آیا فرزند شما می‌تواند سر و گردنش را نگه دارد؟ زمانی می‌توانید تغذیه جامد را آغاز کنید که کودک بتواند روی صندلی غذا بنشیند و کنترل خوبی روی گردنش داشته باشد.
آیا فرزندتان با جلو آوردن قاشق دهان باز می‌کند؟ اگر کودک موقع غذا خوردن شما به دهانتان نگاه می‌کند یا وقتی قاشق به دهانش نزدیک می‌شود دهانش را باز می‌کند، یعنی زمان آغاز تغذیه با مواد غذایی جامد فرا رسیده است.
آیا فرزندتان وزن‌گیری خوبی داشته است؟ وقتی وزن کودک دو برابر وزن تولدش شد تقریبا در چهارماهگی می‌تواند مصرف غذاهای جامد را آغاز کند.
شروع غذای کمکی نوزاد را چگونه مدیریت کنیم؟
با نصف قاشق چای‌خوری آغاز کنید و طی تغذیه با کودک‌تان در مورد خوشمزه بودن غذا صحبت کنید. کودک شما در ابتدای امر نمی‌داند چطور باید با غذای جامد در دهانش برخورد کند. ممکن است غذا را در دهانش بچرخاند، با زبانش با آن بازی کند یا حتی آن را به بیرون تف کند. برای پیشگیری ابتدا کمی از شیر خود یا شیرخشک به کودک بدهید و در میانه راه کمی غذای جامد داده و مجدد شیر بدهید. این موضوع باعث می‌شود کودک بدون آنکه به شدت گرسنه باشد بتواند غذای جامد را هم تجربه کند.
کودک را نباید از همان ابتدای امر مجبور به خوردن حجم زیادی از غذای جامد کرد. ممکن است در ابتدا کودک غذای جامد را با دست از دهان درآورد و بازی کند. با یک یا دو قاشق چای خوری غذای جامد را آغاز کرده و اجازه دهید کودک جویدن و بلعیدن را بیاموزد.
هرگز غلات و سرلاک را داخل بطری نریزید. اینکار در عین اینکه می‌تواند سبب شوک شدن کودک‌تان شود حجم زیادی غلات در یک وعده به او می‌رساند و می‌تواند زمینه ساز اضافه وزن در ابتدای امر شود. اما اگر کودکی به رفلاکس مبتلاست با مشورت پزشک اینکار بلامانع است.
ابتدا با چه نوع غذاهایی باید شروع کنیم؟
در اکثر موارد غذای جامد را با فرنی و حریره بادام شروع می‌کنند گرچه از نظر علمی هیچ نظم خاصی را نیاز نیست رعایت کنید. متخصصان معمولا توصیه می‌کنند مصرف مواد غذایی جامد را از فرنی ساده آغاز کنید. به مرور سعی کنید گوشت را نیز به برنامه غذایی کودک بیافزایید تا در 4-6 ماهگی کودک بتواند از آهن و زینک این نوع ماده غذایی هم استفاده کند.
غذاهای جامد آماده برای کودکان نیز موجود است که می‌توان آنها را با آب یا شیر ترکیب کرد اما قبل از آغاز مصرف مطمئن شوید این مواد غذایی با آهن غنی شده باشند.
پیشنهاد داروخانه دکتر زمانی غذای کمکی ماجان است: غذای آماده ماجان شامل حریره بادام، گندم، فرنی برنج، گندم و عسل، چند غله با خرما هستند و به دلیل قابلیت هضم آسان و ارزش غذایی بالا، یکی از مناسب‌ترین غذاهای کمکی برای کودکان از 6 ماهگی به بعد به شمار می‌روند. این محصولات علاوه بر ترکیبات مغذی ضروری برای رشد مطلوب کودک، حاوی مواد معدنی و ویتامین‌های مفید نیز هستند.
چطور می‌توان از تنوع مواد غذایی جامد برای شروع غذای کمکی استفاده کرد؟
وقتی کودک شما خوردن و جویدن غذای جامد را آموخت یک نوع ماده غذایی جدید به برنامه کودک بیافزایید. می‌توانید از گوشت و سبزیجات در کنار هم استفاده کنید. هیچ فاصله استاندارد و ایمنی برای معرفی انواع مواد غذایی جامد مخصوصا انواع آلرژی زایی مثل تخم مرغ، سویا، لبنیات، بادام زمینی یا ماهی به کودک وجود ندارد. اگر با دادن هر ماده غذایی متوجه شدید کودک به آن ماده غذایی آلرژی دارد و علایمی نظیر اسهال، ضایعات پوستی یا تهوع ایجاد کرد در رابطه با آن با متخصص صحبت کنید.
