هرچند بارداری یکی از دلایل اصلی تاخیر در پریود است، اما عوامل زیادی می‌تواند پریودی شما را دچار بی‌نظمی کند. به طور متوسط چرخه قاعدگی حدود 28 روز طول می‌کشد، اما می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
پیگیری قاعدگی‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا طول چرخه قاعدگی خود را تعیین کنید و هر گونه بی‌نظمی را تشخیص دهید و متوجه شوید که دیر شدن عادت ماهیانه تا چند روز طبیعی است. پس با من همراه باشید.
چه زمانی پریود دیر می شود؟
هنگامی که شما برای اولین بار پریود می‌شوید، ممکن است چند ماه یا سال طول بکشد تا چرخه قاعدگی شما منظم شود. طبق گفته کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان، یک سیکل قاعدگی معمولی 28 روز طول می‌کشد. با این حال، بسته به فرد، یک چرخه سالم ممکن است 21 تا 45 روز طول بکشد.
بهتر است دوره‌های قاعدگی خود را برای بررسی هرگونه تغییر در چرخه خود پیگیری کنید. برخی از برنامه‌های گوشی های هوشمند می‌تواند ردیابی این دوره را برای شما را آسان‌تر کنند. در این صورت وقتی متوجه تغییرات در چرخه قاعدگی خود می‌شوید، باید با پزشک مشورت کنید.
آمنوره اصطلاح پزشکی برای عدم پریود است. اگر قاعدگی شما تا 16 سالگی شروع نشود، پزشک ممکن است «آمنوره اولیه» را تشخیص دهد. اگر قاعدگی در فردی که پریود می‌شود ناگهان متوقف شود، پزشک ممکن است به «آمنوره ثانویه» اشاره کند. اگر شما بیش از سه دوره متوالی قاعدگی را از دست داده باشید، مراجعه به پزشک ضروری است.
عوامل مختلفی می‌توانند چرخه قاعدگی فرد را مختل کنند. پریودها ممکن است خود به خود به حالت عادی برگردند، اما اگر تأخیرها مداوم باشد، پزشک متخصص زنان باید علل احتمالی را بررسی کند. یائسگی نیز معمولاً در سن 51 سالگی رخ می‌دهد، اما می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است بین 45 تا 58 سالگی شروع شود.
تاثیر چاقی بر روی پریودی
تحقیقات نشان می‌دهد که افراد چاق نسبت به افراد با وزن متوسط، بی‌نظمی‌های قاعدگی بیشتری را تجربه می‌کنند. در صورت لزوم، پزشکان اغلب به افرادی که چرخه‌های نامنظم دارند، فعالیت برای داشتن وزن مناسب را توصیه می‌کنند. با این حال کاهش وزن ممکن است همیشه این بی‌نظمی را برطرف نکند.
بی‌اشتهایی نیز یک اختلال خوردن است که باعث کاهش وزن یا در کودکان عدم افزایش وزن می‌شود. هرچند بی‌اشتهایی اغلب در نوجوانی ایجاد می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. فرد مبتلا به بی‌اشتهایی ممکن است دارای عدم تعادل در دو هورمون ضروری باشد که از چرخه قاعدگی و باروری حمایت می‌کنند: هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه‌کننده (LH).
طبق گفته انجمن ملی اختلالات خوردن، یکی از نشانه‌های بی اشتهایی، از دست دادن دوره‌های قاعدگی بعد از بلوغ است.
آمنوره عملکردی هیپوتالاموس و تاخیر در پریودی
آمنوره عملکردی هیپوتالاموس یکی از شایع‌ترین علل آمنوره ثانویه (توقف دوره های پریودی) است. در افراد مبتلا به این عارضه، کاهش وزن، استرس و ورزش زیاد باعث آمنوره می‌شود. این عوامل باعث بی‌نظمی در ترشح یک هورمون خاص و عدم تعادل در دو هورمون FSH و LH می‌شود. افراد مبتلا به آمنوره عملکردی هیپوتالاموس ممکن است سطوح پایینی از استروژن نیز در خون خود داشته باشند.
