بهترین قرص برای آبریزش بینی

بهترین قرص برای آبریزش بینی

انتخاب بهترین قرص برای رفع آبریزش بینی به علت ایجاد آن بستگی دارد. شناسایی منشا این مشکل (حساسیت یا عفونت ویروسی) اولین قدم برای انتخاب موثرترین داروی ضد آبریزش بینی است. اگر علت آبریزش بینی حساسیت باشد، آنتی هیستامین ها بهترین گزینه هستند زیرا عملکرد هیستامین را مسدود می‌کنند.

اگر علت آبریزش بینی سرماخوردگی یا عفونت ویروسی باشد، به دلیل اینکه، بدن برای پاکسازی و بیرون راندن ویروس‌ها، مخاط بیشتری تولید می‌کند، داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین با خشک کردن مجاری بینی، تا حد زیادی آبریزش و گرفتگی را بهبود می‌بخشند.

در ادامه نام بهترین قرص‌های ضد آبریزش بینی به طور خلاصه ذکر شده است:

• سیتریزین (لتیزن)

• لوراتادین

• فکسوفنادین

• لووستیریزین

• دسلوراتادین

• آنتی‌هیستامین دکونژستانت

• دیفن‌هیدرامین

• کلرفنیرامین

قرص سیتریزین برای آبریزش بینی

ستیریزین (Cetirizine)، که با نام تجاری معروف لتزین نیز شناخته می‌شود، از خانواده آنتی‌هیستامین‌ها است که برای تسکین علائمی نظیر آبریزش بینی، عطسه و خارش یا اشک‌ریزش چشم‌ها استفاده می‌شود. این دارو به دلیل اثرگذاری طولانی (معمولا ۲۴ ساعت) و دوز مصرفی راحت (یک بار در روز)، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کنترل آبریزش بینی آلرژیک است.

داروی ستیریزین هم در آلرژی و هم در علائم اولیه سرماخوردگی کاربرد دارد:

• در آلرژی: ستیریزین برای رفع پاسخ بدن به محرک‌هایی مانند گرده، گرد و غبار یا شوره حیوانات بسیار موثر است.

• در سرماخوردگی: تاثیر سیتریزین بر سرماخوردگی محدود است.

قرص آبریزش بینی لوراتادین

لوراتادین (Loratadine) یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین علائم ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا، از جمله آبریزش بینی، عطسه و خارش یا قرمزی چشم‌ها استفاده می‌شود.

لوراتادین جزو آنتی‌هیستامین‌های نسل دوم است که باعث خواب‌آلودگی کم یا خیلی جزیی می‌شود. به همین دلیل برای استفاده در طول روز که فرد نیاز به هوشیاری دارد، گزینه بسیار مناسبی است.

لوراتادین اغلب با یک ماده ضد‌احتقان به نام سودوافدرین ترکیب می‌شود تا همزمان با رفع آبریزش، به باز شدن گرفتگی بینی نیز کمک کند.

موارد استفاده در شرایط خاص

• فشار خون بالا: برای افرادی که فشار خون بالا دارند، لوراتادین یک گزینه ایمن‌تر برای درمان علائم بینی محسوب می‌شود، زیرا داروهای ضد‌احتقان خوراکی مثل سودوافدرین می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.

• دوران بارداری: مصرف لوراتادین در دوران بارداری معمولا توسط پزشکان تایید می‌شود، اما توصیه می‌شود همیشه قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

قرص آبریزش بینی فکسوفنادین

فکسوفنادین (Fexofenadine) یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین علائم رینیت آلرژیک فصلی و کهیرهای پوستی (خارش و بثورات) تجویز می‌شود. این دارو با مسدود کردن عمل هیستامین، ماده‌ای که باعث آبریزش بینی، عطسه، خارش و اشک‌ریزش چشم می‌شود، عمل می‌کند.

فکسوفنادین جزو گزینه‌هایی است که خواب‌آلودگی ایجاد نمی‌کنند یا میزان آن بسیار ناچیز است؛ بنابراین برای افرادی که نیاز به هوشیاری در طول روز دارند، انتخاب مناسبی است.

