کمر درد یکی از عوارض شایعی است که اکثر خانمها در دوره بارداری آن را تجربه میکنند؛ در این دوران به دلیل تغییرات گسترده در ظاهر و فیزیولوژی بدن، درد کمر به سراغ خانم های باردار می آید که به صورت موقت و تا زمان زایمان ادامه دارد؛ جالب است بدانید در موارد اندکی نیز کمردرد بعد از زایمان از بین نمی رود و ادامه خواهد داشت.
کمر درد در اوایل بارداری یکی از عوارض شایعی است که اکثر خانمها آن را تجربه میکنند؛ در این دوران به دلیل تغییرات گسترده در ظاهر و فیزیولوژی بدن، درد کمر به سراغ خانم های باردار می آید که به صورت موقت و تا زمان زایمان ادامه دارد؛ جالب است بدانید در موارد اندکی نیز کمردرد بعد از زایمان از بین نمی رود و ادامه خواهد داشت.
در دوران بارداری کمر درد در قسمت تحتانی کمر یعنی محل اتصال ستون فقرات به لگن ایجاد میشود؛ در این دوره به دلایل مختلف همچون تغییرات فیزیولوژی بدن، فشار ایجاد شده در ناحیه اتصال ستون فقرات به لگن منجر به ایجاد کمر درد در اوایل بارداری خواهد شد؛ در ادامه مقاله قصد داریم به دلایل ایجاد کمر درد در اوایل بارداری، راهکارهای درمان کمردرد و روش های پیشگیری از آن بپردازیم، پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تفاوت کمردرد در اوایل بارداری و عادت ماهانه
گاهی اوقات افراد کمردرد و دل درد اوایل بارداری را با دردهای ناشی از عادت ماهانه اشتباه میگیرند که منجر به سردرگمی خانمها می شود؛ جالب است بدانید کمردرد دوران بارداری با نشانه هایی همراه است که کاملا با کمردرد دوران پریودی متفاوت خواهند بود.
در دوره پریودی به صورت همزمان کمر درد و دل درد به سراغ خانم ها می آید اما در اوایل بارداری به دلیل عقب افتادن عادت ماهانه در ابتدا کمردرد به سراغ خانم ها می آید و سپس سایر نشانه های بارداری بروز پیدا می کنند که برای پی بردن به این موضوع می توان با تست بیبی چک به راحتی نگرانی را برطرف نمود.
دلایل کمردرد در بارداری
کمر درد در اوایل بارداری به دلایل مختلفی بروز پیدا می کند که این دلایل ناشی از تغییرات عمده در فرم بدن و تغییرات فیزیولوژی مادر باردار خواهد بود؛ جالب است بدانید این تغییرات و کمردرد بعد از اتمام دوره بارداری و پس از زایمان از بین می روند، در ادامه مقاله قصد داریم به مهم ترین دلایل بروز کمردرد در بارداری بپردازیم، این دلایل به شرح زیر است:
درد کمر در سه ماه اول بارداری
کمردرد در اوایل بارداری به دلیل تغییرات فیزیولوژی بدن همچون تغییرات هورمونی و استرس و اضطراب پدید میآید که در ادامه هر یک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تغییرات هورمونی
در سه ماه اول بارداری به دلیل تغییرات هورمونهایی همچون پروژسترون و ریلکسین (هورمون آرامش) خانم های باردار با مشکلاتی همچون کمردرد در اوایل بارداری و … رو به رو خواهند شد، جالب است بدانید بعد از زایمان و به اتمام رسیدن دوران بارداری مقادیر هورمونی در بدن به حالت قبل برگشته به همین دلیل منجر به از بین رفتن کمردرد در خانمها میشود. هورمون پروژسترون در دوران بارداری افزایش مییابد و منجر به شل شدن عضلات و رباط های نزدیک لگن می شود به همین دلیل در هفته های اول بارداری خانم ها با کمردرد رو به رو می شوند.
یکی دیگر از هورمون هایی که در بارداری با تغییر همراه است، هورمون ریلکسین میباشد، این هورمون که با نام هورمون آرامش نیز شناخته می شود در دوران تخمکگذاری افزایش یافته و منجر به چسبیدن تخمک به دیواره رحم می شود، هورمون آرامش در اوایل بارداری انقباضات رحم را کاهش داده و در اواخر بارداری مفاصل کانال زایمان را شل می کند که منجر به آسان شدن زایمان می شود، به صورت کلی این هورمون به دلیل تغییر در ثبات رباط های ستون فقرات باعث بروز کمر درد در اوایل بارداری میشود.
