کبد چرب یکی از بیماری‌هایی است که پس از بروز در کبد، می‌تواند سلامت بدن را به صورت کلی به خطر بیندازد، زیرا یکی از اندام‌های حیاتی است که وظایف مهمی را همچون پاکسازی خون بر عهده دارد. بیماری کبد چرب یکی از شرایط رایج است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد اتفاق می‌افتد و بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، هیچ علامتی ندارند و برای آنها مشکل جدی ایجاد نمی‌کند.
با این‌حال در برخی موارد می‌تواند سبب آسیب به کبد شود. خبر خوب این است که می‌توانید در اغلب موارد از آن پیشگیری کنید و یا بیماری کبد چرب را با تغییر سبک زندگی از بین ببرید. در این مطلب از غفاری دایت می‌خواهیم علائم کبد چرب و راه‌های تشخیص کبد چرب در منزل برای زنان و علائم کبد چرب در مردان را بگوییم؛ همچنین بگوییم راه درمان و پیشگیری از این بیماری چیست؟
بیماری کبد چرب چیست؟
کبد یکی از ارگان‌های حیاتی است که عملکردهای حیاتی بسیاری را انجام می‌دهد که شامل موارد زیر است:
بیماری کبد چرب شرایطی است که با افزایش تولید چربی در کبد ایجاد می‌شود. یک کبد سالم میزان کمی چربی در خود دارد و زمانیکه این مقدار به ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد شما برسد، علائم کبد چرب بروز کرده و این مسئله مشکل ساز می‌شود.
در بیشتر موارد، بیماری کبد چرب هیچ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند یا مانع از عملکرد صحیح کبد شما نمی‌گردد؛ اما ۷ تا ۳۰ درصد افرادی که این بیماری را دارند، شرایط آنها در طول زمان وخیم‌تر می‌شود و در سه مرحله زیر پیشرفت می‌کند:
- کبد شما ملتهب و متورم می‌شود که به بافت آن آسیب میزند؛ به این مرحله استئاتوهپاتیت می‌گویند و می‌توان آن را کبد چرب گرید یک دانست.
- بافت اسکار در محل‌هایی از کبد شما که آسیب دیده است، ایجاد می‌گردد؛ این مرحله فیبروز نام دارد که همان کبد چرب گرید دو است.
- با پیشرفت بافت اسکار، جایگزین بافت سالم می‌شود و در این مرحله شما سیروز کبدی دارید که کبد چرب گرید سه است.
سیروز کبدی نتیجه آسیب وسیع به کبد است که بافت اسکار جایگزین بافت سالم کبد شده است و عملکرد کبد را کاهش می‌دهد و در نهایت می‌تواند به‌صورت کامل عملکرد کبد را از بین ببرد. سیروز کبدی می‌تواند ایجاد نارسایی کبدی و سرطان کبد کند.
علائم کبد چرب در زنان و مردان چیست؟
افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند، اغلب علائمی ندارند و به همین دلیل تشخیص کبد چرب در منزل دشوار است تا هنگامی که به سیروز کبدی تبدیل شود. چنانچه دارای علائم کبد چرب باشید، یکی از موارد زیر است:
- احساس درد در ناحیه شکم
- از دست دادن و کاهش اشتها و وزن
- احساس ضعف و خستگی شدید
- احساس حالت تهوع
- احساس خارش در پوست ، کبودی و خونریزی سریع
- تغییر رنگ ادرار به تیره
- کمرنگ شدن مدفوع
- ایجاد تورم در پاها
- افزایش سایز سینه در مردان
- احساس گیجی
- ایجاد ضایعات خوشه ای رگ در زیر پوست
- بالاآمدن با تاخیر پوست پس از ضربه
- ریزش موهای زائد (منطقه ای)
- تغییر رنگ کف دست (قرمزی شدید)
- ایجاد آکنه
- ریزش مو
- خشکی چشم (در خانم ها)
- کم خونی و سندم پیش قاعدگی شدید (در خانم ها)
انواع کبد چرب چیست؟
دو نوع کلی بیماری کبد چرب وجود دارد:
- کبد چرب الکلی: این نوع، تجمع چربی در کبد است که ناشی از نوشیدن بسیار زیاد نوشیدنی‌های الکلی است. میزان معتدل آن برای خانم‌ها یک نوشیدنی در روز و برای مردان تا دو نوشیدنی در روز است. حدود ۵ درصد از مردم آمریکا به این نوع از علائم کبد چرب مبتلا هستند.
- کبد چرب غیر الکلی: این نوع کبد چرب، در افرادی بروز می‌کند که مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی ندارند و یک سوم بزرگسالان و یک دهم کودکان در آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. محققین علت اصلی ایجاد کبد چرب غیر الکلی را پیدا نکرده‌اند؛ با این وجود فاکتورهای بسیاری همچون چاقی و دیابت می‌تواند ریسک آن را افزایش دهد.
چه کسانی دچار علائم کبد چرب می‌شوند؟
اگر یکی از شرایط زیر را دارید احتمال بیشتری برای ابتلا به علائم کبد چرب در شما وجود دارد:
- آسیایی یا اسپانیایی هستید.
- خانم یائسه هستید.
- دچار چاقی مفرط همراه با چربی شکمی زیاد هستید.
- فشار خون بالا دیابت یا کلسترول بالا دارید.
- دچار آپنه خواب انسدادی هستید.
علائم کبد چرب در بارداری نیز زمانی ایجاد می‌شوند که مادر یا جنین دچار نقص ژنتیکی خاصی باشند و یک بیماری نادر محسوب می‌شود. ممکن است در ۱۰ موارد، کودک مرده به دنیا بیاید. با این‌حال تشخیص علائم کبد چرب در بارداری دشوار است. آیا حالت تهوع از علائم کبد چرب است؟ در دوران بارداری نیز درد شکمی، حالت تهوع، زردی، کاهش اشتها و ... علائم کبد چرب هستند.
کبد چرب چگونه تشخیص داده می‌شود؟
همان‌طور که گفته شد تشخیص کبد چرب در منزل دشوار است؛ زیرا اغلب علائم کبد چرب در چهره بروز نمی‌کند و ورشک شما ممکن است اولین شخصی باشد که آن را متوجه می‌شود. افزایش سطح آنزیم‌های کبدی که در یک تست خون تشخیص داده می‌شوند، می‌تواند اولین نشانه‌های بیماری باشد. افزایش آنزیم‌های کبدی یک نشانه هستند از این که کبد شما آسیب دیده است. برای تشخیص کبد چرب پزشک ممکن است موارد زیر را درخواست دهد:
- سی تی اسکن کبد
- بیوپسی کبد برای تشخیص میزان پیشرفته بودن این بیماری
برای درمان کبد چرب چه باید کرد؟
روش های مختلفی برای درمان کبد چرب وجود دارد اما ما مهم‌ترین آنها را برای شما آوردیم که با استفاده از این 9 مثال زیر می‌توانید کبد چرب خود را درمان کنید:
- عدم مصرف الکل
- کاهش وزن
- مصرف داروهای کنترل دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید
- مصرف ویتامین E
- رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی
- استفاده از امگا 3 موجود در ماهیی ماننده: سالمون و ساردین
- استفاده از داروی گیاهی برای چربی کبد
- مصرف فیبر را با استفاده از غلات کامل و برنج قهوه‌ای
- مصرف یک گرم مکمل روغن ماهی به صورت روزانه