در برخی موارد، فکسوفنادین با سودوافدرین (یک ماده ضد‌احتقان) ترکیب می‌شود تا علاوه بر آبریزش بینی، به رفع گرفتگی و احتقان نیز کمک کند.

هشدارهای مهم

• ممنوعیت مصرف با آبمیوه: فکسوفنادین را حتما باید فقط با آب بنوشید. مصرف این دارو با آبمیوه‌هایی مانند سیب، پرتقال یا گریپ‌فروت ممنوع است، زیرا می‌تواند جذب دارو را در بدن مختل کند.

• تداخل با ضداسیدها: نباید تا ۱۵ دقیقه قبل یا بعد از مصرف این دارو، از ضداسیدهای (Antacids) حاوی آلومینیوم یا منیزیم استفاده کنید.

قرص آبریزش بینی لووستیریزین

لووستیریزین (Levocetirizine)، دارویی از دسته آنتی‌هیستامین‌ها است که برای بیماران به عنوان قوی ترین قرص حساسیت فصلی برای تسکین علائم ناشی از آلرژی و حساسیت فصلی تجویز می‌شود.

موارد مصرف و کاربرد:

• تسکین علائم آلرژیک: این دارو برای رفع آبریزش بینی، عطسه، و قرمزی، خارش و اشک‌ریزش چشم‌ها که ناشی از آلرژی هستند، استفاده می‌شود.

• درمان کهیر: لووستیریزین همچنین برای درمان خارش و بثورات پوستی ناشی از کهیر کاربرد دارد.

لووستیریزین معمولا به صورت قرص خوراکی، یک بار در روز و ترجیحا در هنگام عصر مصرف می‌شود.

قرص آبریزش بینی دسلوراتادین

دسلوراتادین (Desloratadine) جزو خانواده آنتی‌هیستامین‌ها است که مسدود کردن اثرات ماده‌ای به نام هیستامین که توسط بدن تولید می‌شود، از بروز علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش و اشک‌ریزش چشم جلوگیری می‌کند.

دسلوراتادین جزو آنتی‌هیستامین‌های نسل جدید است که معمولا باعث خواب‌آلودگی نمی‌شود یا خیلی کمتر از بقیه داروهای مشابه است؛ بنابراین برای استفاده در طول روز گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

این دارو معمولا به صورت یک بار در روز مصرف می‌شود و تاثیر آن در طول شبانه‌روز باقی می‌ماند.

آنتی‌هیستامین دکونژستانت

داروهای آنتی‌هیستامین دکونژستانت ترکیبی از دو نوع داروی مختلف هستند که برای مقابله همزمان با علائم آلرژی، سرماخوردگی و آنفلوانزا طراحی شده‌اند. این داروهای ترکیبی با هدف قرار دادن چندین علامت در یک دوز واحد، به کاهش ناراحتی بیمار و بهبود استراحت او کمک می‌کنند.

این داروهای ضد حساسیت ترکیبی از دو بخش با عملکردهای متفاوت ساخته شده‌اند:

• آنتی‌هیستامین: موادی مانند سیتریزین، لوراتادین یا فکسوفنادین عمل «هیستامین» (ماده‌ای که باعث عطسه، آبریزش بینی و خارش چشم می‌شود) را مسدود می‌کنند.

• دکونژستانت (ضد احتقان): موادی مانند سودوافدرین یا فنیل‌افرین با تنگ کردن رگ‌های خونی در بافت‌های بینی، تورم را کاهش داده و باعث باز شدن گرفتگی (احتقان) بینی و تخلیه راحت‌تر مخاط می‌شوند.

چرا از ترکیب این دو استفاده می‌شود؟

ترکیب یک آنتی‌هیستامین و یک دکونژستانت برای رفع علائم گرفتی و آبریزش بینی تاثیر بهتری نسبت به استفاده جداگانه از هر یک از آن‌ها دارد. در حالی که آنتی‌هیستامین آبریزش و عطسه را کنترل می‌کند، دکونژستانت مشکل گرفتگی و فشار سینوس‌ها را حل کرده و راه را برای تخلیه سینوزیت و خروج ترشحات محبوس در سینوس‌ها به طور طبیعی باز می‌کند.

