چرا موهای شما بعد از زایمان می‌ریزد؟
حدود ۸۵ تا ۹۵ درصد از موهای سر شما به طور معمول در حال رشد است و ۵ تا ۱۵ درصد دیگر اصطلاحاً در حال استراحت است. بعد از تمام شدن دورۀ استراحت، اغلب هنگام برس کشیدن یا شست‌وشوی موها، این موها می‌ریزد و موهای تازه جایگزینشان می‌شود که هر روز به طور متوسط حدود ۱۰۰ تار موی خانم‌ها می‌ریزد. در دوران بارداری با افزایش سطح استروژن بدن، مرحلۀ رشد مو طولانی‌تر می‌شود و تعداد موهای کمتری در مرحلۀ استراحت خواهد بود، بنابراین هر روز موی کمتری می‌ریزد و در نتیجه موهایتان ضخیم‌تر و پرتر می‌شود.
بعد از زایمان، سطح استروژن بدن کاهش پیدا می‌کند و تعداد بسیار بیشتری از فولیکول‌های مو وارد مرحلۀ استراحت می‌شود. خیلی زود می‌بینید که موقع برس کشیدن یا شست‌وشو، ریزش موی بیشتری دارید. این ریزش غیرمعمول به مرور کاهش پیدا می‌کند و حدود ۱۲ ماه بعد از زایمان یعنی نزدیک به روز تولد کودکتان، موهای شما به ضخامت پیش از بارداری برمی‌گردد. در ضمن، تمام زنان در دوران بارداری یا بعد از زایمان متوجه تغییر قابل توجهی در موهایشان نمی‌شوند و از بین مادرانی که متوجه این تغییرات می‌شوند، کسانی که موهایی بلند دارند طبیعتاً شاهد تغییرات واضح‌تری هم هستند.
برای ریزش موها پس از زایمان چه کار کنید؟
به‌طورکلی، شما نمی‌توانید مانع ریزش موهایتان در این دوره شوید، اما می‌توانید برخی کارها و روش‌ها را امتحان کنید تا هم کمتر متوجه ریزش موهایتان شوید و هم کم شدن حجم موهایتان کمتر به چشم بیاید. یکی از کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که برای پایان دادن به جمع کردن موها از گوشه و کنار خانه، موهایتان را کوتاه کنید. همچنین نگهداری از مدل موی کوتاهی که بعد از شست‌وشو به آراستگی و درست کردن نیاز ندارد، در دورانی که گرفتار کار‌های خانه و مراقبت از نوزاد هستید نیز راحت‌‌تر است.
یک راه دیگر نیز استفاده از مدل‌های آرایش مو مثل پیچیدن موها یا سشوار کشیدن و حالت دادن یا محصولات مختلفی برای حجم دادن به موهاست که باعث می‌شود تا در این دوران گذرا موهایتان پرتر به نظر برسد. اما در نهایت بهتر است زیاد نگران ریزش موهایتان نباشید، زیرا آنها به زودی دوباره برمی‌گردند.
علل ریزش مو در زنان شیرده چیست؟
در دوران بارداری، سطح هورمون‌های بدن شما به طور چشمگیری تغییر می‌کند. یکی از اولین هورمون‌هایی که افزایش پیدا می‌کند، هورمون گنادوتروپین جفتی انسان یا hCG است. این همان هورمونی است که میزان آن در تست بارداری شما اندازه‌گیری می‌شود و افزایش سطح آن نشان می‌دهد که شما باردار هستید.
بارداری همچنین باعث افزایش سطح هورمون‌های دیگر از جمله استروژن، پروژسترون، اکسی‌توسین و پرولاکتین می‌شود. حجم خون شما نیز در دوران بارداری افزایش یافته و تا تاریخ زایمان ۵۰ درصد بیشتر از حد طبیعی است.
بلافاصله پس از تولد نوزاد، چندین هورمون شما از جمله استروژن و پروژسترون به سرعت کاهش پیدا می‌کنند. این هورمون‌ها در عرض ۲۴ ساعت پس از تولد تقریباً به سطح طبیعی خود باز می‌گردند. البته تا زمانی‌که شما به نوزاد خود شیر می‌دهید، پرولاکتین بالا باقی می‌ماند. حجم خون شما نیز کاهش می‌یابد، اما افت آن تدریجی‌تر است. در واقع طی چند هفته پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز می‌گردد.
از نظر پزشکان تغییرات هورمونی بزرگترین دلیل تغییر بافت مو پس از زایمان و ریزش مو در شیردهی هستند. در اصل، فرآیند شیردهی باعث ریزش مو نمی‌شود.
در دوران بارداری، سطوح بالای استروژن و افزایش حجم و گردش خون از میزان معمول ریزش مو جلوگیری می‌کند. به‌همین‌دلیل پس از تولد نوزاد و در دوران شیردهی، موهای شما با ریزش توده‌های بزرگتر از حالت عادی زمان از دست رفته را جبران می‌کنند. در واقع اگرچه حجم کل ریزش موی شما بیشتر از آن چیزی نیست که در ۹ ماه گذشته از دست داده‌اید، اما به نظر می‌رسد که این روند به یکباره اتفاق می‌افتد.
