بخش مهمی از سلامتی هر زن به سلامت ناحیه تناسلی وی مربوط میشود. چراکه مشکلات واژن میتوانند به طور مستقیم روی قدرت باروری، تمایلات جنسی و حتی رسیدن به ارگاسم به هنگام مقاربت تاثیر منفی بگذارند. اگر واژن همواره با عفونت و دیگر مشکلات همراه باشد، فرد دچار استرس شده و از اعتماد بنفس قابل قبولی نیز نمیتواند برخوردار باشد. برای اینکه واژنی سالم داشته باشید، رعایت بهداشت واژن مهمترین نکتهای است که باید به آن توجه کنید. ژل شستشوی بانوان یکی از بهترین محصولاتی است که به این منظور میتوانید از آن بهره بگیرید اما نکات دیگری نیز وجود دارند که باید آنها را در نظر گرفت.
عوامل تاثیرگذار در سلامت ناحیه تناسلی زنان
واژن یک کانال عضلانی بسته است که از فرج یعنی ناحیه خارجی اندام تناسلی تا دهانه رحم امتداد دارد. عوامل مختلفی بر سلامت واژن تاثیر میگذارند که از آن جمله موارد زیر را میتوان نام برد:
رابطه جنسی محافظت نشده: اگر از کاندوم در رابطه جنسی استفاده نشود، احتمال ابتلا به عفونتهای مقاربتی افزایش مییابد.
مشکلات ناحیه تناسلی: مثل اندومتریوز و بیماری التهابی لگن. جای زخم ناشی از جراحی لگن و برخی درمانهای مربوط به سرطان و استفاده از برخی آنتی بیوتیکها ممکن است خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش دهد.
محصولات ضد بارداری: مثل کاندوم، اسپرمکشها، دوشهای واژینال و … ممکن است سبب تحریک واژن شده و زمینه را برای بروز عفونت فراهم کنند.
بارداری و زایمان: تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است احتمال عفونت را افزایش دهد.
تغییر در سطح هورمونهای بدن: به عنوان مثال در دوران یائسگی تولید استروژن کاهش مییابد و با نازک شدن آتروفی واژن رابطه جنسی دردناکتر شده و زمینه بروز عفونت نیز بیشتر میشود.
مهم ترین نکات در رعایت بهداشت واژن
برای اینکه ناحیه تناسلی شما از عفونتها و بیماریها در امان بماند به موارد زیر توجه کنید:
به طور معمول PH واژن حدود 3.8 تا 4.5 است. اما دوش واژینال میتواند سطوح PH واژن را بر هم زده و اسیدیته را کاهش دهد. در این حالت باکتریهای مفیدی که به طور طبیعی در محیط واژن زندگی میکنند، از بین رفته و زمینه برای بروز عفونتهای باکتریایی یا دیگر عفونتها بیشتر خواهد شد. دوش واژینال در بسیاری از موارد فقط بوی نامطبوع واژن را از بین میبرد و خاصیت درمان ندارد. استفاده از صابون نیز به دلیل قلیایی بودن روی فلور طبیعی واژن اثر منفی گذاشته و اسیدیته آن را کاهش میدهد.
بنابراین برای اینکه تعادل PH واژن حفظ شود، جهت شستشو فقط از آب یا ژل بهداشتی بانوان استفاده کنید. ژل شستشوی واژینال نیز به گفته بسیاری از پزشکان هر روز نباید مورد استفاده قرار گیرد اما استفاده از آن چندین بار در هفته اثر پیشگیریکننده در ابتلا به عفونتها خواهد داشت.
رژیم غذایی سالم برای حفظ سلامت واژن
پیروی از یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از مواد مغذی و مایعات است میتواند در حفظ سلامت واژن نقش داشته باشد. بعضی از مواد غذایی مثل ماست به پیشگیری از عفونتهای قارچی و همچنین درمان آنها کمک میکنند. ماست سرشار از پروبیوتیکها بوده و به این دلیل میتواند باکتریهای مفید را در سطح بدن افزایش داده و احتمال بروز عفونت را کم کند.
رابطه جنسی محافظت شده با استفاده از کاندوم
برای اینکه به بهداشت واژن کمک شود، در طول رابطه جنسی حتما باید از کاندوم استفاده کنید. فرقی نمیکند که کاندوم زنانه باشد یا مردانه. استفاده از کاندوم به جلوگیری از بیماریهای مقاربتی مثل HPV، تبخال تناسلی، سیفلیس، سوزاک و کلامیدیا کمک میکند.
هنگام تغییر رابطه جنسی دهانی یا مقعدی به رابطه جنسی واژینال باید کاندوم را تعویض کنید تا از ورود باکتریهای مضر به واژن جلوگیری شود. البته رابطه جنسی مقعدی هرگز پیشنهاد نمیشود.