نمونه‌های رایج دارویی (ترکیبی)

بسیاری از این داروها با پسوند “D” در نام تجاری خود شناخته می‌شوند:

• ستیریزین + سودوافدرین

• لوراتادین + سودوافدرین (مانند Claritin-D یا Alavert-D)

• فکسوفنادین + سودوافدرین

• کلرفنیرامین + سودوافدرین یا فنیل‌افرین

قرص آبریزش بینی دیفن هیدرامین

دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین آبریزش بینی، عطسه، خارش و اشک‌ریزش چشم‌های ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی معمولی استفاده می‌شود.

دیفن هیدرامین جزو آنتی‌هیستامین‌های نسل قدیم (اول) است که باعث خواب‌آلودگی قابل‌توجه می‌شود. به دلیل خاصیت آرام‌بخشی، این دارو اغلب در ترکیبات دارویی شبانه استفاده می‌شود تا به بیمارانی که به دلیل علائم سرماخوردگی یا آلرژی نمی‌توانند بخوابند، کمک کند.

این دارو با مسدود کردن عمل هیستامین در رفع علائم آلرژیک نیز بسیار موثر است.

قرص آبریزش بینی کلرفنیرامین

کلرفنیرامین (Chlorpheniramine) یک داروی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش بینی یا گلو و قرمزی و خارش چشم‌ها که ناشی از آلرژی، تب یونجه یا سرماخوردگی معمولی هستند، تجویز می‌شود.

کلرفنیرامین جزو آنتی‌هیستامین‌های نسل اول است که به شدت باعث خواب‌آلودگی می‌شود. به همین دلیل، نباید هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات از آن استفاده کرد.

این دارو فقط علائم را کنترل می‌کند و علت اصلی بیماری را درمان نکرده یا سرعت بهبودی را افزایش نمی‌دهد.

دوکسیلامین برای رفع گرفتگی بینی

دوکسیلامین (Doxylamine) یک داروی آنتی‌هیستامین است که در ترکیبات داروهای سرماخوردگی و آنفلوانزا (به‌ویژه نسخه‌های شبانه) نیز یافت می‌شود.

دوکسیلامین با مسدود کردن عمل هیستامین در بدن، به تسکین آبریزش بینی، عطسه و اشک‌ریزش چشم کمک می‌کند.

ویژگی بارز دوکسیلامین این است که باعث خواب‌آلودگی و گیجی می‌شود. به همین دلیل، این دارو در دسته داروهای PM (nighttime) قرار می‌گیرد تا به بیمارانی که به دلیل علائم سرماخوردگی نمی‌توانند بخوابند، کمک کند.

استامینوفن برای آبریزش بینی خوب است؟

استامینوفن به‌طور مستقیم برای درمان آبریزش بینی کاربرد ندارد؛ بلکه این دارو یک مسکن و تب‌بر است که برای تسکین دردهای بدنی، سردرد و کاهش تب ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده می‌شود.

اگرچه استامینوفن به تنهایی آبریزش بینی را متوقف نمی‌کند، اما اغلب در داروهای ترکیبی سرماخوردگی در کنار مواد دیگر قرار می‌گیرد.

در این داروها، استامینوفن درد و تب را مدیریت می‌کند، در حالی که اجزای دیگر مانند آنتی‌هیستامین‌ها مثل کلرفنیرامین یا دیفن‌هیدرامین وظیفه رفع آبریزش بینی و عطسه را بر عهده دارند.

برخی از این ترکیبات شامل استامینوفن به همراه یک دکونژستانت (ضد احتقان) مانند سودوافدرین هستند که به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کنند.

استامینوفن برای برخی گروه‌ها که نمی‌توانند از سایر داروهای سرماخوردگی استفاده کنند، گزینه بهتری است، از جمله:

• افراد دارای فشار خون بالا: برای افرادی که فشار خون بالا دارند و نمی‌توانند از دکونژستانت‌ها (که فشار را بالا می‌برند) استفاده کنند، استامینوفن گزینه ایمنی برای تسکین دردهای همراه با سرماخوردگی است.

