روابط جنسی یکی از مهمترین ارکان زندگی زناشویی می‌باشد، ناتوانی و اختلال در برقراری روابط جنسی یکی از شایع ترین مشکلات بین زوجین است که در صورت عدم ریشه یابی و درمان، می‌تواند پایه‌های زندگی را سست نماید.
ناتوانی جنسی چیست؟
هرگاه در مردان توانایی در ایجاد نعوظ یا حفظ آن برای شروع و ادامه رابطه جنسی اختلال ایجاد گردد، ناتوانی جنسی مطرح است. ناتوانی جنسی برای اغلب مردان پیامدهای اضطرابی، کاهش اعتماد به نفس و افسردگی به همراه خواهد داشت و علاوه بر عدم لذت جنسی، کیفیت روابط بین زوجین را نیز به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
حالت نعوذ چیست؟
به بزرگ و سفت شدن آلت تناسلی در مردان نعوظ یا ارکشن (erection) گفته می‌شود. در نعوظ بافت‌های اسفنجی در آلت مردانه پر از خون می‌گردد و این اندام حالت سفت به خود می‌گیرد تا برقراری رابطه جنسی میسر باشد. برای این که نعوظ آلت تناسلی ایجاد شود، باید قسمت‌های مختلف بدن با یکدیگر هماهنگ شوند. جهت ایجاد نعوظ و حفظ آن، هماهنگی بین روان، مغز و دستگاه اعصاب مرکزی و محیطی، هورمون‌های خونی، عروق خونی شامل شریان و ورید جهت ورود خون به داخل آلت و عدم خروج آن از این بافت ضروری است. وقتی تمام این دستگاه‌ها با هم کار کنند دو جسم غاری بزرگ شبیه اسفنج موجود در داخل آلت با خون پر شده و بزرگی و سفتی آلت ایجاد می‌گردد و نعوظ با موفقیت انجام می‌شود.
در طول مدت نعوظ و رابطه جنسی تا زمان خروج مایع منی و انزال ، دریچه‌های وریدی بسته هستند بنابراین نعوظ تداوم می‌یابد. پس از انزال دریچه‌های وریدی باز شده و با خروج خون از آلت تناسلی نعوظ خاتمه میابد و آلت تناسلی به حالت اولیه بر می‌گردد. لازم به ذکر است که در افراد بطور طبیعی چندین بار به هنگام خواب و در صبحگاه نعوظ اتفاق می‌افتد که به آن نعوظ صبحگاهی یا NPT می گویند.
نعوذ صبحگاهی
اغلب مردان جوان در طی خواب شب به فاصله هر چند ساعت یکبار و بصورت غیر ارادی دچار نعوظ یا ارکشن می‌شوند که وجود این ارکشن‌ها نشانه میزان کافی هورمون‌های جنسی است.
علت اختلال نعوذ چیست؟
علل اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی عبارتند از:
- دلایل روحی روانی
- علل عروقی و شریانی
- اختلالات هورمونی
- اختلالات عصبی
- داروها
1- دلایل روحی روانی: دلایل روحی روانی: گاهی مشکلات با منشاء روحی و روانی یا عاطفی می‌توانند مرد را دچار ناتوانی جنسی و اختلال نعوظ نمایند. استرس و اضطراب به هر دلیلی مانند ترس از عدم توانایی برقراری رابطه جنسی، ترس از امکان بارداری شریک جنسی، هراس از عدم رضایت شریک جنسی، احساس گناه، سابقه زود انزالی‌های مکرر، تمایلات همجنس گرایانه، انحرافات جنسی و بسیاری از دلایل روانی دیگر، می‌تواند توانایی جنسی فرد را کاهش دهد.
2- علل عروقی و شریانی:علل عروقی و شریانی: نقش شریان‌های آلت در پمپاژ خون و ایجاد نعوظ بسیار مهم است؛ متاسفانه برخی از بیماری‌ها مانند دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا و ... می‌توانند در پمپاژ خون مشکل ایجاد کنند و فرد را دچار ناتوانی جنسی نمایند. افزایش سن، چاقی، مصرف بیش از حد الکل، کشیدن سیگار، جراحی پروستات ، ضربه و تروما به لگن، جراحی لگن، اشعه درمانی لگن و شیمی درمانی نیز از مواردی هستند که می‌توانند اختلالات در شریان‌ها به وجود آورند و نعوظ را با مشکل مواجه کنند.
3- اختلال هورمونی:کمبود هورمون تستوسترون، هورمون های هیپوفیز یا تیروئید و افزایش پرولاکتین هم از مواردی هستند که می‌توانند ناتوانی جنسی در پی داشته باشند.
4- اختلال عصب: قطع نخاع و درجاتی از آسیب نخاعی هم از علل ناتوانی جنسی محسوب می‌شود.