به اشتراک گذاشتن وسایل جنسی نیز ممکن است احتمال بروز عفونت را افزایش دهد. پس از این کار نیز باید اجتناب کرد. سعی کنید سالیانه چندین بار به پزشک مراجعه کرده و از لحاظ بیماریهای جنسی چکاپ شوید.
توجه به ترکیبات موجود در ژل های لوبریکانت
استفاده از ژل لوبریکانت برای کاهش درد به هنگام رابطه جنسی میتواند فوقالعاده باشد و همچنین روی میل جنسی نیز اثر مثبت بگذارد. اما باید به محتویات درون ژل لوبریکانت نیز دقت کنید. به عنوان مثال اگر گلیسیرین در ترکیبات ژل لوبریکانت باشد، ممکن است موجب افزایش رشد باکتریها در ناحیه تناسلی شود. برخی دیگر از ترکیبات نیز pH طبیعی واژن را از بین میبرند؛ مثل: پارابنها، اسانسها، طعمدهندهها، رنگدهندههای مصنوعی.
ادرار کردن بعد از رابطه جنسی
پس از هر رابطه جنسی سعی کنید حتما ادرار کنید تا با کاهش ریسک ابتلا به عفونتهای مجاری ادرار به حفظ سلامت و بهداشت واژن کمک شود.
اجتناب از پوشیدن لباس زیر تنگ
لباس زیر خود را حتما از نوع نخی انتخاب کرده و سعی کنید کمی گشاد باشد تا جریان هوا در ناحیه تناسلی مسدود نشود. البسه نخی خاصیت جذب رطوبت را دارند و اجازه نمیدهند تا رطوبت اضافی سبب افزایش باکتریها در اندام تناسلی شود. اگر لباس زیرتان خیس شد، حتما آن را عوض کنید تا احتمال عفونت کاهش یابد. همچنین همیشه توجه داشته باشید که لباس زیر خود را هر روز باید عوض کنید.
نکات مهم برای شستشوی ناحیه تناسلی
برای اینکه بهداشت واژن رعایت شود، پس از مدفوع کردن باید خود را از جلو به عقب بشویید تا از آلودگی باکتریایی واژن پیشگیری شده و خطر عفونت مثانه نیز کمتر شود. در طول دوره قاعدگی نیز نوار بهداشتی خود را باید به طور مداوم عوض کنید تا سلامت واژن و رحم به خطر نیفتد. اگر ترشحات طبیعی واژن در بدن شما زیاد است سعی کنید پس از مرطوب شدن لباس زیر حتما آن را بشویید.
خواب شبانه بدون لباس زیر
لباس زیر خود را به هنگام خواب در بیاورید تا هوای بیشتری به اندام تناسلی برسد و به اصطلاح تنفس کند. حتی اگر برایتان مقدور است کاملا برهنه بخوابید تا پوست شما بدون هر گونه پوشش نفس بکشد. تحقیقات نشان میدهند که دمای پایین و هوای خنک برای سلامتی میتواند عالی باشد. پس بدون لباس خوابیدن را حتما امتحان کنید و ببینید که چقدر احساس آزادی خواهید داشت.
انجام واکسیناسیون
به منظور حفظ بهداشت واژن از واکسنهای موجود استفاده کنید. یکی از این واکسنها گارداسیل است که در برابر ویروس HPV از بدن انسان محافظت میکند. این ویروس در صورت پیشرفت میتواند عامل بروز سرطان دهانه رحم در زنان باشد. یکی دیگر از این واکسنها واکسن هپاتیت B است. این بیماری نیز از راه جنسی انتقال مییابد و با زدن واکسن کاملا قابل پیشگیری است.
کوتاه کردن موهای تناسلی برای بهداشت واژن خوب است ؟
منابع مختلف پاسخهای متفاوتی را در این زمینه ارائه میدهند. در بعضی از منابع عنوان شده است که کوتاه کردن مداوم موهای زاید احتمال بروز عفونت در ناحیه واژینال را بیشتر میکند. زیرا موهای زاید موجب میشوند تا تعریق و باکتریهای مضر وارد اندام تناسلی نشوند. هرچه کمتر موهای تناسلی را بزنید، احتمالا خارش و سوزش پوستی کمتری را حس خواهید کرد. اما در بعضی منابع نیز آمده است که برای بهداشت واژن حتما موهای ناحیه تناسلی را کوتاه نگه دارید. آنچه میتوان نتیجه گرفت این است که حداقل زود به زود موهای زاید ناحیه تناسلی خود را کوتاه نکنید.
سخن پایانی
در این مطلب هر آنچه لازم بود به منظور رعایت بهداشت واژن بدانید برایتان شرح دادیم. با رعایت نکات ذکر شده میتوانید از انواع عفونتها در امان بوده و احتمال بروز بیماریهای مقاربتی را نیز کاهش دهید. سعی کنید سالیانه چند بار به پزشک زنان مراجعه داشته باشید تا از لحاظ هر نوع عفونت ناحیه واژینال و رحم شما را مورد بررسی قرار دهد.