آیا قرص ایروکاست برای سرفه خوب است؟
قرص ایروکاست با نام علمی مونته لوکاست امروزه به طور گستردهای برای پیشگیری و درمان سرفههای مرتبط با آسم و همچنین کنترل آبریزش بینی ناشی از آلرژی به کار میرود. ایروکاست از طریق کاهش التهاب در مجاری تنفسی و همچنین مهار واسطههای مرتبط با آلرژی به کنترل این علائم کمک میکند. باید توجه داشت که این دارو برای تمام انواع سرفه کاربرد ندارد و میزان اثربخشی ایروکاست برای سرفه به تشخیص صحیح علت سرفه بستگی دارد. از همین رو در این مقاله از مجله داروخانه دکتر زمانی تصمیم گرفتیم تا به بررسی داروی ایروکاست، مکانیسم اثر، کاربردهای بالینی و محدودیتهای مصرف آن در درمان سرفه بپردازیم.
ایروکاست چیست؟
ایروکاست نام تجاری داروی مونته لوکاست در ایران است که در اشکال دارویی قرص و ساشه خوراکی در دسترس است. مونته لوکاست یکی از داروهای شناختهشده از دسته آنتاگونیستهای گیرنده لوکوترین است که برای کنترل علائم بیماریهای تنفسی همچون آسم و آلرژیهای فصلی مورد استفاده قرار میگیرد.
مکانیسم عمل قرص ایروکاست چیست؟
مونته لوکاست یک مهار کننده گیرند لوکوترین است. لوکوترینها، از جمله واسطههای شیمیایی در بدن هستند که مسئول بروز التهاب و تنگی در مجاری تنفسی هستند. ایروکاست با مهار فعالیت این مواد شیمیایی التهاب را در ریهها کاهش داده و باعث باز شدن مسیر مجاری تنفسی و رفع علائم آسم مانند خسخس سینه، تنگی نفس و سرفه میگردد. ایروکاست همچنین میتواند علائم آلرژی فصلی نظیر عطسه، آبریزش بینی و خارش بینی را نیز کنترل کند.
اشکال دارویی مونته لوکاست چیست؟
مونته لوکاست در ایران در اشکال زیر موجود است:
- قرص 10میلیگرمی
- قرص ایروکاست جویدنی 5 میلیگرمی
- گرانول خوراکی 4 میلیگرمی
قرص ایروکاست برای چیست؟
مونته لوکاست در موارد زیر کاربرد دارد:
- پیشگیری از حملات آسم در بزرگسالان و کودکان بالای دو سال
- کنترل علائم مرتبط با آسم در بزرگسالان و کودکان بالای دو سال
- پیشگیری از اسپاسم برونش (تنگی نفس) ناشی از ورزش
- تسکین سرفه ناشی از آسم یا آلرژی
- درمان رینیت آلرژیک
- کاهش علائم آلرژی فصلی و دائمی مانند عطسه، گرفتگی بینی، آبریزش و خارش بینی
قرص ایروکاست برای سرفه
سرفه به عنوان یک مکانیسم دفاعی بدن، ناشی از عوامل متعددی از جمله عفونتهای ویروسی یا باکتریایی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا)، آلرژی (به خاک، گرده گل، گرد و غبار)، آسم، رفلاکس اسید معده، دود سیگار یا مصرف داروهای خاص (مانند کاپتوپریل) ایجاد میشود.
قرص ایروکاست عمدتاً برای تسکین سرفهای که ناشی از التهاب مجاری تنفسی در اثر آسم یا آلرژی باشد، تجویز میشود. سرفههای ناشی از آسم یا آلرژی معمولاً با التهاب مزمن راههای هوایی همراهند و ممکن است به صورت سرفه خشک همراه با خس خس سینه یا تنگی نفس یا سرفههای شبانه ظاهر شوند. این نوع سرفهها معمولاً با فعالیت فیزیکی، ورزش کردن، خندیدن زیاد یا قرار گرفتن در معرض آلرژنها تشدید میگردند.
مونته لوکاست با کاهش التهاب و باز کردن راههای هوایی میتواند به کاهش شدت این نوع سرفهها کمک کند.
بنابراین باید توجه داشت که قرص ایروکاست تنها برای کنترل سرفههایی که منشأ آلرژیک یا مرتبط با آسم دارند، مفید است و چنانچه علت سرفه عفونت ویروسی یا عوامل غیرآلرژیک باشد، مونته لوکاست تأثیر چندانی نخواهد داشت. لذا تشخیص دقیق علت سرفه توسط پزشک ضروری است تا درمان مناسب انتخاب شود.
ایروکاست برای کودکان
قرص ایروکاست برای سرفه کودکان، بهویژه در مواردی که سرفه منشأ آلرژیک یا مرتبط با آسم دارد، مؤثر است. در کودکان گرانولهای مونته لوکاست یا ایروکاست جویدنی در مواردی از قبیل پیشگیری و درمان آسم، رینیت آلرژیک و آلرژیهای فصلی و دائمی به کار میروند. مطالعات مختلفی اثربخشی این دارو را در کاهش شدت و دفعات سرفه در کودکان نشان دادهاند.
لازم به تأکید است که ایروکاست برای سرفههایی که منشأ غیرآلرژیک یا عفونی دارند (مانند بازگشت اسید معده یا عفونتهای ویروسی)، معمولاً توصیه نمیشود.
ایروکاست برای سرماخوردگی
همانطور که گفته شد ایروکاست در عفونتهای ویروسی و درمان سرماخوردگی جایگاهی ندارد. ولی در برخی مواقع که سرماخوردگی منجر به بروز التهاب در مجاری تنفسی میگردد و علائمی مثل سرفه و خس خس سینه را به دنبال دارد میتواند تسکین دهنده باشد. مونته لوکست از طریق کاهش التهاب مجاری تنفسی و گشاد نمودن راههای هوایی ممکن است از تشدید علائم تنفسی در طول سرماخوردگی جلوگیری کند. با این حال، در چنین مواردی باید مطابق با تشخیص و صلاحدید پزشک معالج عمل نمود.
نحوه مصرف ایروکاست
- به منظور پیشگیری و درمان آسم ایروکاست را یک بار در دروز و معمولاً عصرها مصرف نمایید.
- به منظور پیشگیری از تنگی نفس ناشی از ورزش ایروکاست را 2 ساعت قبل ورزش مصرف کنید.
- توجه داشته باشید که ایروکاست را نباید بیش از یک بار در 24 ساعت مصرف نمود.
- قرص ایروکاست 10 میلیگرمی بلعیدنی و قرص ایروکاست 5 میلیگرمی جویدنی است.
- ایروکاست را میتوان همراه غذا یا با معده خالی مصرف نمود.
گرانول مونته لوکاست را میتوان به چند طریق مصرف نمود:
- ساشه حاوی گرانولها را مستقیم در دهان بریزید تا بلعیده شود.
- ساشه حاوی گرانولها را با 1 میلیلیتر شیر یا شیر خشک خنک و یا غذای نرم مخلوط نموده و میل کنید.
- گرانول ترکیب شده را باید ظرف 15 دقیقه مصرف نماید.
مهم: ایروکاست را باید دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره درمان تعیین شده را کامل نمایید.
عوارض جانبی شایع ایروکاست
مونته لوکاست به طور کلی دارویی ایمن تلقی میشود ولی مانند بسیاری از داروهای دیگر ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد. عوارض جانبی شایع مونته لوکاست عبارت است از: سر درد، تغییرات خلقی، سوزش معده، درد شکم، احساس خستگی و راش پوستی.
موارد احتیاط و منع مصرف ایروکاست
مصرف ایروکاست در افراد با سابقه آلرژی به مونته لوکاست ممنوع است.
مصرف مونته لوکاست بدر موارد زیر اید با احتیاط صورت گیرد:
- در موارد حمله آسم شدید
- در افراد مبتلا به فنیل کتونوری (به دلیل احتمال وجود فنیل آلانین در اشکال جویدنی و گرانولهای مونته لوکاست)
- در افراد با سابقه افسردگی شدید، اختلالات خلقی و روانپریشی
- در افراد با سابقه آلرژی به آسپیرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (خانواده ایبوپروفن)
- در افراد مبتلا به نارسایی کبدی
تداخلات ایروکاست
تداخلات دارویی جدی و خطرناکی با داروی مونته لوکاست گزارش نشده است. با این حال، لازم است پیش از شروع مصرف مونته لوکاست، پزشک را از کلیه داروها و مکملهای مصرفی خود مطلع کنید.
ایروکاست در بارداری و شیردهی
ایروکاست به طور کلی در بارداری و شیردهی ایمن محسوب میگردد.
در رابطه با مصرف قرص ایروکاست در دوران بارداری، تا کنون هیچ نوع عارضه جانبی جدی مرتبط با نقص مادرزادی و آسیب به جنین در پی مصرف مونته لوکاست گزارش نشده است.
تحقیقات نشان داده است که مونته لوکاست در شیر مادر ترشح میشود ولی تأثیر قابلتوجهی بر نوزاد شیرخوار نمیگذارد. در رابطه با تأثیر مونته لوکاست بر میزان تولید و ترشح شیر مادر اطلاعات کافی در دست نیست.
سخن پایانی
ایروکاست یا مونته لوکاست (Montelukast) یکی از داروهای رایج برای درمان آلرژیهای فصلی و دائمی و همچنین پیشگیری و کنترل علائم آسم در کودکان و بزرگسالان است. مونته لوکاست از طریق مهار عملکرد لوکوترینها (واسطه شیمیایی مسئول بروز التهاب مجاری تنفسی و علائم آسم) عمل میکند. مونته لوکاست از طریق کاهش التهاب و کاهش اسپاسم در مجاری تنفسی، تنگی نفس و سرفههای مرتبط با آسم و آلرژی را تسکین میدهد. علی رغم اثربخشی ایروکاست در کنترل آسم، آلرژیهای فصلی و تسکین سرفه مرتبط با این شرایط، استفاده از آن برای سرفههایی با منشأ غیرآلرژیک مانند سرفه ناشی از انواع عفونت یا سرفه ناشی از رفلاکس معده توصیه نمیشود. بنابراین استفاده از ایروکاست باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از تشخیص صحیح علت علائم اطمینان حاصل شود.