5- داروها:برخی از داروها مانند داروهای ضد فشار خون، داروهای مخدر مانند متادون و داروهای دیگری مثل کتوکونازول، اسپیرونولاکتون، الکل، سایمتیدین، ضد افسردگی و ... از جمله داروهایی هستند که درجات خفیف تا شدید اختلال نعوظ را در بیماران ایجاد می‌کنند.
اختلال نعوظ در اثر سن
به علت اختلال در گردش خون، خون به میزان کافی به آلت نمی‌رسد و در نتیجه اختلال نعوظ رخ می‌دهد. بنابراین ممکن است با افزایش سن به این ناتوانایی جنسی دچار شوید در این صورت بهتر است از پزشک کمک بگیرید و سعی کنید ورزش کنید و اگر فشار خون ، چربی یا قند دارید آن را کنترل کرده و از یک رژیم غذایی کاملا سالم استفاده نمایید.
درمان اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی
اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی از مشکلاتی است که می‌تواند قابل درمان باشد. مواردی که در زیر به آنها اشاره می‌نماییم، می‌توانند به رفع این عارضه کمک کنند و حتی درمان قطعی آن باشند. این عوامل عبارتند از:
- اصلاح سبک زندگی
- مصرف داروها
- روان درمانی
- واکیوم
- تزریق دارو داخل آلت
- پروتز
- تغییر سبک زندگی یا life style در بهبود بسیاری از بیماری‌ها، مشکلات و عوارض می‌تواند دخیل باشد. یکی از این مشکلات، ناتوانی جنسی است. مواردی از سبک زندگی مانند تغذیه، تعدیل وزن، تحرک بدنی و ورزش، عدم استفاده از الکل، سیگار و مواد مخدر، خواب کافی و با کیفیت، پرهیز از مواجهه با آلودگی‌ها و سموم، می‌توانند به درمان اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی کمک کنند.
- اصولاً برای درمان اختلالات جنسی، تحت نظر بودن توسط یک روان درمانگر از اصول اولیه است. ضمن اینکه بسیاری از مشکلات جنسی صرفاً با مداخلات سکس تراپیست برطرف می‌شوند.
- برخی از داروها مانند سیلدنافیل و تادالافیل، باعث افزایش گردش خون آلت تناسلی می‌شوند. استفاده از این داروها بصورت روزانه یا دو ساعت قبل از نزدیکی، می‌تواند توانایی جنسی را افزایش دهد. این داروها بصورت خوراکی بوده ولی از درمان‌های تزریقی داخل آلت تناسلی هم می‌توان استفاده کرد. توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه این قبیل داروها خودداری شود و حتماً تحت نظر و تجویز پزشک مصرف شوند.
- اگر درمان ناتوانی جنسی بر پایه داروهای خوارکی برای شخصی اِعمال شده، و ناتوانی همچنان وجود داشته باشد، و در بررسی‌های به عمل آمدهاحتمال نشت وریدی مطرح باشد، معمولاً متخصص اختلالات جنسی، توصیه به استفاده از دستگاه واکیوم می‌نماید. دستگاه واکیوم با ایجاد مکش و خلاً در اطراف آلت تناسلی، باعث ورود خون به داخل آلت می‌شود و پس از پر شدن آلت، کشی در ریشه آلت قرار می‌گیرد که مانع از تخلیه خون در آلت خواهد شد. استفاده از واکیوم نباید بیش از 30 دقیقه طول بکشد زیرا ممکن است به پوست آلت تناسلی آسیب رساند.
- اگر میزان ناتوانی جنسی شدید باشد و روشهای درمانی مذکور، تأثیری در رفع این ناتوانی نداشته باشد، پزشک متخصص بنا به شرایط بیمار، تزریق داروهایی مانند فنتولامین، پاپاورین یا آلپروستادیل را به تنهایی یا به صورت ترکیبی، مستقیماً داخل آلت تناسلی تجویز می‌نماید. نحوه استفاده از این داروها به این ترتیب است که کمی قبل از هر بار رابطه جنسی،این داروها توسط خود بیمار به داخل آلت تزریق می‌گردند.
- استفاده از پروتز آخرین روش درمان ناتوانی جنسی در مردان و اختلال نعوظ می‌باشد و برای کسانی که به هیچ درمانی پاسخ نمی‌دهند و مدتها از ناتوانی جنسی رنج می‌برند مناسب است. در این روش سیلندرهای پروتز، پس از تخریب بافت‌ها، داخل آلت قرار می‌گیرند.