• زنان باردار: استامینوفن معمولا توسط پزشکان به عنوان یک داروی مجاز و ایمن برای تسکین درد و تب در دوران بارداری (در صورت مصرف متعادل) تایید می‌شود.

ایبوپروفن برای آبریزش بینی و چشم خوب است؟

ایبوپروفن (Ibuprofen) به‌طور مستقیم برای درمان آبریزش بینی کاربرد ندارد؛ بلکه این دارو در دسته داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) قرار می‌گیرد که وظیفه اصلی آن‌ها کاهش درد، التهاب و تب است.

اگرچه ایبوپروفن مستقیما آبریزش بینی را متوقف نمی‌کند، اما برای کاهش ناراحتی‌های ناشی از بیماری که باعث آبریزش شده مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا در کنار قرص سرماخوردگی و آنفولانزا تجویز می‌شود:

• کاهش تب و دردهای بدنی: ایبوپروفن برای تسکین تب، بدن‌درد و سردرد ناشی از سرماخوردگی بسیار موثر است.

• تسکین گلودرد: این دارو می‌تواند درد ناشی از گلودرد را که اغلب همراه با آبریزش بینی است، کاهش دهد.

ایبوپروفن اغلب در محصولات ترکیبی که برای درمان همزمان چندین علامت ساخته شده‌اند، دیده می‌شود. در این موارد، جزئی دیگر از دارو وظیفه رفع آبریزش بینی را بر عهده دارد.

• ترکیب با ضد‌احتقان: مانند ترکیب ایبوپروفن و سودوافدرین. در این محصولات ایبوپروفن درد را کم می‌کند و سودوافدرین گرفتگی بینی را برطرف می‌سازد.

• ترکیب با آنتی‌هیستامین: مانند ایبوپروفن و دیفن‌هیدرامین. در این محصولات دیفن‌هیدرامین باعث توقف آبریزش بینی و عطسه می‌شود و ایبوپروفن درد را تسکین می‌دهد.

دسته‌بندی اصلی داروهای آبریزش بینی

برای درمان سریع آبریزش بینی، انواع مختلفی از قرص‌ها و داروهای بدون نسخه (OTC) وجود دارند که بسته به علت ایجاد آن تجویز می‌شوند. داروهای اصلی برای کنترل این علامت شامل موارد زیر هستند:

۱. آنتی‌هیستامین‌ها (Antihistamines)

این داروها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین، باعث کاهش آبریزش بینی، عطسه و خارش چشم می‌شوند. آنتی هیستامین ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• گزینه‌های بدون ایجاد خواب‌آلودگی: مانند لوراتادین، فکسوفنادین و سیتریزین. این داروها برای استفاده در طول روز مناسب‌تر هستند.

• گزینه‌های خواب‌آور: مانند دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین. این داروها به دلیل خاصیت آرام‌بخشی، اغلب برای استفاده در شب توصیه می‌شوند.

۲. ضد‌احتقان‌های خوراکی (Decongestants)

این داروها با منقبض کردن رگ‌های خونی در بافت بینی، به خشک شدن مسیرهای تنفسی و کاهش آبریزش و گرفتگی کمک می‌کنند.

• سودوافدرین (Pseudoephedrine): یکی از موثرترین ترکیبات ضد‌احتقان است که معمولا در داروخانه‌ها به شکل قرص و شربت و بدون نسخه عرضه می‌شوند.

• فنیل‌افرین (Phenylephrine): در بسیاری از داروهای ترکیبی یافت می‌شود، اما طبق بررسی‌های جدید FDA، مصرف خوراکی آن برای رفع احتقان چندان موثر نیست.

ضد احتقان‌ها علاوه بر قرص به شکل اسپری بینی و قطره نیز در داروخانه‌ها وجود دارند. چند نمونه از معروف‌ترین اسپری‌های ضد احتقان بینی که برای رفع سریع گرفتگی بینی (احتقان) استفاده می‌شوند به شرح زیر هستند.

اسپری بینی نازاتکس

این اسپری بینی حاوی روغن اکالیپتوس و نعناع است که برای پاکسازی و مرطوب ساختن مجاری تنفسی مفید است.

اسپری بینی سزانوز

اسپری بینی سزانوز حاوی روغن کنجد خالص است که مانع از خشکی مخاط بینی می‌شود.

