بسیاری از ریزمغذی‌ها (ویتامین‌ها و مواد معدنی) به عنوان ویتامین تنظیم کننده هورمون زنانه مورد تحقیق قرار گرفته‌اند، اما فقط برخی از آن‌ها امیدوارکننده بوده‌اند. یک رژیم غذایی متعادل، حاوی تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن است؛ اما گاهی اوقات به خصوص در زمان عدم تعادل هورمون‌ها، مصرف مکمل‌های ویتامین مینرالی ضروری است. طبق شواهد علمی، ویتامین‌ها و سایر ترکیبات زیر ممکن است به هورمون‌ها در بازیابی تعادل کمک کنند.

ویتامین D، ویتامین تنظیم کننده هورمون زنانه

ویتامین D هم یک ویتامین و هم یک هورمون استروئیدی است. ویتامین D به عنوان یک هورمون کلیدی برای جذب کلسیم و بسیاری از فرآیندهای مهم دیگر از جمله سنتز استروژن و تستوسترون، ضروری است.

بر اساس نتایج برخی از مطالعات، کمبود ویتامین D با مقاومت به انسولین مرتبط است. اگرچه رابطه بین ویتامین D و انسولین هنوز به طور کامل شناخته نشده، اما تصور می‌شود که این ویتامین از التهاب که عامل خطر برای مقاومت به انسولین است،‌‌‌‌ جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این، سطوح پایین ویتامین D با ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز مرتبط است که با عدم تعادل هورمونی مشخص می‌شود. در نتیجه، این ویتامین یک ویتامین تنظیم کننده هورمون زنانه است.

ویتامین‌های B

هشت ویتامین B وجود دارد که همه آن‌ها برای تشکیل انرژی و گلبول‌های قرمز اهمیت دارند.

برخی از ویتامین‌های B نیز برای تعادل هورمونی مهم هستند. ویتامین‌های B2 (تیامین)، B5 (پانتوتنیک اسید) و B6 (پیریدوکسین) همگی در سنتز و/یا تنظیم هورمون نقش دارند. تیامین بخشی از تنظیم هورمون‌های تیروئید است؛ ویتامین B5 برای ساخت برخی هورمون‌های استروئیدی مورد نیاز است و ویتامین B6 نقش کلیدی در تشکیل ملاتونین دارد.

منیزیم، قرص تنظیم کننده هورمون زنان

منیزیم یک ماده معدنی ضروری برای سیستم‌های مختلف بدن از جمله کنترل قند خون، تنظیم فشار خون و تنظیم هورمونی است.

یکی از نقش‌های منیزیم در بدن، کمک به تولید و ترشح هورمون‌های تیروئیدی است. منیزیم سرم به تدریج با افزایش سن به ویژه در زنان کاهش می‌یابد که ممکن است منجر به اختلال در سنتز هورمون‌های تیروئیدی شود.

در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، سطوح پایین منیزیم در خون با مقاومت انسولینی مرتبط است. در یک مطالعه، منیزیم پایین نیز با افزایش سطح تستوسترون در افراد مبتلا به PCOS مرتبط بود.

همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سطح منیزیم تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرد. در برخی از مطالعات نشان داده شده است که سطح منیزیم در مواقع استرس کاهش می‌یابد که یکی از دلایل رایج عدم تعادل هورمونی است. در واقع منیزیم و استرس در یک چرخه معیوب هستند که در آن استرس باعث کاهش منیزیم شده که در ادامه به نوبه خود باعث ترشح بیشتر هورمون‌های استرس می‌شود.

زینک

زینک یک ماده معدنی ضروری است که بر بسیاری از هورمون‌ها از جمله انسولین و هورمون‌های تیروئید تأثیر می‌گذارد. مشکلات رشد و تولید مثل با کمبود روی همراه است. عدم دریافت روی کافی نیز ممکن است منجر به ایجاد برخی بیماری‌های غدد درون ریز شود.

زینک برای تولید هورمون‌های تیروئید، از جمله هورمون محرک تیروئید (TSH) و هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) کلیدی است و به نظر می‌رسد در انتقال هورمون‌های تیروئید نیز نقش دارد. با این حال، رابطه پیچیده بین آن و هورمون‌های تیروئید به طور کامل شناخته نشده است.