سکس تراپی چیست؟
در ابتدا، بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که سکس تراپی چیست. سکس درمانی یا سکستراپی، نوعی روان درمانی است که به فرد برای حل مشکلات جنسی و رسیدن به رضایت بیشتر کمک می‌کند. سکس تراپیست، در طی جلسات گفتگو درمانی، با بررسی عوامل پزشکی و روانی به شما کمک می‌کند که به چالش‌های فیزیکی و عاطفی خود غلبه کنید و زندگی جنسی لذت بخش‌تری را تجربه کنید. در واقع هر یک از اختلالات جنسی، می‌تواند صمیمیت فیزیکی، عاطفی و رابطه جنسی سالم و طبیعی شما را به خطر اندازد.
لازم به ذکر است که اختلالات جنسی بسیار شایع هستند. طبق تحقیقات، تقریبا 43 درصد از زنان و 31 درصد از مردان، نوعی از این مشکلات را در زندگی خود تجربه کرده‌اند. این روش درمانی، به شما کمک می‌کند که چالش‌های جنسی خود را برطرف کنید و رضایت جنسی خود را افزایش دهید.
جلسات سکستراپی چگونه انجام می‌شود؟
در طی جلسات سکس درمانی، شما در مورد تجربیات، نگرانی‌ها و احساسات خود صحبت خواهید کرد و سکس تراپیست با ارزیابی مسائل مختلف، به شما در تحلیل چالش‌هایتان کمک می‌کند. صحبت کردن درمورد مسائل جنسی، ممکن است کمی ناخوشایند و سخت به نظر رسد؛ اما مطمئن باشید که درمانگر تمام تلاش خود را می‌کند تا شما احساس راحتی کنید.
با توجه به اینکه بخش مهمی از روان درمانی، گفتگو محسوب می‌شود، شما باید به طور فعال، در درمان شرکت کنید؛ بنابراین، در سکستراپی، برای گرفتن نتیجه بهتر، اعتماد به درمانگر و داشتن همکاری مناسب، ضروری است.
همچنین، در پایان هر جلسه، سکس تراپیست ممکن است که به شما تمریناتی بدهد، که تا جلسه بعدی خود، انجام دهید.
شما می‌توانید به صورت فردی یا در صورت نیاز، همراه با شریک جنسی خود به سکس درمانی مراجعه کنید؛ اما باید بدانید که درمانگر، هیچگاه جانب داری یک طرفه نمی‌کند و به شما در متقاعد کردن پارتنرتان نیز کمک نخواهد کرد.
لازم به ذکر است که در جلسات درمان، هیچ معاینه فیزیکی و پزشکی انجام نمی‌شود. اگر درمانگر احساس کند که برخی از مشکلات، ریشه جسمی دارند، شما را به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد.
برای مطرح کردن چه مشکلاتی می‌توانیم به سکس تراپیست مراجعه کنیم؟
برای حل اختلالات جنسی به جلسات سکس تراپی یا همان مشاوره جنسی نیاز داریم. بهتر است در این جلسات افراد از سلامت جنسی، سابقه‌ی جنسی و باورها و اعتقاداتی که درمورد مسائل جنسی دارند، صحبت کنند. افراد می‌توانند به دلایل زیر به تنهایی و یا با همسرشان به سکس تراپیست یا مشاوره جنسی و زناشویی مراجعه کنند:
موضوعات مربوط به تمایل و علاقه جنسی
نرسیدن به ارگاسم و ارضای جنسی
ناهماهنگی در میل جنسی زوجین
اضطراب عملکردی
دخول دردناک
میل جنسی پایین
آموزش جنسی و مشاوره
دیر انزالی
سابقه تجاوز و آزار جنسی در گذشته
مشکلات ارگاسم
ترک خودارضایی
میل جنسی بیش از اندازه
اعتماد بنفس پایین در رابطه جنسی
در ادامه چند اختلال شایع در زنان و مردان که می‌تواند بر کیفیت روابط جنسیشان تاثیر بگذارد را بررسی میکنیم.
چه زمانی به سکستراپی نیاز داریم؟
اگر حس می‌کنید مشکلات جنسی بر کیفیت زندگیتان تاثیر گذاشته است، احتمالا به سکس درمانی نیاز دارید. به عبارت دیگر، چنانچه برقراری رابطه عاطفی با شریک زندگیتان کمرنگ شده، مراجعه به یک سکس تراپیست می‌تواند برایتان موثر و تاثیر‌گذار باشد.
وظیفه سکس تراپیست، کمک به افراد برای عبور از مشکلات و چالش‌های جنسی و عاطفی در یک رابطه است. در ادامه، تعدادی از مشکلات آقایان و بانوان را بررسی میکنیم. اگر دچار این نوع از اختلالات جنسی هستید، بهتر است به یک مشاوره جنسی روابط زناشویی مراجعه کنید.
