دندان درآوردن یکی از مراحل مهم رشد و توسعه فیزیولوژیکی نوزادان است که معمولا از ۶ ماهگی آغاز می‌شود و تا حدود ۳ سالگی ادامه دارد. این فرآیند ممکن است برای برخی نوزادان همراه با علائم و برای دیگران کمتر توجه‌برانگیز باشد. در این مقاله، به برخی از علائم دندان درآوردن نوزاد و مراقبت های آن، پرداخته خواهد شد.
دندان درآوردن چیست؟
به زمانی که دندان یک نوزاد از خط لثه خارج می‌شود و شما می‌توانید آن را مشاهده کنید، دندان درآوردن نوزاد می‌گویند. دندان درآوردن نوزاد یک بخش طبیعی رشد برای نوزادان است. هنگامی که دندان‌های کودک شروع به بیرون زدن می‌کنند، می‌تواند همراه با علائمی باشد و اکثر این علائم با ناراحتی کودک همراه است. برخی از افراد تصور می‌کنند درد ناشی از دندان در آوردن به دلیل بریده شدن لثه توسط دندان شیری است.
دندان‌ها در سراسر لثه به صورت مرحله‌ای رشد می‌کنند. معمولا ابتدا دندان‌های جلوی پایین و به دنبال آن دندان‌های میانی بالا به جود می‌آیند. زمانی که کودک اولین دندان‌های خود را کامل می‌کند، معمولا در حدود ۲ و نیم یا ۳ سال سن دارد.
چه زمانی نوزادان شروع به دندان درآوردن می‌کنند؟
برخی از نوزادان با اولین دندان‌های خود به دنیا می‌آیند. برخی دیگر قبل از ۴ ماهگی و برخی بعد از ۱۲ ماهگی شروع به دندان درآوردن می‌کنند. اما بیشتر نوزادان از حدود ۶ ماهگی شروع به دندان درآوردن می‌کنند.
علائم دندان درآوردن نوزاد
گاهی اوقات دندان‌های شیری بدون درد یا ناراحتی ظاهر می‌شوند. در مواقع دیگر، ممکن است این اتفاق همراه با علائمی باشد. برخی از علائمی که در هنگام دندان درآوردن نوزاد خود ممکن است مشاهده کنید عبارتند از:
زخمی شدن و قرمز شدن لثه در ناحیه‌ای که دندان درآمده
دمای بدن کودک پایین ۳۸ درجه سانتیگراد
برافروخته شدن گونه
مشاهده راش در صورت کودک
مالیدن گوش
جویدن بیشتر مواد خوراکی
گریه، بهانه گیری و ناراحتی در کودکان
آب دهان زیاد
سرفه کردن
دست زدن به دهان
نداشتن خواب کافی و به اندازه
دندان‌های شیری با چه ترتیبی ظاهر می‌شوند؟
زمان و نحوه در آمدن دندان‌ها می‌تواند برای هر نوزاد متفاوت باشد و ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی باشد. با این حال برای دندان‌های شیری یک میانگینی وجود دارد که می‌توانید با کمک آن از زمان تقریبی درآوردن دندان کودک خود آگاه شوید. در ادامه ترتیب ظاهر شدن دندان‌های شیری را بررسی می‌کنیم.
دندان‌های ثنایای پایینی (دندان‌های جلویی پایین): این دندان‌ها معمولا اولین دندان‌هایی هستند که در ۵ تا ۷ ماهگی رشد می‌کنند.
دندان‌های ثنایای بالایی (دندان‌های جلویی بالایی): این دندان‌ها در حدود ۶ تا ۸ ماهگی ظاهر می‌شوند.
دندان‌های ثنایای جانبی بالایی (هر دو طرف دندان‌های جلویی بالایی): این دندان‌ها در حدود ۹ تا ۱۱ ماهگی ظاهر می‌شوند.
دندان‌های ثنایای جانبی پایین (هر دو طرف دندان‌های جلویی پایین): این دندان‌ها در حدود ۱۰ تا ۱۲ ماهگی از ظاهر می‌شوند.
دندان‌های آسیاب اول (دندان‌های پشتی): این دندان‌ها در حدود ۱۲ تا ۱۶ ماهگی ظاهر می‌شوند.
دندان نیش (بین دندان‌های ثنایای جانبی و مولرهای اول): این دندان‌ها در حدود ۱۶ تا ۲۰ ماهگی ظاهر می‌شوند.
دندان‌های آسیاب دوم: این دندان‌ها در حدود ۲۰ تا ۳۰ ماهگی ظاهر می‌شوند.
اکثر کودکان در سن ۲ تا ۳ سالگی تمام دندان‌های شیری خود را خواهند داشت.
