یکی از مشکلات شایع در زمینه بهداشت فردی، آلرژی و حساسیت است که با علائم مختلفی از جمله عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست، کهیر و التهاب چشمی همراه است. یکی از داروهای مهم در زمینه کنترل حساسیت و آلرژی، شربت کتوتیفن است. این شربت کتوتیفن با مهار آزاد شدن هیستامین و کاهش واکنش‌های آلرژیک، باعث کنترل علائم حساسیت و همچنین برخی از مشکلات تنفسی از جمله آسم می‌شود. این دارو بیشتر برای کودکان و افرادی که دچار آلرژی مزمن هستند، تجویز می‌شود. در ادامه به بررسی کاربرد، نحوه مصرف، موارد احتیاط و عوارض کتوتیفن خواهیم پرداخت.
کاربرد شربت کتوتیفن چیست؟
کتوتیفن داروی ضدحساسیت است که برای درمان آلرژی مزمن، آسم خفیف، کهیر و… استفاده می‌شود. شربت کتوتیفن با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین و تثبیت غشای سلول‌های ماست‌سل، از آزاد شدن مواد التهابی مانند هیستامین جلوگیری می‌کند. برخی از موارد مصرف و کاربرد کتوتیفن شامل موارد زیر است؛
پیشگیری از حملات آسم خفیف و آلرژی‌های تنفسی
حساسیت فصلی یا دائمی
کنترل کهیر مزمن و خارش‌های پوستی
کاهش علائم التهاب ملتحمه آلرژیک
شربت کتوتیفن برای سرماخوردگی
سرماخوردگی یک عفونت ویروسی است که در بینی، گلو و سینوس‌ها سبب التهاب و درگیری می‌شود. سرماخوردگی ناشی از ویروس خاصی به نام راینوویروس است که بدون نیاز به درمان خاصی طی 7 تا 10 روز برطرف می‌شود. کتوتیفن کاربردی برای سرماخوردگی نداشته و تنها برای آلرژی، آسم و کهیر تجویز می‌شود. با این حال، این دارو توسط برخی از پزشکان برای کودکانی که دچار آلرژی مزمن (گرفتگی و آبریزش بینی) همراه با سرماخوردگی هستند، تجویز می‌شود.
شربت کتوتیفن برای سرفه
سرفه واکنش طبیعی بدن به پاکسازی راه‌های تنفسی است که به کاهش عوامل تحریک کننده و عفونت کمک زیادی می‌کند. سرفه شامل سه نوع مختلف از جمله حاد (کمتر از ۳ هفته)، تحت‌حاد (۳ تا ۸ هفته) یا مزمن (بیش از ۸ هفته) است که باید علت آن را جستجو کرد.
کتوتیفن درمان اصلی برای درمان سرفه نیست و تنها در مواردی که سرفه ناشی از آلرژی یا آسم باشد، بهبودی حاصل می‌کند. در واقع، کتوتیفن با کاهش واکنش‌های التهابی بدن و مهار هیستامین می‌تواند شدت سرفه را کم کند.
شربت کتوتیفن برای گلودرد
گلودرد وضعیتی است که باعث احساس درد، خشکی یا سوزش در گلو می‌شود. گلودرد ناشی از عفونت‌های ویروسی (سرماخوردگی یا آنفولانزا) یا عفونت‌های باکتریایی (استرپتوکوک) است. کتوتیفن به صورت مستقیم برای درمان گلودرد توصیه نمی‌شود. این دارو بیشتر برای آلرژی، آسم و کهیر استفاده می‌شود. با این حال، اگر گلودرد ناشی از حساسیت یا آلرژی باشد، ممکن است کتوتیفن با کاهش التهاب ناشی از هیستامین تا حدی به کاهش گلودرد کمک کند.
کتوتیفن برای آبریزش بینی
آبریزش بینی یک مکانیسم دفاعی بدن برای دفع ویروس‌ها، باکتری‌ها و عوامل آلرژی‌زا است. به علاوه، آبریزش بینی می‌تواند ناشی از ویروس‌ها، آلرژی‌ها، هوای سرد، تحریک‌کننده‌های محیطی یا حتی برخی غذاها باشد. کتوتیفن یک آنتی‌هیستامین است که با مهار اثرات هیستامین در بدن، آبریزش بینی را کاهش می‌دهد. توجه داشته باشید که اگر آبریزش بینی به دلیل سرماخوردگی یا عفونت ویروسی باشد، کتوتیفن اثری ندارد.
شربت کتوتیفن برای نوزاد
این دارو برای کودکان نیز دارای کاربرد است، ولی در نوزادان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود و باید با تجویز پزشک و تحت نظر مصرف شود. در واقع، کتوتیفن برای کاهش علائم آلرژی، پیشگیری از آسم و کاهش آبریزش بینی و عطسه در کودکان تجویز می‌شود.
