قرص میفپریستون، با مهار هورمون پروژسترون که نقش کلیدی در حفظ بارداری دارد، شرایط رحم را برای تخلیه محتویات آماده می‌کند. این دارو در ترکیب با میزوپروستول تجویز می‌شود که به تحریک انقباضات رحمی کمک کرده و فرآیند تخلیه را کامل می‌کند.

سقط جنین پزشکی یکی از روش‌های امن و مؤثر برای پایان دادن به بارداری در مراحل اولیه است که امروزه به کمک داروهایی مانند میفپریستون انجام می‌شود. این قرص به عنوان یکی از پیشگامان در زمینه سقط غیرجراحی شناخته شده و به زنان کمک می‌کند تا با روشی کمتر تهاجمی و در محیطی امن، بارداری ناخواسته خود را خاتمه دهند. در ادامه به بررسی موارد مصرف، عوارض و نحوه مصرف قرص میفپریستون خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی میفپریستون

• قرص: 200 میلی گرم، 300 میلی گرم

موارد مصرف قرص میفپریستون

قرص میفپریستون برای کنترل قند خون بالا در افرادی استفاده می‌شود که دارای یک بیماری خاص (سندرم کوشینگ) هستند و جراحی ناموفق داشته‌اند یا نمی‌توانند برای اصلاح این وضعیت جراحی انجام دهند. سندرم کوشینگ به دلیل تولید بیش از حد هورمون خاصی (کورتیزول) در بدن ایجاد می‌شود که می‌تواند باعث عدم تحمل گلوکز یا دیابت نوع 2 شود.

همچنین، این دارو برای پایان بارداری و مدیریت بارداری خارج از رحم دارای کاربرد است. میفپریستون با مسدود کردن اثرات کورتیزول عمل می‌کند. برخی از موارد مصرف قرص میفپریستون شامل موارد زیر است؛

• خاتمه بارداری در مراحل اولیه

• مدیریت بارداری خارج از رحم

• آمادگی دهانه رحم پیش از زایمان القایی

• درمان سندرم کوشینگ

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص میفپریستون

تحریک انقباض رحم؛ آنتی پروژستین است. همچنین با مهار پروستاگلاندین دهیدروژناز، پروستاگلاندین‌ها را افزایش می‌دهد. اتصال گیرنده کورتیزول را مسدود می‌کند و در نتیجه اثرات اضافی کورتیزول (به عنوان مثال هیپرگلیسمی) مرتبط با سندرم کوشینگ درون‌زا را کاهش می‌دهد. این دارو به طور گسترده توسط CYP3A4 متابولیزه می‌شود. حذف دارو در نیمه عمر 20 ساعت و دفع از طریق 90 درصد مدفوع صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف قرص میفپریستون

این دارو را یک بار در روز به صورت خوراکی همراه با غذا طبق دستور پزشک مصرف کنید. قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری ودر نتیجه افزایش خطر عوارض جانبی خواهد شد. دوز بر اساس وضعیت پزشکی شما، پاسخ به درمان و سایر داروهایی است که ممکن است مصرف کنید. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید.

زمان مصرف قرص میفپریستون

از این دارو به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید. مصرف این دارو را قطع نکنید مگر اینکه پزشکتان دستور دهد. اگر این دارو قطع شود، ممکن است لازم باشد با دوز پایین‌تر دوباره شروع کنید و به تدریج دوز را دوباره افزایش دهید. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید. از آنجایی که این دارو می‌تواند از طریق پوست جذب شود و ممکن است به جنین متولد نشده آسیب برساند، زنان باردار نباید از این دارو استفاده کنند.

نحوه مصرف قرص میفپریستون

• برای خاتمه پزشکی حاملگی داخل رحمی تا 70 روز حاملگی همراه با میزوپروستول تجویز می‌شود. دوز مصرفی در روز اول، 200 میلی گرم میفپریستون به صورت خوراکی به عنوان یک دوز واحد و روزهای دوم و سوم، 800 میکروگرم میزوپروستول باکال یک بار به عنوان یک دوز واحد استفاده شود. باید حداقل 24 ساعت و حداکثر 48 ساعت پس از دوز میفپروستون در روز اول تجویز شود.

