یکی از مشکلات شایع در فصل‌های مختلف سال، حساسیت فصلی و آلرژی است که با علائمی مانند عطسه‌های مکرر، آبریزش بینی، خارش چشم و گلو می‌توانند فعالیت‌های روزمره را مختل کرده و کیفیت زندگی را کاهش دهند. یکی از داروهای مؤثر در کنترل این علائم، قرص سیتریزین است؛ آنتی‌هیستامینی نسل دوم که با مهار اثر هیستامین در بدن، به کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند. در ادامه، به بررسی کاربرد، نحوه مصرف، نحوه عملکرد، موارد احتیاط و عوارض سیتریزین خواهیم پرداخت.
کاربرد قرص سیتریزین چیست؟
قرص سیتریزین (Cetirizine) یک نوع داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین موقت علائم ناشی از آلرژی استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن عمل هیستامین در بدن کار می‌کند. هیستامین ماده‌ای است که بدن در واکنش به مواد آلرژی‌زا آزاد می‌کند و باعث بروز علائم آلرژی می‌شود. برخی از کاربرد این قرص شامل موارد زیر است:
آبریزش بینی
عطسه
خارش، قرمزی و آبریزش چشم
خارش بینی و گلو
کهیر و خارش ناشی از آن
قرص سیتریزین برای سرفه
سرفه یک عملکرد محافظتی و طبیعی بدن است که به منظور پاکسازی مجاری تنفسی از مواد تحریک‌کننده، مخاط، ذرات خارجی یا عوامل بیماری‌زا رخ می‌دهد. این یک واکنش ناگهانی و قوی است که هوا را با فشار از ریه‌ها خارج می‌کند.
سیتریزین به طور مستقیم برای درمان سرفه ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های تنفسی طراحی نشده است. با این حال، در برخی موارد، سرفه می‌تواند ناشی از آلرژی‌های تنفسی یا ترشحات پشت حلق ناشی از آلرژی باشد. در این شرایط، سیتریزین با کاهش علائم آلرژی ممکن است به تسکین این نوع سرفه کمک کند.
قرص سیتریزین برای خارش و کهیر
سیتریزین (Cetirizine) به طور موثری برای درمان خارش و کهیر ناشی از آلرژی‌ها استفاده می‌شود. سیتریزین به گیرنده‌های هیستامین (به طور خاص گیرنده‌های H1) متصل شده و از اتصال هیستامین به آنها جلوگیری می‌کند. این فرایند باعث کاهش یا جلوگیری از بروز علائم آلرژیک مانند خارش و کهیر می‌شود.
اگرچه سیتریزین علائم خارش و کهیر را تسکین می‌دهد، اما علت اصلی آنها را درمان نمی‌کند. اگر خارش و کهیر شما مکرر یا شدید است، مهم است که برای تشخیص علت و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
سیتریزین برای گلو درد
این دارو به طور مستقیم برای درمان گلو درد ناشی از عفونت‌ها (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا) یا التهاب‌های غیرآلرژیک، داروی مناسبی نیست. اگر گلو درد شما ناشی از آلرژی‌های فصلی یا حساسیت به مواد خاص باشد، سیتریزین با کاهش علائم آلرژی مانند ترشحات پشت حلق و التهاب خفیف ناشی از آن، ممکن است به طور غیرمستقیم در تسکین ناراحتی گلو موثر باشد. در این حالت، علت اصلی ناراحتی گلو، واکنش آلرژیک است و سیتریزین با کنترل این واکنش، به بهبود وضعیت کمک می‌کند.
قرص سیتریزین برای کرونا
سیتریزین هیچ تاثیری بر خود ویروس SARS-CoV-2 و تکثیر آن ندارد. این قرص برای تسکین علائم آلرژی طراحی شده است، در حالی که علائم اصلی کرونا ناشی از عفونت ویروسی و التهاب ناشی از آن هستند. در برخی موارد، ممکن است افراد مبتلا به کرونا علائمی شبیه آلرژی مانند آبریزش بینی یا عطسه را تجربه کنند. در این شرایط، سیتریزین ممکن است به طور موقت این علائم را تسکین دهد. با این حال، این دارو بر علائم اصلی و روند بیماری کرونا تاثیری ندارد.