چه زمان می‌توان به کودک غذاهای انگشتی داد؟
زمانی که کودک شما توانست بنشیند و دستش را خود به دهان ببرد می‌توانید به او غذا بدهید تا خودش با دست به دهانش بگذارد. غذاهایی که به کودک می‌دهید بهتراست نرم باشد و راحت جویده و بلعیده شود. می‌توانید آنها را به قطعه‌های کوچک تقسیم کنید. موز، بیسکوییت‌های نرم یا تخم مرغ آبپز شده، ماکارونی خوب پخته شده و حتی تکه‌هایی از مرغ را می‌توان به کودک داد تا به دهان ببرد.
در هر وعده تقریبا باید به اندازه یک پیاله کوچک به کودک غذا داد اما از دادن غذاهای افراد بزرگسال یا کودکان بزرگتر که حاوی نمک و ادویه‌های گوناگون است خودداری کنید. بهتر است سبزیجات پخته شوند تا نرم باشند و هر غذایی که اضافه آمد را به یخچال منتقل کنید و قبل از مجدد دادن آن به کودک حتما مطمئن شوید که فاسد نباشد. بهتر است مواد غذایی در حدی ریز شوند که نیازی به زیاد جویدن نداشته باشند و تنها از شکل پوره‌ای و نرم در آمده باشند. از دادن غذاهای به شدت آلرژی زا یا صنعتی مثل گوشت‌های فرآوری شده، کره بادام زمینی، پنیر و شکلات خودداری کنید.
بعد از شروع غذای کمکی با مواد جامد باید منتظر چه تغییراتی باشیم؟
بعد از شروع غذای کمکی می‌توانید مواد غذایی متنوع با انواع رنگ‌ها را به برنامه غذایی کودک بیفزایید. افزودن نخود سبز باعث سبز شدن و گوجه باعث سرخی غذا و حتی تا حدی مدفوع می‌شود. اگر غذای کودک حاوی قطعات درشت باشد ممکن است آنها را در مدفوع کودک ببینید. اگر پوست گوجه یا دیگر قطعات مواد غذایی را در مدفوع مشاهده کردید طبیعی است و دلیل آن نابالغ بودن سیستم گوارش کودک است. اما شل شدن مدفوع می‌تواند علامت تحریک و التهاب دستگاه گوارش باشد. در این شرایط میزان مصرف غذای جامد کودک را کم کرده و مجدد غذاهای نرم به او بدهید. می‌توانید با پزشک برای تشخیص علت علایم نیز مشورت کنید.
آیا باید به کودک آبمیوه داد؟
زیر 9 ماه نباید به کودک آبمیوه داد بعد از این سن و تا 3 سالگی فقط از آبمیوه‌های طبیعی در حد یک فنجان استفاده کنید و برای پیشگیری از پوسیدگی دندان هرگز قبل از خواب و در رختخواب به کودک شیر یا آبمیوه ندهید. مصرف بالای آبمیوه سبب بی اشتهایی کودک به غذای اصلی شده و در عین اینکه زمینه ساز چاقی و اضافه وزن کودک شود می‌تواند باعث اسهال یا جوش های پوستی شود.
آیا در هنگام شروع غذای کمکی باید به کودک آب داد؟
قبل از شروع تغذیه تکمیلی کودک به آب اضافی نیاز ندارد. شیر مادر یا شیرخشک نیاز کودک به مایعات را برآورده می‌کند. با افزودن غذای جامد به برنامه روزانه می‌توانید به کودک آب هم بدهید. اگر هوا خیلی گرم است برای پیشگیری از کاهش آب بدن و تشنگی هر از گاهی به کودک آب بدهید. آب‌های فلورایددار از پوسیدگی دندان کودک هم پیشگیری می‌کنند.
آب کودکان و نوزادان ماجان یک آب استریلیزه شده با روش گندزدایی و استریلیزاسیون 100 درصد با فیلترهای آنتی باکتریال و بدون تغییر ماهیت آب تولید شده است. آب ماجان حاوی املاح معدنی مناسب و مورد نیاز نوزادان و کودکان است که می توانید از این محصول برای تهیه شیرخشک و غذای کودک استفاده کنید. همچنین می توانید برای نوشاندن آب به کودک و نوزاد از آب ماجان استفاده کنید. آب ماجان در صورت ترکیب با شیرخشک و محصولات پودری به هیچ عنوان طعم و بوی آنها را تغییر نمی دهد و حلالیت این محصولات را بیشتر می کند و به راحتی می توانید از آن استفاده کنید. آب ماجان به دلیل استرلیزه شدن کامل نیازی به جوشاندن ندارد و کیفیت خود را تا لحظه مصرف حفظ می کند
عادات غذایی خوب و سالم را از سنین پایین آغاز کنید
از همین سن پایین درست نشستن و مصرف غذا با قاشق و بلند شدن از پای سفره به محض سیر شدن را به کودک یاد دهید.از مواد غذایی سالم و تازه برای شروع غذای کمکی و تغذیه کودک خود استفاده کنید و بیش از حد به کودک غذا ندهید. در مورد هر نوع نگرانی و سوال در مورد تغذیه کودک نیز با متخصص تغذیه اطفال مشورت کنید.