• این دارو برای کنترل هیپرگلیسمی ثانویه به هیپرکورتیزولیسم در بزرگسالان مبتلا به سندرم کوشینگ درون‌زا که دیابت نوع 2 یا عدم تحمل گلوکز دارند و جراحی ناموفق داشتند، توصیه می‌شود.

• دوز مصرفی 300 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی در ابتدا است که ممکن است حداکثر دوز 1200 میلی گرم در روز باشد، اما نباید از 20 میلی گرم بر کیلوگرم در روز تجاوز کند. افزایش دوز نباید بیشتر از هر 2 تا 4 هفته اتفاق بیفتد و باید بر اساس ارزیابی کنترل گلوکز، نیاز به داروهای ضد دیابت، سطح انسولین و علائم روانپزشکی باشد.

موارد احتیاط

قبل از مصرف قرص میفپریستون، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در صورت داشتن سوابق پزشکی از جمله بیماری کلیوی، بیماری کبد، خونریزی واژینال با علت ناشناخته، مشکلات پوشش داخلی رحم (هیپرپلازی آندومتر، سرطان آندومتر)، عدم تعادل مواد معدنی (سطح پایین پتاسیم در خون)، بیماری قلبی (مانند بیماری عروق کرونر)، فشار خون بالا، مشکلات معده یا روده و… با پزشک در رابطه با خطرات این دارو مشورت کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص میفپریستون خواهیم پرداخت؛

• معاینه بالینی یا اسکن سونوگرافی باید تقریبا 14 روز پس از تجویز میفپریستون برای تایید ختم بارداری انجام شود. اقدامات پیشگیرانه برای سرکوب تشکیل آنتی‌بادی‌های ضد (Rho(D باید در زنان (Rho (D منفی در نظر گرفته شود.

• در زنان کمتر از 35 سال که روزانه 10 نخ یا بیشتر سیگار می‌کشند با احتیاط مصرف شود. به دلیل خطرات عوارض جدی، تنها از طریق یک برنامه محدود در دسترس است. تجویز کنندگان باید گواهی داشته باشند و بیماران باید فرم موافقت نامه بیمار را امضا کنند. باید توسط یا تحت نظارت یک نسخه‌نویس معتبر یا توسط داروخانه‌های تایید شده بر اساس نسخه‌های صادر شده توسط نسخه‌نویس‌های تایید شده در اختیار بیماران قرار گیرد.

خطر عفونت و سپسیس با قرص میفپریستون

• هرگونه ختم حاملگی، از جمله موارد ناشی از مصرف میفپریستون، ممکن است منجر به عفونت و خونریزی جدی و بالقوه کشنده شود. برخی از انواع سقط جنین، موارد عفونت باکتریایی جدی، از جمله موارد بسیار نادر شوک سپتیک کشنده، پس از درمان گزارش شده است.

• پزشک در حال ارزیابی یک بیمار که در حال سقط جنین پزشکی است باید نسبت به احتمال این رویداد نادر هوشیار باشند. تب مداوم (بیش از 4 ساعت) 100.4 درجه فارنهایت یا بالاتر، درد شدید شکم یا حساسیت لگنی در روزهای پس از سقط پزشکی ممکن است نشانه عفونت باشد.

• اگر بیمار بیش از 24 ساعت پس از مصرف میزوپروستول، درد یا ناراحتی شکمی یا کسالت عمومی (از جمله ضعف، تهوع، استفراغ یا اسهال) را گزارش کند، برای رد سپسیس (مثلاً از کلستریدیوم سوردلی) به شاخص بالایی از سوء ظن نیاز است.

• به ندرت، مرگ و میر در بیمارانی گزارش شده است که بدون تب، با یا بدون درد شکمی، اما با لکوسیتوز همراه با جابجایی مشخص به چپ، تاکی کاردی، غلظت خون و ضعف عمومی مراجعه کرده‌اند.