اسیدهای چرب امگا 3

اسیدهای چرب امگا 3 در برخی غذاها و مکمل‌ها یافت می‌شوند و برای سلامت کلی بدن اهمیت دارند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد اسیدهای چرب امگا 3 در حساسیت به انسولین و تخمک گذاری نقش دارند. این دو فرآیند، برای عملکرد صحیح، به تعادل هورمونی وابسته هستند. یک بررسی سیستماتیک از 15 مطالعه به این نتیجه رسید که قرص امگا 3 ممکن است مقاومت به انسولین و پروفایل لیپیدی را در افراد مبتلا به PCOS بهبود بخشد.

اسیدهای چرب امگا 3 دارای خواص ضد التهابی نیز هستند. این خواص ممکن است با کاهش التهاب به تنظیم هورمون زنانه کمک کند.

پروبیوتیک‌ها

سلامت روده برای بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله تعادل هورمونی ضروری است. پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که اغلب به عنوان باکتری “خوب” شناخته و برای تعادل میکروبیوم روده استفاده می‌شوند. پروبیوتیک‌ها همچنین ممکن است به تعادل هورمون‌ها کمک کنند.

تحقیقات نشان می‌دهد که میکروبیوم روده با هورمون‌های جنسی از جمله تستوسترون، پروژسترون و استروژن در تعامل است. اساسا، هر چه میکروبیوم روده سالم‌تر باشد، هورمون‌های جنسی سالم‌تر است. پروبیوتیک‌ها به رفع علائم خاصی از یائسگی (از جمله آتروفی واژن و مقاومت به انسولین) کمک می‌کنند که ناشی از عدم تعادل هورمونی است.

الزامات تنظیم هورمون زنانه

تمرکز بر ورزش، خواب، رژیم غذایی و مدیریت استرس برای تنظیم هورمون زنانه ضروری است.  ورزش به کاهش التهاب و کورتیزول و خواب کافی به تنظیم هورمون‌هایی مانند ملاتونین و کورتیزول کمک می‌کند. یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی میوه، سبزیجات، ویتامین‌های B، C و D و چربی‌های سالم می‌تواند به تامین مواد مغذی لازم برای تولید هورمون کمک کند.  علاوه بر این، کاهش سطح استرس از طریق فعالیت‌هایی مانند یوگا یا مدیتیشن می‌تواند به حمایت از سیستم عصبی برای تنظیم هورمون‌ها، کمک کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید در طول روز همچنین می‌تواند به تنظیم ریتم شبانه روزی بدن کمک کند که برای تعادل هورمونی ضروری است.

تأثیر هورمون‌ها روی سلامت بدن

هورمون‌ها، پروتئین‌ها یا استروئیدهایی هستند که به عنوان پیام‌رسان در بدن عمل می‌کنند و از طریق خون به گیرنده‌های خاص روی بافت‌ها و اندام‌ها منتقل می‌شوند. هنگامی‌ که یک هورمون گیرنده مناسب خود را پیدا کرد، واکنش مربوطه رخ می‌دهد.

واکنش‌های ناشی از هورمون‌ها بر فرآیندهای مهم در بدن از جمله رشد و نمو، متابولیسم، عملکرد جنسی، تولید مثل و تنظیم خلق و خو تأثیر می‌گذارد.

غدد مختلف در سراسر سیستم غدد درون ریز به تولید هورمون‌ها مشغول هستند. انسان‌ها بیش از 50 هورمون مختلف دارند که ممکن است نام بسیاری از آن‌ها مانند استروژن، تستوسترون، انسولین، هورمون‌های تیروئید و هورمون رشد را شنیده باشید.

هورمون‌ها، عوامل تنظیم کننده کلیدی و قوی فرآیندهای بدن در طول چرخه زندگی هستند. به این معنی که داشتن مقدار بیش از حد یا خیلی کم هورمون ممکن است منجر به ایجاد تغییرات قابل توجهی در بدن شود.

سخن پایانی

در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی، ویتامین تنظیم کننده هورمون زنانه و سایر ترکیباتی را که می‌توانند به تعادل هورمونی کمک کنند، معرفی کردیم. اگرچه انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی، مواد مغذی، گیاهان و سایر مواد ممکن است به تنطیم هورمون زنانه کمک کنند، ممکن است اقدامات دیگری نیز برای رفع عدم تعادل هورمونی نیاز باشد. اگر از عدم تعادل هورمونی رنج می‌برید، با پزشک خود در مورد بهترین گزینه درمانی مشورت کنید.