۳. داروهای ترکیبی

بسیاری از قرص‌های سرماخوردگی ترکیبی از چندین ماده فعال هستند تا همزمان چند علامت را درمان کنند. این ترکیبات معمولا شامل یک ضد‌احتقان، یک آنتی‌هیستامین و گاهی یک مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن هستند. برای مثال، ترکیب سیتریزین با سودوافدرین برای کاهش علائم آبریزش بینی استفاده می‌شود.

۴. اکسپکتورانت‌ها (Expectorants)

داروهایی مانند گایافنزین (Guaifenesin) با رقیق کردن مخاط به پاکسازی مجاری تنفسی کمک می‌کنند و ممکن است در بهبود آبریزش بینی نیز نقش داشته باشند.

تفاوت آنتی‌هیستامین‌های نسل اول و نسل دوم

تفاوت اساسی این دو نسل در میزان نفوذ آن‌ها به مغز و مدت زمان اثرگذاری آن‌هاست:

• نسل اول (قدیمی‌تر): این داروها مانند دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین به راحتی وارد مغز می‌شوند و اثرات آرام‌بخشی قوی دارند. این داروها معمولا باید هر ۴ تا ۶ ساعت یک‌بار مصرف شوند.

• نسل دوم (جدیدتر): داروهایی مانند لوراتادین، فکسوفنادین و سیتریزین طوری طراحی شده‌اند که کمتر وارد مغز شوند، بنابراین خواب‌آلودگی بسیار کمی ایجاد می‌کنند یا اصلا ایجاد نمی‌کنند. این داروها معمولا طولانی‌اثر هستند و فقط یک‌بار در روز مصرف می‌شوند.

چرا دچار آبریزش بینی می‌شویم؟

آبریزش بینی در واقع نشانی از فعالیت سیستم ایمنی یا پاسخ محافظتی بدن است. علل اصلی آبریزش بینی عبارتند از:

• عوامل عفونی: ویروس‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا و کووید-۱۹ باعث تحریک غشای داخلی بینی می‌شوند. در این وضعیت بدن با تولید مخاط فراوان سعی می‌کند ویروس‌ها را به دام انداخته و آن‌ها را از مجاری تنفسی خارج کند.

• پاسخ به محیط: تنفس در هوای سرد و خشک باعث تحریک غدد بینی می‌شود تا مخاط بیشتری برای گرم و مرطوب کردن هوا تولید کنند. همچنین خوردن غذاهای تند (رینیت چشایی) یا گریه کردن (تخلیه اشک به بینی) نیز از عوامل دیگر آبریزش بینی هستند.

• تحریک سیستم ایمنی: در موارد آلرژی، سیستم ایمنی مواد بی‌خطری مانند گرده گل یا گرد و غبار را با دشمن اشتباه گرفته و واکنش نشان می‌دهد.

تفاوت آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی و حساسیت (آلرژی)

تشخیص علت آبریزش بینی اولین قدم برای درمان صحیح است:

• نوع مخاط: در آلرژی، ترشحات معمولا شفاف و آبکی هستند. اما در سرماخوردگی، مخاط ابتدا شفاف است ولی با گذشت زمان غلیظ‌تر شده و ممکن است به رنگ سفید، زرد یا سبز درآید.

• علائم همراه: آلرژی اغلب با خارش چشم، عطسه فراوان و خارش گلو همراه است. اما سرماخوردگی معمولا در کنار علائمی مانند تب، گلودرد، بدن‌درد و خستگی بروز می‌یابد.

• مدت زمان: علائم سرماخوردگی معمولا طی ۱۰ تا ۱۴ روز بهبود می‌یابند. اما آبریزش آلرژیک تا زمانی که فرد در معرض ماده حساسیت‌زا باشد (گاهی کل یک فصل) ادامه می‌یابد.

• تاثیر آنتی‌هستامین‌ها بر سرماخوردگی معمولی محدود است. اگرچه ممکن است در یک یا دو روز اول سرماخوردگی به کاهش آبریزش بینی کمک کنند، اما در میان‌مدت و بلندمدت برای درمان سرماخوردگی چندان موثر نیستند.

نقش هیستامین در ایجاد آبریزش بینی

هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که نقش اصلی را در واکنش‌های آلرژیک ایفا می‌کند. وقتی سیستم ایمنی با یک آلرژن مانند گرده گل مواجه می‌شود، هیستامین آزاد می‌کند. این ماده باعث گشاد شدن رگ‌های خونی در بینی و افزایش نفوذپذیری آن‌ها می‌شود.

در اثر نفوذپذیری عروق، مایعات از رگ‌های خونی به بافت‌های بینی نشت می‌کنند که منجر به تورم (گرفتگی) و خروج مایع (آبریزش) می‌شود.

هیستامین همچنین غدد مخاطی را تحریک می‌کند تا فعالیت خود را برای بیرون راندن ماده مزاحم افزایش دهند. به همین دلیل است که داروهای آنتی‌هیستامین با مسدود کردن اثر این ماده، می‌توانند آبریزش و خارش را متوقف کنند.

چرا بعضی قرص‌های آبریزش بینی باعث خواب‌آلودگی شدید می‌شوند؟

خواب‌آلودگی به دلیل ماهیت شیمیایی آنتی‌هیستامین‌های نسل اول است. این داروها علاوه بر مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در بینی برای توقف آبریزش، بر گیرنده‌های هیستامین در مغز نیز اثر می‌گذارند. هیستامین در مغز نقش مهمی در حفظ هوشیاری و بیداری دارد؛ وقتی دارو این گیرنده‌ها را مسدود می‌کند، فرد دچار خواب‌آلودگی شدید می‌شود. به همین دلیل، این داروها مانند دیفن هیدرامین اغلب در داروهای ترکیبی شبانه استفاده می‌شوند تا به خواب راحت‌تر بیمار کمک کنند.

کدام قرص آبریزش بینی برای محیط کار و رانندگی مناسب‌تر است؟

برای موقعیت‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارید، داروهای نسل جدید (غیرخواب‌آور) بهترین گزینه هستند، از جمله:

• لوراتادین

• فکسوفنادین

قرص آنتی هیستامین برای آبریزش بینی کودکان

مصرف آنتی‌هیستامین‌ها برای درمان آبریزش بینی در کودکان نیازمند دقت بسیار بالایی است، زیرا ایمنی و دوز مصرفی آن‌ها به شدت به سن کودک بستگی دارد.

هرگز نباید داروهای سرماخوردگی و سرفه (شامل آنتی‌هیستامین‌ها) را بدون تجویز مستقیم پزشک به کودکان زیر ۴ سال بدهید؛ زیرا می‌تواند عوارض جانبی خطرناک و حتی تهدیدکننده زندگی داشته باشد. برخی منابع این محدودیت را برای کودکان زیر ۶ سال نیز توصیه کرده‌اند.

در کودکان ۴ تا ۶ سال، داروها فقط باید تحت نظارت مستقیم پزشک مصرف شوند.

آنتی‌هیستامین‌های رایج برای کودکان

ملاحظات مصرف قرص آبریزش بینی در دوران بارداری و شیردهی

مصرف داروهای آبریزش بینی (آنتی‌هیستامین‌ها و دکونژستانت‌ها) در دوران بارداری و شیردهی نیازمند احتیاط فراوان است، زیرا برخی از این مواد می‌توانند از جفت عبور کرده یا وارد شیر مادر شوند.

۱. ملاحظات دوران بارداری

در دوران بارداری، برخی زنان دچار وضعیتی به نام «رینیت بارداری» می‌شوند که ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون است و باعث گرفتگی یا آبریزش بینی برای ۶ هفته یا بیشتر می‌شود. به همین دلیل به دنبال دارویی برای رفع آبریزش بینی می‌گردند. با این حال، انتخاب دارو در این دوران به دلیل حساسیت‌های مربوط به سلامت جنین، بسیار حساس است. به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند از روش‌های غیر دارویی مانند شستشوی بینی با محلول‌های نمکی مانند سدیم کلراید و آنتی هیستامین طبیعی موجود در نعنا، بابونه و چای سبز استفاده شود.

در صورت نیاز شدید و تایید پزشک کلرفنیرامین، لوراتادین و سیتریزین ممکن است تجویز شود.

۲. ملاحظات دوران شیردهی

در دوران شیردهی، نگرانی اصلی انتقال دارو به نوزاد و تاثیر آن بر مقدار شیر مادر است.

• کاهش مقدار شیر: دکونژستانت‌ها (ضد احتقان‌ها) و برخی آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند باعث کاهش تولید شیر مادر شوند. بنابراین توصیه می‌شود از مصرف دکونژستانت‌های خوراکی خودداری کنید.

• تاثیر بر نوزاد: آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است وارد شیر شده و باعث بی‌قراری یا خواب‌آلودگی در نوزاد شوند.

نکات مهم مصرف داروهای ضد آبریزش بینی برای سالمندان

مصرف داروهای ضد آبریزش بینی برای افراد بالای ۶۵ سال با ملاحظات ویژه‌ای همراه است، زیرا این گروه سنی معمولا نسبت به عوارض جانبی داروها حساس‌تر هستند و احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای در آن‌ها بیشتر است. پزشکان توصیه می‌کنند که افراد بالای ۶۵ سال به‌طور کلی از مصرف آنتی‌هیستامین‌های نسل قدیمی (خواب‌آور) خودداری کنند.

گزینه‌های ایمن‌تر برای سالمندان عبارتند از:

• لوراتادین

• استفاده از اسپری‌های نمکی (سالین) برای شستشوی بینی

• بخور سرد

• استراحت

نکات مهم مصرف داروهای ضد آبریزش بینی برای مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای

مصرف داروهای ضد آبریزش بینی (شامل آنتی‌هیستامین‌ها و دکونژستانت‌ها) برای افرادی که دچار بیماری‌های زمینه‌ای هستند، نیازمند دقت فراوان است؛ زیرا این داروها می‌توانند با بیماری تداخل داشته یا علائم آن را تشدید کنند.

مهم‌ترین ملاحظات برای این افراد در جدول زیر خلاصه شده است:

عوارض جانبی احتمالی قرص آبریزش بینی

عوارض جانبی قرص‌های آبریزش بینی بسته به نوع ماده موثر (آنتی‌هیستامین یا دکونژستانت) و اینکه دارو ترکیبی باشد یا خیر، متفاوت است. اکثر این عوارض خفیف هستند، اما برخی موارد نیاز به توجه جدی دارند. عوارض جانبی احتمالی به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

۱. عوارض شایع آنتی‌هیستامین‌ها (عامل اصلی رفع آبریزش)

آنتی‌هیستامین‌ها مانند سیتریزین، لوراتادین، دیفن‌هیدرامین و… می‌توانند عوارض زیر را ایجاد کنند:

• خواب‌آلودگی، سرگیجه، خستگی و تاری دید از عوارض شایع هستند.

• خشکی دهان، بینی و گلو. همچنین این داروها می‌توانند باعث غلیظ شدن ترشحات بینی شوند که برای مبتلایان به آسم مشکل‌ساز است.

• تهوع، استفراغ، یبوست یا درد شکم. در مورد داروی فکسوفنادین، استفراغ یکی از عوارض شایع‌تر ذکر شده است.

• مشکل در ادرار کردن یا درد هنگام دفع ادرار (به‌ویژه در افراد مبتلا به بزرگی پروستات) شایع است.

۲. عوارض دکونژستانت (ضد احتقان)

بسیاری از قرص‌های آبریزش بینی حاوی دکونژستانت مانند سودوافدرین هستند که عوارض متفاوتی دارند:

• افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب و تپش قلب. در موارد شدید، خطر حمله قلبی یا سکته مغزی وجود دارد.

• عصبی شدن، اضطراب، بی‌خوابی یا بیش فعالی در برخی افراد.

• سردرد، بثورات پوستی و خشکی دهان.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده این موارد باید فورا با پزشک تماس گرفت:

• واکنش‌های آلرژیک شدید: شامل کهیر، بثورات پوستی، تورم صورت، لب‌ها یا زبان، تنگی نفس و مشکل در بلع هستند.