چگونه از ریزش موی ناگهانی در دوران شیردهی جلوگیری کنیم؟
بهترین راه برای کاهش یا کنترل ریزش مو در شیردهی این است که موها را تا حد امکان سالم نگهدارید تا از شکستگی یا نازک شدن بیشتر موها جلوگیری شود. توصیه می‌کنیم به نکات زیر توجه کنید:
از استفاده از ابزارهای حرارتی روی مو خودداری کنید: حرارت زیاد به لایه محافظ کوتیکول تار مو آسیب می‌رساند و در نتیجه موها خشک و شکننده می‌شوند. اجازه دهید موها به طور طبیعی در هوا خشک شوند.
از شامپویی با فرمولاسیون ملایم استفاده کنید: سعی کنید همیشه موها و پوست سر خود را به روشی شستشو کنید که تاحدی روغن‌های طبیعی آنها حفظ شوند. هنگام شستن موها، پوست سر را به‌آرامی ماساژ دهید تا جریان خون تحریک شود. این کار به رساندن مواد مغذی و اکسیژن بیشتر به فولیکول‌های مو کمک می‌کند.
به‌جای استفاده از شامپوهای نرم‌کننده از یک شامپوی ویتامینه استفاده کنید: تماس شامپوهای نرم‌کننده با ریشه مو باعث ریزش بیشتر موها می‌شود. درحالی‌که استفاده از یک شامپو تقویت‌کننده باعث تامین مواد مغذی و رطوبت کافی به موهای خشک شده می‌شود و آنها را سالم و قوی نگه می‌دارد.
برای جلوگیری از گره خوردن، موخوره و خشکی مو روی یک بالش ساتن یا ابریشمی بخوابید: روبالشی‌های نخی رطوبت طبیعی مو را جذب می‌کنند و موها را بیشتر خشک و مستعد شکستن می‌کنند. روبالشی‌های ابریشمی و ساتن به موها اجازه می‌دهند تا رطوبت طبیعی خود را حفظ کنند. ازآنجایی‌که موها لغزش بیشتری نیز دارند، اصطکاک را به حداقل می‌رسانند و گره‌خوردگی مو را کاهش می‌دهند.
هر روز از یک مدل مو استفاده نکنید: درحالی‌که برای مادران پرمشغله می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد که مدام موهای خود را به‌صورت دم اسبی ببندند، اما استفاده مکرر از این مدل مو می‌تواند باعث شکستگی و نازک شدن موها شود. حتی اگر لازم است موهای خود را کوتاه کنید. این کار باعث کشش کمتر موها و جلوگیری از ریزش مو در شیردهی می‌شود.
بیش از یکبار در روز موهای خود را شانه نکنید: برس زدن بیش‌ازحد می‌تواند باعث ریزش موهای شما به‌صورت دسته‌های بزرگتر شود. به‌خصوص اگر بلافاصله بعد از دوش گرفتن این کار را انجام دهید.
یک تغذیه مقوی و سالم داشته باشید: گنجاندن انواع میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین‌های سالم در رژیم غذایی بهترین راه برای اطمینان از دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن است. غذاهایی پیشنهادی برای بهبود سلامت مو شامل سبزیجات با برگ‌های تیره (برای تامین آهن و ویتامین C)، سیب زمینی شیرین و هویج (برای تامین بتاکاروتن)، تخم مرغ (برای تامین ویتامین D) و ماهی (برای تامین امگا ۳ و منیزیم) است.
درمان ریزش مو در شیردهی
پزشکان نیز ترفندهایی برای مقابله با ریزش مو در دوران شیردهی دارند. معمولا در مرحله اول انواع قرص تقویت مو در شیردهی تجویز می‌کنند که اغلب حاوی ویتامین‌های گروه B به‌خصوص بیوتین و ماده معدنی آهن، سلنیوم و روی هستند. درصورتی‌که مصرف مکمل برای ریزش مو در شیردهی موثر واقع نشود پزشک متخصص زنان و زایمان برای انجام مزوتراپی مو در شیردهی شما را به پزشک متخصص پوست و مو ارجاع می‌دهد.
درمان ریزش مو در دوران شیردهی در طب سنتی
خوشبختانه طب سنتی نیز راهکارهای برای کاهش ریزش مو در شیردهی دارد. ماساژ هر شب موها با روغن‌های ضروری مانند روغن رزماری، روغن بادام تلخ، روغن نارگیل و روغن کنجد یا مواد گیاهی مانند حنا، مورد و سدر کمک زیادی به تحریک فولیکول‌های مو می‌کند. علاوه بر این، مصرف داروهای گیاهی زیر نیز موثر است:
بذر کتان
دمنوش رزماری
آب انگور فرنگی هندی
دمنوش برگ گیاه بهیرنگراج
دمنوش گیاه نخل مرداب
دمنوش بابونه و آویشن
