسخه پزشک استفاده شود.
تداخل دارویی دایمتیکون
تداخل دارویی خاصی در رابطه با این دارو گزارش نشده است.
شرایط نگهداری قرص دایمتیکون
قرص دایمتیکون باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آنها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آنها را مصرف کنند.
کلام آخر