موارد منع مصرف قرص میفپریستون

• حساسیت مفرط شناخته شده به میفپریستون، میزوپروستول یا سایر پروستاگلاندین‌ها

• نارسایی مزمن آدرنال یا درمان طولانی مدت کورتیکواستروئید

• اختلالات هموراژیک، پورفیری‌های ارثی یا درمان همزمان ضد انعقاد

• درمان با کورتیکواستروئید طولانی مدت همزمان

• حساسیت به دارو یا اجزای تشکیل دهنده

• پورفیری‌های ارثی

• بیماران با دستگاه داخل رحمی (IUD) در صورت ختم حاملگی داخل رحمی

عوارض قرص میفپریستون

گرفتگی عضلات، گرفتگی رحم، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، سردرد، خستگی، فشار خون بالا، کاهش اشتها، خشکی دهان و… برخی از عوارض قرص میفپریستون می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص میفپریستون خواهیم پرداخت؛

• درد شکم و گرفتگی عضلات (96%)

• گرفتگی رحم (83%)

• حالت تهوع (43-61%)

• سردرد (2-31%)

• اسهال (12-20%)

• سرگیجه (1-12%)

• خستگی (48%)

• حالت تهوع (48%)

• سردرد (44%)

• استفراغ (26%)

• فشار خون بالا (24%)

• سرگیجه (22%)

• کاهش اشتها (20%)

• خشکی دهان (18%)

• کمردرد (16%)

• تنگی نفس (16%)

• سینوزیت (14%)

• اسهال (12%)

تداخل دارویی میفپریستون

تداخل قابل توجهی در رابطه با مصرف این دارو گزارش نشده است.

مصرف قرص میفپریستون در دوران بارداری و شیردهی

دارو در بارداری منع مصرف دارد زیرا مصرف آن منجر به از دست دادن بارداری می‌شود. هیچ داده‌ای وجود ندارد که خطر نقایص مادرزادی را در زنانی که در دوران بارداری در معرض دارو قرار گرفته‌اند، ارزیابی کند. داده‌های موجود محدود به قرار گرفتن در معرض پس از یک دوز منفرد از میفپریستون در دوران بارداری، نرخ بالاتری از نقایص مادرزادی عمده را در مقایسه با جمعیت عمومی نشان داد.

دارو به دلیل فعالیت ضد نمایشی خود باعث از دست دادن بارداری می‌شود. انجام آزمایش بارداری قبل از شروع درمان یا در صورت قطع درمان برای بیش از 14 روز در زنان دارای پتانسیل باروری ضروری است.

مطالعات حیوانی قرص میفپریستون

• تجویز به موش‌های باردار، موش‌ها و خرگوش‌ها در طول اندام‌زایی باعث از دست دادن بارداری در همه گونه‌ها در دوزهای بالینی مرتبط بر اساس مقایسه سطح بدن شد. مهار پروژسترون درون‌زا و اگزوژن توسط میفپریستون در گیرنده پروژسترون منجر به از دست دادن بارداری می‌شود. در صورت استفاده در دوران بارداری یا اگر بیمار در حین مصرف دارو باردار شد، بیمار باید از خطرات احتمالی برای جنین مطلع شود.

• خطر تخمینی از دست دادن جنین در بیماران مبتلا به سندرم کوشینگ فعال (30-24 درصد) افزایش می‌یابد و خطر نقص مادرزادی اصلی ناشناخته است. در جمعیت عمومی ایالات متحده، خطرات پیش زمینه‌ای تخمین زده شده برای نقایص مادرزادی و سقط جنین در حاملگی‌های بالینی شناخته شده به ترتیب 2-4٪ و 15-20٪ است.

تاثیر قرص میفپریستون در شیردهی

قرص میفپریستون در شیر انسان وجود دارد. با این حال، هیچ اطلاعاتی در مورد میزان میفپریستون در شیر انسان، اثرات روی شیرخواران یا تولید شیر در طول استفاده طولانی مدت از قرص میفپریستون وجود ندارد. فواید رشدی و سلامتی تغذیه با شیر مادر باید همراه با نیاز بالینی مادر به این دارو و هرگونه عوارض جانبی احتمالی بر روی کودک شیرده ناشی از دارو یا بیماری زمینه‌ای مادر در نظر گرفته شود.

شرایط نگهداری قرص میفپریستون

قرص میفپریستون باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر قرص میفپریستون

میفپریستون به عنوان یکی از موثرترین و ایمن‌ترین داروهای مورد استفاده در سقط جنین پزشکی، تحولی چشمگیر در مدیریت بارداری‌های ناخواسته یا مشکل‌دار ایجاد کرده است. این دارو، با فراهم کردن روشی کمتر تهاجمی و با سهولت استفاده بیشتر، به بسیاری از زنان امکان داده تا در محیطی امن و کنترل‌شده، نیازهای خود را برطرف کنند.