کتوتیفن برای گرفتگی صدا
گرفتگی صدا بیشتر به دلیل التهاب تارهای صوتی ایجاد می‌شود که ناشی از عفونت‌های ویروسی، آلرژی، رفلاکس معده یا تحریک ناشی از دود و آلودگی هوا رخ می‌دهد. اگر گرفتگی صدای شما ناشی از آلرژی یا حساسیت باشد، شربت کتوتیفن می‌تواند گرفتگی صدا را کاهش دهد.
نحوه مصرف شربت کتوتیفن
قبل از استفاده، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مدقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. در ادامه به بررسی نحوه مصرف کتوتیفن می‌پردازیم؛
دوز مصرفی این دارو برای بزرگسالان، 1 میلی لیتر (1 میلی گرم) از شربت دو بار در روز (صبح و شب) است.
دوز شروع برای کودکان 0.05 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دو بار در روز است. برای دریافت بهترین نسخه برای کودکان، باید به پزشک مراجعه کنید.
کتوتیفن را باید با غذا یا بعد از غذا مصرف کرد تا از بروز عوارض گوارشی مانند تهوع جلوگیری شود. از لیوان مدرج یا قطره چکان موجود در بسته‌بندی برای اندازه‌گیری دوز صحیح استفاده کنید.
نحوه عملکرد شربت کتوتیفن
مکانیسم عمل کتوتیفن، آنتاگونیست هیستامین H1 و تثبیت کننده ماست سلها و نفوذپذیری عروقی را مهار می‌کند و ممکن است از مهاجرت ائوزینوفیل‌ها ناشی از کموکاین (نوعی پروتئین التهاب‌زا) به ملتحمه ملتهب جلوگیری کند. یک داروی مشابه كرومولين با اثرات ضدهيستامين با خواص ضدآنافيلاكسی محسوب می‌شود.
عوارض شربت کتوتیفن
این دارو دارای عوارض جانبی خفیفی است که در ادامه با عوارض کتوتیفن آشنا می‌شویم؛
سردرد
درد مفاصل
از‌دست دادن اشتها
درد عضلانی
حالت تهوع
احساس بیماری
خشکی دهان
خونریزی بینی
تب و لرز
سرفه
اسهال
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف کتوتیفن، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط کتوتیفن شامل موارد زیر است؛
اگر مشکل کبدی یا کلیوی دارید، باید دوز کتوتیفن به طور ویژه تنظیم شود. در این شرایط، پزشک ممکن است مصرف دارو را تحت نظر قرار دهد و یا دوز کمتری تجویز کند.
در بیماران مبتلا به اسم یا بیماری تنفسی، مصرف شربت کتوتیفن ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشد. در این موارد، پزشک باید مصرف این دارو را ارزیابی کند.
شربت کتوتیفن ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود. مصرف همزمان آن با داروهای آرام‌بخش، مسکن‌ها یا داروهای خواب‌آور می‌تواند اثر خواب آلودگی آن را تشدید کند.
کتوتیفن در دوران بارداری باید تنها در صورتی مصرف شود که پزشک تشخیص دهد فواید آن از خطرات احتمالی بیشتر است.
اگر مشکل قلبی دارید، شربت کتوتیفن باید با احتیاط مصرف شود، زیرا این دارو ممکن است اثراتی بر روی سیستم قلبی و عروقی داشته باشد.
مصرف کتوتیفن در بارداری
اطلاعات و مطالعات خاصی در رابطه با خطرات کتوتیفن در دوران بارداری وجود ندارد. مشاهدات کلی از استفاده این دارو در زنان باردار هیچ خطری را نشان نداده است. مطالعات حیوانی نیز هیچ خطری را نشان نمی‌دهد و مطالعات انسانی خاصی برای خطرات مصرف آن در زنان باردار در دسترس نیست. مصرف این دارو در دوران بارداری باید با تایید و نسخه پزشک باشد.
تداخل دارویی کتوتیفن
در ادامه با تداخلات دارویی کتوتیفن آشنا می‌شوید؛
تداخل خطرناک: اومکلیدینیوم، تیوتروپیوم، تالیدومید، روفناسین، پتاسیم سیترات، پتاسیم کلرید، پیتولیسانت، پارالدهید، اوکسوممازین، اوکساتومید، اورفنادرین، لوسولپیرید، ایپراتروپیوم، سیمتروپیوم
کاهش اثرات داروها توسط کتوتیفن: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، بتاهیستین، پروکاینتیک، هیالورونیداز، ایتوپرید، لوسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیتولیسانت
