سرطان رحم چیست ؟

همان‌طور که می‌دانید رحم یک عضو حیاتی برای زنان محسوب می‌شود، همان عضوی از بدن خانم‌ها که واسطه خلقت آدمی را به عهد دارد، به کمک این عامل انسان‌ها متولد می‌شوند. پس مراقبت و بررسی‌های مداوم از جمله مهم‍‌‌‌‌‌‌‌‌ترین وظایف یک خانم به شمار می‌رود. از آن‌جا‌یی که کارکرد بسیار مهمی دارد همان‌طور هم ممکن است به انواع مختلفی از بیماری ها، من جمله سرطان مبتلا شود، سرطان رحم و تخمدان بعد از سرطان سینه از جمله شایع‌ترین نوع سرطان در میان زنان است که در ادامه این مقاله قصد داریم با کمک مطالعاتی که انجام شده به تمام ابعاد این بیماری از چیستی تا علائم و درمان آن بپردازیم.

انواع سرطان رحم

سرطان رحم شامل دو نوع سرطان است: سرطان آندومتر که شایع‌تر است و سارکوم رحم که نادر است.

• سرطان آندومتر در آندومتر (پوشش داخلی رحم) ایجاد می‌شود. این سرطان یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنانه است.
• سارکوم رحم در میومتر (دیواره عضلانی رحم) ایجاد می‌شود. این نوع سرطان بسیار نادر است.

سرطان رحم می‌تواند به سرطان آندومتر یا سارکوم رحم اشاره داشته باشد. اما عبارات سرطان رحم و سرطان آندومتر اغلب به جای هم استفاده می‌شوند. این به این دلیل است که سرطان آندومتر حدودا ۹۵ درصد از کل موارد سرطان‌ رحم را تشکیل می‌دهد. سرطان آندومتر عمدتا بعد از یائسگی اتفاق می‌افتد.

نقش رحم در بدن

رحم بخشی از دستگاه تناسلی بدن زنان و جایی است که جنین در دوران بارداری در آن رشد می‌کند. اندومتر لایه داخلی رحم است که در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کند. هورمون‌هایی به نام استروژن و پروژسترون باعث افزایش ضخامت آندومتر برای آمادگی برای بارداری می‌شود. اگر بارداری اتفاق نیفتد، بدن پروژسترون کمتری تولید می‌کند که باعث ریزش پوشش آندومتر می‌شود و قاعدگی اتفاق می‌افتد.

علائم سرطان رحم چیست؟

علائم سرطان رحم می‌تواند شبیه علائم بسیاری از بیماری‌ها باشد. اگر متوجه درد غیر عادی یا خونریزی نامنظم واژینال شدید، حتما این مورد را به پزشک خود اطلاع دهید. تشخیص دقیق برای دریافت بهترین درمان، حائز اهمیت است. علائم سرطان آندومتر و سارکوم رحم شامل موارد زیر است:

• خونریزی واژینال بین دوره‌های قاعدگی قبل از یائسگی
• خونریزی واژینال یا لکه بینی بعد از یائسگی، حتی به مقدار کم
• درد زیر شکم یا احساس گرفتگی در لگن
• ترشحات سفید رقیق یا شفاف واژن بعد از یائسگی
• خونریزی واژینال بسیار طولانی، شدید یا مکرر بعد از ۴۰ سالگی
• تغییر در ترشحات واژن
• خونریزی قاعدگی سنگین و غیر معمول
• توده یا تورم در شکم یا بین استخوان‌های لگن
• وجود خون در ادرار

توجه داشته باشید که خونریزی نامنظم می‌تواند علامت بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند آندومتریوز، فیبروم رحم، هایپرپلازی آندومتر و پولیپ در پوشش رحم باشد.

عوامل خطر ابتلا به سرطان رحم

چندین عامل خطر برای سرطان آندومتر وجود دارد. بسیاری از آن‌ها به تعادل بین استروژن و پروژسترون مربوط است. از این عوامل خطر می‌توان به عوامل زیر اشاره نمود.

• سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان رحم افزایش پیدا می‌کند. بیشتر سرطان‌های رحم بعد از ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد.
• رژیم غذایی سرشار از چربی حیوانی: رژیم غذایی پرچرب می‌تواند خطر ابتلا به چندین سرطان از جمله سرطان رحم را افزایش دهد. غذاهای چرب کالری زیادی دارند که می‌تواند منجر به چاقی شود.
• سابقه خانوادگی: برخی از افراد اختلالات ژنتیکی را به ارث می‌برند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. ابتلا به سندروم لینچ یا سرطان کولورکتال غیر پولیپوز ارثی (HNPCC) ریسک ابتلا به سرطان آندومتر و سرطان‌های دیگر را افزایش می‌دهد.
• دیابت: این عامل اغلب با چاقی که عامل خطر سرطان است، مرتبط است. اما برخی مطالعات نشان داده است که ارتباط مستقیم‌تری بین دیابت و سرطان رحم وجود دارد.
• چاقی: برخی از هورمون‌ها توسط بافت چربی به استروژن تبدیل می‌شوند و خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهند. هر چه مقدار بافت چربی بیشتر باشد، تاثیر بیشتری بر سطح استروژن دارد.
• بیماری‌های تخمدان: افرادی که تومورهای تخمدان دارند، سطح استروژن بالا و پروژسترون پایینی دارند. این تغییرات هورمونی می‌تواند خطر سرطان رحم را افزایش دهد.
• قاعدگی زودرس: اگر قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی شروع شود، ممکن است خطر ابتلا به سرطان رحم افزایش پیدا کند؛ که به این دلیل است که رحم سال‌های بیشتری در معرض استروژن قرار می‌گیرد.
• یائسگی دیررس: به طور مشابه، اگر یائسگی بعد از ۵۰ سالگی رخ دهد، رحم مدت بیشتری در معرض استروژن است و خطر ابتلا به سرطان رحم بیشتر می‌شود.
• باردار نشدن: عدم بارداری ریسک سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
• پرتو درمانی لگن:  پرتو درمانی لگن برای درمان سایر سرطان‌ها می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب برساند. این آسیب ممکن است خطر ابتلا به سرطان دوم را افزایش دهد.
• درمان جایگزینی استروژن (ERT): برخی از افراد برای کمک به کاهش علائم یائسگی، استروژن تراپی می‌کنند. دریافت ERT بدون پروژسترون، ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
• مصرف تاموکسیفن: این دارو ممکن است برای درمان سرطان سینه دریافت شود. این دارو مانند استروژن در رحم عمل می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.