پزشکان علائم زیر را نیز در این افراد گزارش کرده‌اند:
مقدار کورتیزول بیش از حد نرمال
سطح انسولین پایین
سطوح پایین فاکتور رشد شبه انسولین-1 (IGF-1)
سطوح پایین تری یدوتیرونین (T3)
این عدم تعادل به نوبه خود می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود از جمله:
بی نظمی‌های قاعدگی
ناباروری
کاهش توده استخوانی
عوارض قلبی عروقی
بی‌نظمی متابولیسم گلوکز
سایر اختلالات هورمونی و تاخیر در پریودی
هورمون‌های جنسی به تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک می‌کنند، اما سایر هورمون‌ها نیز می‌توانند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، عدم تعادل در سطح هورمون تیروئید یا پرولاکتین می‌تواند طول چرخه قاعدگی را تغییر دهد.
طبق یک مطالعه قدیمی، بیش از نیمی از زنان با سطوح بالای هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) ممکن است اختلال در چرخه‌های قاعدگی از جمله آمنوره را تجربه کنند.
سایرین با سطوح پایین هورمون تیروئید (کم‌کاری تیروئید) ممکن است خونریزی مکرر را تجربه کنند.
یک فرد ممکن است سطوح بالایی از هورمون پرولاکتین در خون خود داشته باشد (هیپرپرولاکتینمی). سطح این هورمون در دوران بارداری و شیردهی افزایش می‌یابد، اما می‌تواند در افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند یا بیمار‌ی‌های غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس دارند نیز افزایش یابد. افراد مبتلا به هیپرپرولاکتینمی ممکن است آمنوره، ترشح از نوک سینه‌ها و کاهش توده استخوانی را تجربه کنند.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) شایع‌ترین اختلال غدد درون ریز در افراد در سنین باروری در سطح جهان است. افراد مبتلا به PCOS ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
آکنه
بی‌نظمی‌های قاعدگی
سطح انسولین بالا
پزشکان ممکن است اصلاح شیوه زندگی، درمان‌های هورمونی و داروی متفورمین را برای کمک به تنظیم چرخه قاعدگی توصیه کنند.
آیا دیر شدن پریود پس از مصرف قرص اوژانسی (plan B) شایع است؟
در صورتی که قرص اوژانسی را برای جلوگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی بدون پیشگیری از بارداری مصرف نمودید، باید دارو را ظرف 72 ساعت پس از رابطه جنسی مصرف کنید، زیرا اثربخشی دارو با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
این دارو فقط حاوی لوونورژسترل، جایگزین مصنوعی هورمون پروژسترون است. پس از مصرف این قرص احتمالاً در زمان معمول پریود می‌شوید، اما ممکن است تا یک هفته تاخیر در پریودی نیز داشته باشید. برخی از افراد نیز ممکن است بین مصرف قرص اوژانسی و شروع پریود، لکه‌بینی یا خونریزی را تجربه کنند.
توجه به این نکته ضروری است که قرص اورژانسی 100% موثر نیست. اگر در عرض یک هفته پس از مصرف دارو پریود نشدید، بهتر است که آزمایش بارداری انجام دهید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
از دست دادن قاعدگی همیشه نشان‌دهنده بارداری یا یک مشکل سلامتی نیست. اگر تا سن 16 سالگی پریود نشدید یا پریود شما بیش از 3 ماه متوالی قطع شد، با پزشک صحبت کنید.
بررسی زمان دوره‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا هر گونه بی‌نظمی را تشخیص دهید. در صورتی که متوجه تغییر در مدت زمان بین قاعدگی‌ها شدید، باید با پزشک صحبت کنید. همچنین اگر قاعدگی‌ها کمتر از هر 21 روز یا بیشتر از هر 45 روز اتفاق می‌افتد، بهتر است که با پزشک مشورت کنید.
هرچند آمنوره (فقدان عادت ماهان) تهدید‌کننده زندگی نیست. با این حال، عدم تعادل هورمونی که می‌تواند باعث آن شود، می‌تواند منجر به عوارض مضر مانند شکستگی لگن و مچ نیز شود. پزشک می‌تواند به شناسایی علت بی‌نظمی قاعدگی کمک کند و یک درمان یا برنامه مدیریت موثر را برای شما توصیه کند. همچنین در صورتی که مشکوک به بارداری هستید، حتی پس از مصرف قرص اورژانسی، باید با پزشک صحبت کنید.
جمع بندی