• هشدار خارش (لووستیریزین/ستیریزین): توقف ناگهانی مصرف طولانی‌مدت (بیش از ۳ ماه) این داروها ممکن است باعث بروز خارش شدید شود.

• آسیب کبدی: اگر قرص آبریزش بینی حاوی استامینوفن باشد، مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به آسیب جدی و مرگبار کبدی شود.

درمان‌های مکمل و خانگی در کنار مصرف قرص

در کنار مصرف داروهای شیمیایی، پزشکان بر اهمیت درمان‌های خانگی و خود مراقبتی برای تسکین علائم و کمک به روند بهبودی بدن تاکید می‌کنند. این روش‌ها معمولا فاقد عوارض جانبی جدی هستند و می‌توانند مکمل خوبی برای قرص‌ها باشند.

استفاده از اسپری‌های نمکی (سدیم کلراید)

بهترین اسپری برای گرفتگی بینی چیست؟ محلول آب‌نمک (Saline) باعث تجزیه مخاط سفت شده می‌شود و مجاری بینی را مرطوب نگه می‌دارد. برخلاف اسپری‌های دکونژستانت (ضد احتقان)، اسپری‌های نمکی باعث ایجاد اثر بازگشتی (احتقان شدیدتر پس از قطع دارو) نمی‌شوند و فاقد عوارض جانبی هستند.

روش‌های استفاده: می‌توانید از قطره، اسپری، ظرف نِتی‌پات (Neti pot) یا بطری‌های فشاری استفاده کنید.

تاثیر بخور و رطوبت‌سازها

استفاده از دستگاه بخور (Humidifier) در کنار تخت، رطوبت را به هوا اضافه کرده و باعث تسکین مجاری بینی تحریک شده و کاهش گرفتگی ناشی از هوای خشک می‌شود.

توصیه می‌شود روزانه ۲ تا ۴ بار بخار آب را استنشاق کنید. یک روش ساده، نشستن در حمام در حالی است که دوش آب گرم باز است.

نوشیدن مایعات گرم و تامین آب بدن

نوشیدن مقدار زیادی مایعات، به‌ویژه آب، دمنوش‌های گیاهی و سوپ، به رقیق شدن مخاط کمک کرده و تخلیه آن را آسان‌تر می‌کند. همچنین غرغره کردن آب‌نمک (یک قاشق چای‌خوری نمک در یک فنجان آب گرم) می‌تواند درد گلو را که اغلب همراه با آبریزش بینی است، تسکین دهد.

مصرف مایعات فراوان برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی در مبارزه با ویروس ضروری است. همچنین می‌توانید از انواع قرص تقویت سیستم ایمنی مصرف کنید.

سایر درمان‌های مکمل و خانگی

• عسل: برای افراد بالای یک سال، مصرف یک قاشق عسل می‌تواند به اندازه برخی داروهای سرفه در تسکین گلو موثر باشد (مصرف آن برای نوزادان زیر یک سال ممنوع است).

• کمپرس گرم: قرار دادن یک پارچه گرم و مرطوب روی صورت می‌تواند به کاهش درد و فشار سینوس‌ها کمک کند.

• استراحت: استراحت کافی به بدن اجازه می‌دهد تا انرژی خود را صرف مبارزه با عفونت کند.

• مکمل‌ها:

  •  اگر قرص زینک در ۲۴ ساعت اول شروع علائم مصرف شود، ممکن است طول دوره سرماخوردگی را کوتاه کند.

  • مصرف منظم قرص ویتامین C پیش از بیماری ممکن است به کاهش جزئی مدت و شدت علائم کمک کند.

سخن پایانی

توصیه نهایی مجله  آنلاین داروخانه دکتر زمانی  این است که بهترین قرص برای رفع آبریزش بینی را بر اساس علت (آلرژی یا سرماخوردگی) انتخاب کرده و برای جلوگیری از اوردوز کاملا مطابق دستور پزشک دارو را مصرف کنید. برای کودکان، مادران باردار و شیرده، سالمندان و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای حتما با متخصص مشورت کنید و اولویت را به درمان‌های ایمن خانگی مانند شستشوی نمکی، استراحت و نوشیدن مایعات فراوان بدهید.