سرطان رحم چند مرحله دارد؟

مرحله سرطان به شما در مورد اندازه و گسترش آن اطلاعات کافی می‌دهد. در اینجا منظور از نوع به معنای نوع سلولی است که سرطان از آن شروع شده است. درجه به این معنی است که سلول‌ها در زیر میکروسکوپ چقدر غیر‌طبیعی به نظر می‌رسند. پزشک شما از همه این اطلاعات برای کمک به تصمیم گیری در مورد درمان مورد نیاز خود استفاده می کند.

مرحله ی 1

در این مرحله سرطان فقط در گردن رحم (دهانه رحم) است. جراحی درمان اصلی است. برخی از افراد نیز به شیمی درمانی نیاز دارند.

مرحله 2

در این مرحله از سرطان در خارج از دهانه رحم، به بافت‌های اطراف گسترش یافته است. درمان‌های اصلی ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی و گاهی جراحی است.

مرحله 3

در این مرحله هم نیز سرطان به ساختارهای اطراف آن یا به غدد لنفاوی در لگن یا شکم گسترش یافته است. درمان معمولاً ترکیبی از شیمی درمانی و رادیوتراپی (شیمی درمانی) است.

مرحله 4

مرحله 4 به این معنی است که سرطان به مثانه یا مجرای پشتی (رکتوم) یا دورتر گسترش یافته است. درمان های اصلی عبارتند از شیمی درمانی با داروی هدفمند سرطان، جراحی، رادیوتراپی یا کنترل علائم.

سرطان دهانه رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در صورت خونریزی واژینال غیر طبیعی، لازم است با دکتر و فوق متخصص زنان صحبت کنید. علی رغم پایین بودن احتمال ابتلا به سرطان رحم، بهتر است از سلامت خود مطمئن شوید. پزشک معالج شما احتمالاً ناحیه لگن (شامل واژن، رحم، تخمدان و مثاله) شما را معاینه کرده و در مورد علائم، زمان بروز و نیز دفعات تکرار این علامت، سوال خواهد کرد. احتمال دارد جهت آزمایشات بیشتر، به متخصص زنان و زایمان ارجاع داده شوید. در ادامه به چند نمونه از این آزمایش‌ها اشاره شده است.

سونوگرافی ترانس واژینال (TVU)

تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی ترانس واژینال، یکی دیگر از آزمایشاتی است که ممکن است مجبور به انجام آن باشید. TVU یکی از انواع سونوگرافی است که در آن، از یک اسکنر کوچک میله ای شکل استفاده می‌شود.

این اسکنر میله ای شکل، برای فراهم کردن یک تصویر دقیق، به طور مستقیم درون واژن قرار می‌گیرد. این کار ممکن است کمی ناراحت کننده باشد، اما دردی به همراه نخواهد داشت.

TVU تغییرات ضخامت لایه پوشاننده رحم را بررسی می‌کند. این تغییرات ممکن است در اثر حضور سلول‌های سرطانی ایجاد شده باشند.

انواع روش های بیوپسی سرطان دهانه رحم

در ادامه به انواع روش های بیوپسی اشاره می کنیم:

• بیوپسی آسپیراسیون

در این روش، یک لوله انعطاف پذیر کوچک از طریق واژن وارد رحم شده و سپس نمونه کوچکی از سلول‌های رحم را با مکش جمع آوری می‌کند.

• هیستروسکوپی

 این روش به پزشک متخصص زنان این امکان را می‌دهد که با استفاده از یک نوع تلسکوپ کوچک به نام هیستروسکوپ که از طریق کانال واژن وارد رحم می‌شود، پوشش رحم را مشاهده کرده و از آن نمونه گیری کند. در بعضی موارد ممکن است قبل از دیلاتاسیون و کورتاژ از هیستروسکوپی استفاده شود. دیلاتاسیون و کورتاژ، یک عمل جراحی سبک است که تحت بیهوشی کامل انجام گرفته و طی آن، مقداری از بافت پوشاننده رحم از بدن خارج می‌شود. سپس بافت مورد نظر جهت انجام آزمایشات بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

سخن پایانی در رابطه با علائم سرطان رحم

در این سری از مقالات علائم سرطان مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی ، با علائم سرطان رحم آشنا شدیم. این علائم شایع هستند و می‌توانند به دلیل شرایط متفاوتی ایجاد شوند. داشتن این علائم قطعا به معنی سرطان رحم نیست اما بررسی آن‌ها توسط پزشک حائز اهمیت است. در صورت وجود این علائم، مراجعه به پزشک را به تعویق نیندازید؛ زیرا مانند دیگر سرطان‌ها، تشخیص زود هنگام سرطان رحم به معنای درمان ساده‌تر و افزایش احتمال درمان است.