استرس
یکی از تجربه های هیجان انگیزی که خانم ها در دوران زندگی خود تجربه می کنند، بارداری است؛ در ابتدا این دوران برا خانم هایی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند یا سن و سال کمی دارند ممکن است با استرس و اضطراب همراه باشد؛ به صورت معمول اینگونه افراد به دلیل استرس زیاد خستگی مضاعف و کمردرد را در اوایل بارداری تجربه می کنند.
درد کمر در سه ماه دوم و سوم بارداری
در شش ماه بعدی بارداری به دلیل تغییرات ظاهری و فرم بدن خانم ها و همچنین فشار زیاد به ستون فقرات، کمردرد بروز پیدا خواهد کرد؛ در ادامه به دلایل عمده کمردرد در سه ماه دوم و سوم بارداری می پردازیم:
اضافه وزن
بالا رفتن وزن در خانم های باردار یک امر طبیعی است زیرا در این دوره به دلیل وجود جنین و بالا رفتن حجم مایعات بدن، وزن به میزان ۱۱ الی ۱۶ کیلو افزایش می یابد؛ در این شرایط به دلیل فشار زیاد به ستون فقرات بروز کمردرد در اوایل بارداری طبیعی است.
تغییر فرم بدن
بزرگ شدن شکم خانمها در سه ماه سوم بارداری باعث خم شدگی کمر و فشار به ستون فقرات می شود، در این دوران خانمها برای حفظ تعادل در هنگام راه رفتن ، فشار زیادی را به ستون فقرات وارد میکنند که منجر به بروز کمردرد می شود.
سیاتیک
جالب است بدانید عصب سیاتیک از لگن عبور میکند؛ به همین دلیل فشار مضاعف به این عصب در هر دوره ای باعث ایجاد کمردرد خواهد شد. از عواملی که منجر به تحریک عصب سیاتیک میشود میتوان به افزایش وزن و فشار به عصب سیاتیک و همچنین چرخش جنین و فشار آمدن به این عصب اشاره کرد.
عضلات شکم
در اطراف شکم عضلاتی وجود دارند که به ثبات ستون فقرات کمک میکنند. در سه ماه دوم و سوم بارداری به دلیل رشد جنین این عضلات با تغییراتی همراه هستند که منجر به فشار بر ستون فقرات و بروز کمردرد میشود.
دیسک کمر
در میان مهرههای ستون فقرات ماده ژلهای به نام دیسک وجود دارد؛ هنگامی که فشار زیادی به ستون فقرات وارد شود این ماده بیرون زده و به اعصاب نخاعی فشار می آورد که منجر به بروز درد می شود. برخی از افراد در دوره بارداری بیرون زدگی دیسک کمر را نیز تجربه می کنند که در میان خانم های باردار بسیار شایع بوده و به دلیل اضافه وزن، بلند کردن اجسام سنگین و… پدید می آید، به همین دلیل بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه نمایند.
عفونت ادراری
در ماههای اول بارداری به دلیل افزایش هورمون پروژسترون خانمهای باردار در معرض این عارضه قرار میگیرند، در سه ماه دوم بارداری به دلیل فشار رحم به مثانه و همچنین تخلیه نشدن مثانه به صورت کامل یا رعایت نکردن بهداشت شخصی ممکن است دل درد و کمردرد در خانم باردار بروز پیدا کند که با نشانههایی همچون بوی بد، حالت تهوع، کمردرد، دردناک شدن ادرار، تغییر رنگ و اسهال همراه خواهد بود.
بهتر است خانمهای باردار عفونت ادراری را ساده نگیرند و سریعاً برای رفع آن به پزشک مراجعه نمایند؛ چون که عفونت ادراری منجر به زایمان زودرس و همچنین کاهش وزن جنین خواهد شد.
مدیتیشن و دوری از استرس
انجام مدیتیشن و یوگا می تواند آرامش روحی خانمهای باردار را تا حد زیادی افزایش دهد؛ به همین دلیل منجر به کاهش استرس و اضطراب در دوره بارداری میشود. همانگونه که قبلتر اشاره کردیم یکی از دلایل ایجاد کمردرد، استرس و اضطراب در سه ماه اول بارداری بود به همین دلیل افزایش آرامش می تواند به کاهش کمردرد در اوایل بارداری کمک فراوانی کند. جالب است بدانید انجام مدیتیشن، فشار خون در بانوان باردار را نیز متعادل میسازد
اصلاح وضعیت خواب
اصلاح وضعیت خواب در خانمهای باردار میتواند تا حد زیادی از کمردرد در ماههای آخر بارداری جلوگیری کند، بهتر است خانمهای باردار به پهلو بخوابند و یک یا هر دو زانوی خود را به سمت جلو خم کنند و بین زانوهای خود بالشت قرار دهند، همچنین توصیه میکنیم تشک استفاده شده کمی سفت باشد تا به ستون فقرات به دلیل اضافه وزن فشار وارد نشود.
