اختلال نقص توجه و بیش فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در کودکان و بزرگسالان است که بر توانایی تمرکز، کنترل رفتار، و سازماندهی فعالیت‌های روزانه اثر مستقیم دارد. درمان زیادی برای مدیریت این بیماری وجود دارد که برخی از آن شامل داروهای محریک و غیرمحرک است. در این میان، قرص ویاس یک گزینه درمانی جدید و مهم برای مدیریت این اختلال محسوب می‌شود. ویاس یک داروی محرک است که با افزایش سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، سبب بهبودی تمرکز، کاهش بیش فعالی و کنترل رفتارهای تکانشی می‌شود
قرص ویاس چیست؟
قرص ویاس (Vyas) یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی محسوب می‌شود. این دارو به صورت اصلی برای درمان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) در کودکان بالای ۶ سال و بزرگسالان تجویز می‌شود. همچنین در درمان اختلال پرخوری عصبی (BED) در بزرگسالان نیز کاربرد دارد.
مزایای قرص ویاس
این قرص دارای مزایا و ویژگی خاصی است که در ادامه به آن می‌پردازیم:
بهبود توجه و تمرکز: ویاس به دلیل خاصیت افزایش‌دهنده سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، می‌تواند توجه، تمرکز و عملکرد شناختی را بهبود بخشد. به علاوه، بیماران می‌توانند با مشورت پزشک از داروهای حافظه و اعصاب یا قرص تقویت اعصاب استفاده کنند.
کاهش علائم بیش فعالی: این قرص برای درمان علائم بیش فعالی مانند بی‌قراری، مشکلات در حفظ توجه و تکمیل وظایف استفاده می‌شود. این دارو به بهبود عملکرد تحصیلی، شغلی و اجتماعی در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی کمک می‌کند.
اثر طولانی‌مدت: ویاس یک داروی پیش‌دارو است که پس از مصرف در بدن به دکستروآمفتامین تبدیل می‌شود. به همین دلیل اثر آن به تدریج شروع شده و مدت زمان طولانی‌تری باقی می‌ماند.
کاهش پرخوری عصبی: ویاس همچنین در درمان اختلال پرخوری عصبی (BED) مفید است. این دارو به کاهش اشتهای کاذب و کنترل پرخوری کمک می‌کند و ممکن است به کاهش رفتارهای تغذیه‌ای افراطی در افراد مبتلا به این اختلال کمک کند.
دسترس‌پذیری و راحتی مصرف: این دارو به صورت کپسول خوراکی و قرص جویدنی در دسترس است که می‌توان با غذا یا بدون غذا آن را مصرف کرد.
ترکیبات قرص ویاس
قرص ویاس ترکیبی از مواد فعال و غیر فعال مختلف است که موارد اصلی آن به شرح زیر است:
ماده فعال: لیزدگزامفتامین
ماده غیرفعال: پلی‌اتیلن گلیکول، اسید استئاریک، هیدروکسی پروپیل سلولز، کربنات کلسیم، نشاسته، لاتکس و سایر مواد پوششی
نحوه مصرف قرص ویاس
قبل از مصرف، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. نحوه مصرف این قرص شامل موارد زیر است:
دوز شروع مصرفی ۳۰ میلی‌گرم یک بار در روز است که بیشتر صبح‌ها استفاده می‌شود. ویاس باید یک بار در روز و ترجیحاً صبح‌ها مصرف شود تا از بروز مشکلات خواب جلوگیری شود.
در صورت لزوم، پزشک ممکن است دوز را به تدریج و در فواصل هفتگی، ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم افزایش دهد تا به دوز مؤثر برسد.
توجه داشته باشید که قرص یا کپسول خوراکی را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن قرص معمولی خودداری کنید. شکستن یا خرد کردن کپسول یا قرص معمولی، منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد.