آیا لازم است حین دندان درآرودن نوزاد به پزشک مراجعه کرد؟
دندان درآوردن نوزاد می‌تواند دردناک باشد، اما معمولا نوزادان را بیمار نمی‌کند. اگر کودک شما اسهال، استفراغ، بثورات روی بدن، تب بالاتر یا سرفه و احتقان دارد، با پزشک خود تماس بگیرید. این‌ها علائم طبیعی دندان درآوردن نوزاد نیستند؛ همچنین اگر لثه‌های کودک شما خونریزی می‌کند یا هر گونه چرک یا تورم در صورت او مشاهده می‌کنید، باید با پزشک اطفال تماس بگیرید.
مراقبت‌های لازم حین دندان درآوردن نوزاد
زمانی که از طریق علائم بالا متوجه شدید که دندان‌های کودک شما در حال در آمدن است می‌توانید با چند کار ساده علائم گفته شده را کاهش دهید و تا جای ممکن کودک خود را آرام‌تر کنید.
گذاشتن چیزی در دهان کودک
چیزی سرد در دهان کودک شما، مانند پستانک سرد، قاشق، دستمال شستشوی مرطوب تمیز یا یک اسباب بازی یا حلقه دندان گیر جامد (نه مایع) در یخچال یا یک دندان گیر لاستیکی بسیار می‌تواند کمک کننده باشد. از دندانی‌هایی که حاوی مایع هستند و مایع داخل آن‌ها ممکن است نشت کند استفاده نکنید؛ همچنین از دندانی‌هایی که خیلی سفت یا خیلی سرد هستند و ممکن است به دندان‌های کودک شما آسیب بزنند خودداری کنید.
برخی از افراد عادت دارند دندانی را به گردن کودک خود می‌بندند. این یک کار اشتباه است زیرا خطر خفگی وجود دارد. قبل از استفاده از هرگونه وسیله اسباب بازی مخصوص دندان مانند دندانی‌ها مطمئن شوید که کاملا تمیز هستند.
بیسکویت مخصوص دندان درآوردن نوزاد
بیشتر بیسکویت‌های دندان درآور خیلی مغذی نیستند و حاوی شکر و نمک هستند. اگر این‌ها را برای دندان درآوردن به کودک خود می‌دهید، در حالی که او در حال خوردن آن است مراقب کودک خود باشید. تکه‌های این بیسکوییت‌ها می‌توانند به راحتی جدا شوند و منجر به خفگی شوند.
مصرف آب
نوشیدن آب همیشه یک راه عالی برای حفظ سلامتی بخش‌های مختلف بدن است. با این حال کودکان کمتر از ۶ ماه نمی‌توانند آب بنوشند. در صورتی که کودک شما بزرگتر از ۶ تا ۹ ماه است می‌توانید مقدار کمی آب خنک به او بدهید.
ماساژ دادن لثه‌ها
به آرامی لثه‌ها را با یک دستمال خنک و مرطوب یا انگشت تمیز ماساژ دهید. لثه‌ها را با مالش ملایم با انگشت تمیز خود ماساژ دهید. اگر دندان‌ها هنوز در نیامده اند، می‌توانید اجازه دهید کودک انگشت شما را بجود. اگر به کودک خود شیر می‌دهید، سعی کنید قبل از هر بار شیر دادن، انگشتان خود را در آب خنک فرو ببرید و لثه‌های او را ماساژ دهید. این ممکن است از گاز گرفتن نوک پستان شما در حین شیردهی جلوگیری ک
پاک کردن آب دهان
یکی از علائمی که ممکن است حین دندان درآوردن نوزاد خود مشاهده کنید، آب دهان زیاد است. زمانی که آب دهان کودک خارج می‌شود و روی صورت او میریزد ممکن است با مشکلات پوستی مانند راش یا بثورات پوستی مواجه شود. در این شرایط برای اینکه کودک شما با این مشکل مواجه نشود می‌توانید آب دهان او را به طور مرتب با استفاده از یک پارچه تمیز و نرم پاک کنید.
درمان‌هایی که باید از آن‌ها اجتناب کرد
برخی افراد حین دندان درآوردن نوزاد خود برخی درمان‌هایی انجام می‌دهند که این راهکارها می‌تواند موجب آسیب دیدن لثه و یا دندان کودک شما شود. به عنوان مثال با وجود طیف گسترده‌ای از محصولات دندانی شما نباید از برخی از آن‌ها استفاده کنید. دندانی‌هایی که مناسب نوزاد نیستند شامل موارد زیر می‌شوند:
دندانی گیرهای پر از مایع (به ددلیل احتمال نشت مایع)
ساخته شده از مواد شکستنی
جامد یخ زده (ممکن است برای دهان کودک خیلی سفت باشد)
قرص‌ها یا ژل‌های دندان درآور هومیوپاتی
دندان گیرها که از موادی مانند سرب تهیه شده‌اند
مراقبت‌های اورژانسی
در صورتی که در دوران دندان درآوردن نوزاد به نوزاد خود دارو و یا قرصی دادید که موجب بروز علائم زیر شد باید فورا به متخصص اطفال مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
تشنج
سختی نفس کشیدن
ضعف عضلانی
پوست برافروخته
بی‌حالی یا خواب آلودگی بیش از حد
تحریک بیش از حد
دفع ادرار سخت
یبوست
سخن پایانی