انزال زودرس
انزال زودرس به معنی آن است که فرد در کمتر از 1 دقیقه در رابطه جنسی‌اش به انزال می‌رسد و این وضعیت تقریبا در تمامی روابط جنسی فرد اتفاق می‌افتد؛ در نتیجه موجب استرس و نگرانی می‌شود.
علل انزال زودرس، شامل مواردی از جمله هیجان زدگی بالا، اضطراب، خودارضایی در نوجوانی و بلوغ (که در فرصت کم و با نگرانی همراه بوده است) می‌باشد.
خوشبختانه این اختلال، با سکستراپی قابل حل است. همچنین راهکارهای زیر، می‌تواند به درمان انزال زودرس کمک کند:
استفاده از ژل‌های بی حسی و موضعی که باعث کاهش حساسیت نوک آلت تناسلی مردانه می‌شود
استفاده از کاندوم‌هایی که دارای داروهای بی حس کننده هستند.
اختلال در نعوظ
اختلال نعوظ به معنای ناتوانی در برقراری و نگه داشتن نعوظ به اندازه کافی در رابطه جنسی است. اگر گاهی دچار این مشکل می‌شوید جای نگرانی نیست؛ اما اگر در هر بار رابطه جنسی این اتفاق برایتان رخ می‌دهد، بهتر است هرچه سریعتر اقدام به درمان کنید؛ چرا که این اختلال علاوه بر استرس و کم کردن اعتمادبه‌نفس، روابط زناشویی شما نیز را دچار مشکل می‌کند.
شایع‌ترین علل اختلال نعوظ شامل موارد زیر است:
دیابت
فشار خون و استفاده از داروهای فشار خون
مشکلات قلبی
مشکلات هورمونی
استفاده از روان گردان‌ها
مشکلات پروستات
اضطراب
عدم اعتماد به نفس
ترس از بارداری شریک جنسی
فقدان یا کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی به معنای پایین بودن میزان علاقه و تمایل به سکس است. کاهش میل جنسی در طول زندگی، فرایندی کاملا طبیعی محسوب می‌شود و ممکن است برای هر فردی رخ دهد. همچنین، اگر فرد گاهی با شریک خود از نظر نیازهای جنسی هماهنگ و یکسان نباشد، احتمال دارد که دچار این مشکل شود.
توجه داشته باشید اگر کاهش میل جنسی ادامه دار باشد، می‌تواند کمی نگران کننده بنظر رسد و اغلب نشانگر وجود یک مشکل یا بیماری در یک فرد است. کاهش میل جنسی می‌تواند به دلایل زیر نیز ایجاد شود:
اضطراب
سابقه ی آزار و تعرض جنسی
هیجان
ترس از ناتوانی
اختلالات هورمونی
بالا رفتن سن
خستگی
برای درمان کاهش میل جنسی، باید ابتدا دلیل آن را پیدا کنید و آن را رفع کنید. همچنین، مراجعه به سکستراپی، نیز می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. اگر حس می‌کنید که میل جنسی شما کاهش پیدا کرده است؛ پیشنهاد میکنیم مقاله افزایش میل جنسی در بانوان را مطالعه کنید.
مقاربت دردناک
برخی از زنان در هنگام رابطه جنسی و دخول دچار درد غیر طبیعی می‌شوند و به علت دردناک بودن سکس قادر به برقراری رابطه زناشویی نیستند. این درد ممکن است در ابتدای ازدواج و ایجاد رابطه وجود داشته باشد و منجر به واژینیسموس شود و یا در طول زندگی و بعد از سالها ایجاد شود.
مقاربت دردناک، با سکس درمانی و مراجعه به متخصص زنان قابل درمان است. در ادامه، به برخی از دلایل واژینیسموس، اشاره میکنیم:
سوء استفاده‌های جنسی
بیماری‌های لگنی
عفونت ها
کوچک بودن واژن
افزایش دفعات ابتلا به بیماری‌های آمیزشی
آسیب واژن به هر دلیل
ترس از حاملگی
مشکلات هورمونی
یائسگی
خشکی واژن
اختلال در ارگاسم و فقدان ارگاسم
این اختلال در زنان اتفاق می‌افتد. به این صورت که هیچ گاه در طول رابطه‌ی جنسی به ارگاسم نمی‌رسند و یا تعداد دفعات آن بسیار کم است. موارد زیر می‌تواند منجر به این اختلال شود:
احساس گناه در رابطه جنسی
سابقه ی آزار و تعرض جنسی
حیا و شرم از رابطه ی جنسی
دردهای حین رابطه ی جنسی
خود ارضایی
پیدا کردن نقاط حساس در زن، تمرین‌های خانگی و روان شناختی می‌تواند به درمان این اختلال کمک کند.