استفاده از کمپرس
استفاده از کمپرس آب گرم برای کاهش کمر درد در اوایل بارداری بسیار مفید است به همین دلیل بهتر است روزانه یک الی دو بار از کیسه آب گرم استفاده نمایید؛ به هیچ وجه از کیسه آب گرم بر روی شکم یا زیر شکم استفاده نکنید.
روش های درمان کمر درد در بارداری
یکی از اصلیترین دلایل کمر درد در اوایل بارداری در خانمها افزایش وزن در این دوره است به همین دلیل استراحت کردن و خودداری از انجام کارهای سنگین و همچنین جابجایی اجسام سنگین وزن می تواند تا حد زیادی کمردرد را کاهش دهد.
در مواقعی که فرد با کمردرد همراه است و اوضاع نابسامانی را تجربه می کند می تواند برای درمان سریع تر از محصول فست ران استفاده نمایید تا سریعاً این عارضه ناخوشایند را به پایان برساند. لازم به ذکر است که استفاده از این محصول برای دوران بارداری مناسب نیست و باید قبل از این دوره مصرف شود. در ادامه مقاله به سایر راهکارهای درمانی کمر درد در اوایل بارداری میپردازیم:
حرکات اصلاحی و ورزش
در این دوره به دلیل تغییرات فرم بدن بهتر است به تمرین حرکات اصلاحی بپردازید، در هنگام یادگیری این تمرینها به حالت مناسب ایستادن برای جلوگیری از خم شدن و فشار به کمر دقت نمایید؛ برای این کار سعی کنید صاف بایستید، سپس قفسه سینه خود را بالا نگه داشته و شانههای خود را به سمت عقب نگه دارید، در این حالت می توانید از اسکلت بدن خود حمایت کرده و از ایجاد کمردرد جلوگیری کنید. همچنین انجام دادن حرکات ورزشی و کششی باعث تقویت عضلات کمر و شکم میشود که در درمان کمردرد در اوایل بارداری بسیار مفید است.
کفش مناسب
استفاده از کفش مناسب می تواند کمردرد را تا میزان زیادی کاهش دهد، بهتر است در دوران بارداری از کفش های صاف یا پاشنه بلند استفاده نکنید، چون که فشار زیادی را به ستون فقرات وارد می کند؛ در این دوره از کفش های پاشنه کوتاه استفاده کنید و دقت کنید که تمام گودی پا را پوشش دهد.
روش های پیشگیری از کمر درد در بارداری
کمر درد در اوایل بارداری امری کاملاً طبیعی است اما نیاز به مراقبت و مراعات زیادی دارد، در ادامه قصد داریم به راهکارهای پیشگیری از کمر درد در اوایل بارداری بپردازیم:
سعی کنید در دوره بارداری خود از بلند کردن اجسام سنگین وزن پرهیز کنید و اگر مجبور به حمل اجسام سنگین هستید آن را به صورت مساوی در میان دو دست خود تقسیم نمایید.
در هنگام بلند کردن اجسام از روی زمین ابتدا زانوی خود را خم سپس پشت خود را صاف و بعد اقدام به برداشتن جسم از روی زمین کنید.
استراحت و خواب کافی برای پیشگیری از درد کمر و همچنین حفظ سلامت خانم باردار بسیار مفید است.
حرکات خواب، نشستن و برخواستن خود را اصلاح کنید و همچنین از کفش مناسب استفاده نمایید.
چه زمانی باید برای کمردرد به پزشک مراجعه کرد؟
همانگونه که اشاره کردیم، برای درمان کمر درد در اوایل بارداری مراعات برخی از نکات کافی است اما برخی اوقات به دلیل علائمی که میتواند نشان از وجود خطر باشد، مراجعه به پزشک الزامی است. در صورتی که یکی از موارد زیر را در خود احساس کردید فوراً به پزشک مراجعه نمایید این موارد عبارتند از:
درد شدید کمر که قابل تحمل نباشد.
درد شدید کمر که بیش از ۱۴ روز طول بکشد.
کمردرد شدیدی که به صورت ناگهانی شروع شود.
احساس سوزن سوزن شدن کمر و سایر اندام ها
خونریزی همراه با کمردرد
ترشحات نامنظم
جمع بندی