بیماران بدون هماهنگی با پزشک دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهند. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها خطر عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
بهترین زمان مصرف قرص ویاس
بهترین زمان مصرف صبح است. دلیل این انتخاب این است که ویاس یک داروی محرک است و مصرف آن در صبح می‌تواند به شما کمک کند تا از اثرات آن در طول روز بهره‌برداری کنید و از بروز مشکلات خواب در شب جلوگیری کنید. مصرف این دارو قبل از ساعت ۹ صبح توصیه می‌شود، زیرا اثرات آن ممکن است چندین ساعت ادامه داشته باشد و مصرف دیرتر از آن ممکن است بر کیفیت خواب شما تاثیر بگذارد. مصرف در صبح، کمک زیادی به افزایش تمرکز و دیگر مشکلات تا شب می‌کند. والدین با مشورت پزشک می‌توانند برای کودک یا فرزند خود از قرص تقویت حافظه و یادگیری استفاده کنند.
عوارض قرص ویاس
مصرف این قرص مانند بسیاری از داروها با عوارض خفیف تا شدیدی همراه بوده است. برخی از عوارض داروی ویاس به شرح زیر است:
کاهش اشتها
بی‌خوابی (اختلال خواب)
خشکی دهان
اضطراب و نگرانی
سردرد
افزایش ضربان قلب
حساسیت بیشتر به تحریکات
به علاوه، بیماران در کنار در نظر داشتن عوارض جانبی، در صورت بروز عوارض جدی زیر، به پزشک مراجعه کنند.:
افزایش فشار خون
تغییرات خلقی شدید شامل افسردگی، تحریک‌پذیری یا حتی حملات عصبی
تشویش یا پرخاشگر
اختلالات قلبی
اعتیاد و سوءاستفاده
پاسخ‌های آلرژیک
موارد احتیاط و منع مصرف
قبل از استفاده، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط این قرص عبارتند از:
اگر شما سابقه بیماری‌های قلبی (مانند حمله قلبی، اختلالات ریتم قلب، فشار خون بالا) دارید، باید قبل از مصرف ویاس با پزشک خود مشورت کنید. این قرص می‌تواند فشار خون و ضربان قلب را افزایش دهد، بنابراین در صورتی که سابقه فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی دارید، نیاز به نظارت دقیق‌تر پزشک خواهید داشت.
اگر سابقه اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی، یا روان‌پریشی دارید، ممکن است مصرف قرص ویاس خطراتی برای شما داشته باشد.
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده سابقه تشنج دارید، مصرف این قرص باید با احتیاط انجام شود، زیرا ممکن است خطر بروز تشنج افزایش یابد.
این قرص یک داروی محرک است که ممکن است در برخی افراد ایجاد وابستگی کند. اگر سابقه اعتیاد به داروها یا مواد مخدر دارید، باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. همچنین، مصرف قرص ویاس می‌تواند منجر به سوءاستفاده یا اعتیاد در برخی افراد شود.
در صورتی که دچار مشکلات کبدی یا کلیوی می‌باشید، مصرف این قرص ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو داشته باشد. پزشک باید این وضعیت را بررسی کرده و دوز مناسب را تعیین کند.
تداخل دارویی قرص ویاس
بیماران قبل از مصرف هر دارویی، داروهای تجویزی و گیاهی مورد استفاده خود را به پزشک اطلاع دهند. برخی از تداخلات دارویی قرص ویاس به شرح زیر است:
تداخل خطرناک: ویلازودون، ترازودون، تدیزولاید، سووفلوران، اوزانیمود، نور تریپتیلین، متیل ارگونوین، ماپروتیلین، لورکاسرین، لوفپرامین، ایزوفلوران، آیوبنگوان، ارگوتامین، دوکسپین، دوکساپرام، دسفلوران، دزیپرامین، کلومیپرامین، کابرگولین
تداخلات نیاز به بررسی پزشک: استازولاماید، آلبوترول، آلفنتانیل، آلموتریپتان، آلپرازولام، فلووکسامین، فرموترول، فروواتریپتان، چای سبز، هالوپریدول، هیدرالازین، هیدروکودون، هیدرومورفون، هیدروکسیزین، ایلوپریدون، ایمی پرامین، ایزوپروترنول، کتوتیفن چشمی، لوو آلبوترول، لوو میلناسیپران، لوورفانول، لیتیوم، لوفپرامین، لوفکسیدین
شرایط نگهداری قرص ویاس
این قرص باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و غیره باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.
کلام اخر