نحوه مصرف قرص سیتریزین
قبل از مصرف، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. برای اطلاع از نحوه مصرف سیتریزین با ما همراه باشید.
دوز معمول برای بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال، یک قرص 10 میلی‌گرمی یک بار در روز است.
این قرص در کودکان 2 تا 6 سال، 5 میلی‌گرم (نصف قرص 10 میلی‌گرمی یا مقدار معادل از شربت) یک بار در روز استفاده می‌شود.
این دارو را هر روز در زمان مشخصی از روز مصرف کنید تا بهترین اثر را داشته باشد.
قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و عدم نتیجه درمانی خواهد شد.
طول دوره درمان با سیتریزین بستگی به نوع و شدت علائم شما دارد. ممکن است برای مدت کوتاهی در طول فصل آلرژی یا به طور مداوم برای مدیریت آلرژی‌های مزمن تجویز شود. طبق دستور پزشک مصرف کنید.
بهترین زمان مصرف سیتریزین
ستیریزین را می‌توان در هر زمانی از روز مصرف کرد. اکثر افراد ترجیح می‌دهند این محصول را هنگام صبح مورد استفاده قرار دهند تا علائم آلرژی در آنها را بهبود بخشد. قرص ستریزین در بعضی از افراد اثر آرامش‌بخش دارد. در این صورت از آنجایی که علائم خواب آلودگی بوجود می‌آید، بهتر است این دارو هنگام شب مورد مصرف قرار گیرد. ستریزین را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف نمود.
شربت سیتریزین چیست؟
ربت سیتریزین (Cetirizine Syrup) یک شکل مایع از داروی سیتریزین است که برای تسکین علائم ناشی از آلرژی‌ها استفاده می‌شود.این دارو مانند قرص سیتریزین، یک آنتی‌هیستامین نسل دوم محسوب می‌شود.
شربت سیتریزین برای کودکان
کاربرد شربت سیتریزین در کودکان به شرح زیر است:
تسکین علائم آلرژی فصلی و دائمی: شربت سیتریزین به طور موثری علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش بینی و گلو، و خارش و آبریزش چشم ناشی از حساسیت به گرده گیاهان، گرد و غبار، شوره حیوانات و سایر مواد آلرژی‌زا را کاهش می‌دهد.
درمان کهیر و خارش مزمن: این دارو برای تسکین خارش و کهیر ناشی از واکنش‌های آلرژیک پوستی نیز کاربرد دارد.
تسکین علائم سرماخوردگی: در برخی موارد، پزشکان ممکن است از سیتریزین برای کاهش آبریزش بینی و عطسه در کودکان مبتلا به سرماخوردگی نیز استفاده کنند، اگرچه این کاربرد اصلی دارو نیست.
کاهش سرفه ناشی از آلرژی: اگر سرفه کودک ناشی از ترشحات پشت حلق به دلیل آلرژی باشد، سیتریزین می‌تواند با کاهش این ترشحات به تسکین سرفه کمک کند.
نحوه عملکرد قرص سیتریزین
هیستامین یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن تولید و ذخیره می‌شود. این ماده در پاسخ به عوامل مختلفی از جمله مواد آلرژی‌زا (مانند گرده گیاهان، گرد و غبار، شوره حیوانات)، آسیب بافتی یا التهاب آزاد می‌شود. سیتریزین به طور خاص بر روی گیرنده‌های هیستامینی نوع 1 (H1) اثر می‌گذارد. این گیرنده‌ها مسئول بسیاری از علائم آلرژی هستند.
سیتریزین با اتصال به گیرنده‌های H1، از اتصال هیستامین به این گیرنده‌ها جلوگیری می‌کند. به عبارت دیگر، سیتریزین مانند یک “مسدود کننده” عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد هیستامین اثرات خود را اعمال کند.
عوارض قرص سیتریزین
این قرص در برخی افراد با عوارض خفیف تا شدیدی همراه بوده است. برخی از عوارض قرص سیتریزین به شرح زیر است:
سردرد
سرگیجه
خشکی دهان
خواب آلودگی
گلودرد
حالت تهوع
درد شکم
افزایش اشتها یا وزن
به علاوه، در برخی بیماران عوارض جدی و خطرناکی گزارش شده است. در صورت بروز عوارض جدی زیر، به پزشک مراجعه کنید:
تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
تنگی نفس و خس خس سینه
بثورات پوستی شدید و خارش
آسیب کبدی یا کلیوی
توهم و رفتارهای غیرطبیعی
افسردگی شدید و افکار خودکشی
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط قرص سیتریزین به شرح زیر است:
در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی متوسط تا شدید، پزشک ممکن است دوز کمتری از سیتریزین را تجویز کند. قبل از مصرف، حتماً پزشک خود را در جریان این موضوع قرار دهید.
در صورت داشتن سابقه صرع یا تشنج، قبل از مصرف سیتریزین با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است در برخی افراد احتمال بروز تشنج را افزایش دهد.
اگر مشکل در تخلیه کامل مثانه دارید (احتباس ادرار)، با احتیاط از سیتریزین استفاده کنید.
سیتریزین همراه با الکل یا داروهای آرام‌بخش می‌تواند اثرات خواب آلودگی آن را تشدید کند. از مصرف همزمان این مواد خودداری کنید یا با احتیاط مصرف نمایید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این قرص، به ویژه خواب آلودگی، حساس‌تر باشند. مصرف با احتیاط و با دوز کمتر ممکن است توصیه شود.
از مصرف دوز بالاتر از مقدار توصیه شده خودداری کنید. مصرف بیش از حد سیتریزین می‌تواند منجر به عوارض جانبی شدیدتری شود. در صورت مصرف بیش از حد، فورا به پزشک یا مرکز اورژانس مراجعه کنید.
مصرف قرص سیتریزین در بارداری
اطلاعات موجود در مورد مصرف سیتریزین در بارداری محدود است و نتایج مطالعات انسانی قطعی نیست. برخی مطالعات نشان داده است که مصرف این قرص در دوران بارداری خطر افزایش ناهنجاری‌های مادرزادی را نشان نمی‌دهد، اما مطالعات بیشتری برای تایید این موضوع مورد نیاز است. گر باردار هستید یا قصد بارداری دارید و نیاز به مصرف دارویی برای علائم آلرژی دارید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی قرص سیتریزین
در رابطه با تداخل دارویی این قرص به موارد زیر دقت کنید:
هنگام مصرف قرص ستیریزین از مصرف نوشیدنی‌های الکلی به شدت باید اجتناب شود زیرا این کار بسیار خطرناک است. مخلوط کردن ستیریزین با الکل می‌تواند باعث خواب آلودگی شود یا فرد را هوشیارتر از حد معمول کند.
در صورت مصرف هر نوع داروی آرام‌بخش یا خواب‌آور قبل از استفاده از ستیریزین حتما این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
مخلوط کردن ستیریزین با داروهایی که سیستم عصبی مرکزی را سرکوب می‌کنند می‌تواند خواب آلودگی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند بر عملکرد ذهنی و سیستم عصبی شما تاثیر بگذارد.
احتمال تداخل دارویی بین ستیریزین و تئوفیلین وجود دارد. تئوفیلین دارویی است که برای بعضی از افراد مبتلا به آسم یا مشکلات ریوی تجویز می‌شود. این تداخل بیشتر زمانی دیده شده است که دوز مصرف تئوفیلین 400 میلی گرم یا بیشتر باشد.
شرایط نگهداری قرص سیتریزین
این قرص باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و غیره باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام آخر
