زینک پلاس چیست و مصرف آن چه فواید و عوارضی دارد؟

یکی از بهترین مکمل‎‌های غذایی برای کمک به تقویت سلامت پوست و مو و همچنین تقویت سیستم ایمنی، قرص زینک پلاس است. هرآنچه لازم است در مورد زینک پلاس بدانید در این مقاله به شما معرفی خواهد شد.

قرص زینک پلاس برای چیست؟

بیش از هر چیز در موارد زیر از زینک پلاس استفاده می‌شود:

• تقویت سیستم ایمنی

• بهبود سلامت پوست

• جلوگیری از ریزش مو و کمک به بهبود رشد موها

• جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها

• کمک به تقویت استخوان و مفاصل

• بهبود اشتها

• کمک به رشد هرچه بهتر کودکان و نوجوانان

فواید زینک پلاس

مهم‌ترین فواید زینک پلاس به تفکیک به شرح زیر است:

خاصیت آنتی اکسیدانی

زینک پلاس مکملی است که خاصیت آنتی اکسیدانی فوق‌العاده قوی دارد زیرا از یک طرف عنصر روی در آن وجود دارد و از طرف دیگر ویتامین C نیز یکی از ترکیبات مهم آن است. روی و ویتامین ث هر دو دارای نقش آنتی اکسیدانی بوده و با رادیکال‌های آزاد که برای بدن مضر هستند، به مبارزه می‌پردازند. به طور کلی مطالعات روی مکمل‌های حاوی زینک، نشان داده است که مصرف این مکمل به ویژه در افراد مسن موجب کاهش عفونت، التهاب و استرس اکسیداتیو می‌شود.

بهبود سلامت پوست

زینک پلاس با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی که به آن اشاره کردیم، سبب کاهش آسیب رادیکال‌های آزاد به پوست شده و از چربی‌های پوست و فیبروبلاست‌ها که به ساخت کلاژن کمک می‌کنند، محافظت به عمل می‌آورد. قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید، آلودگی هوا و افزایش سن از جمله عواملی هستند که سلامت پوست را تحت تاثیرات منفی خود قرار می‌دهند. با استفاده از زینک پلاس می‌توان به جوان‌سازی پوست کمک کرده، چین و چروک را کاهش داده و پوستی شفاف و روشن‌تر از همیشه داشت. ناگفته نماند که مقدار کافی روی در بدن در ترمیم زخم‌های پوستی نیز بسیار موثر است.

جلوگیری از ریزش مو

یکی از مهم‌ترین علائم کمبود روی در بدن ریزش مو است و بنابراین پیشگیری از ریزش مو از جمله بهترین فواید زینک پلاس می‌تواند باشد. زینک نقش مهمی در رشد بافت مو و ترمیم آن بر عهده دارد. عنصر روی به غده‌های چربی اطراف فولیکول مو کمک می‌کند تا به درستی وظیفه خود را انجام دهند و سلامت مو را بهبود بخشند. از طرف دیگر علاوه بر روی، ویتامین‌های گروه B و ویتامین C نیز در زینک پلاس موجود هستند که در سلامت ساختار مو نقش دارند و به جلوگیری از ریزش مو و همچنین رویش دوباره موهای جدید کمک می‌کنند. به طور کلی می‌توان گفت که با مصرف زینک پلاس موهایی پرپشت، حجیم، نرم، لطیف و زیبا در انتظار شما خواهد بود.

استحکام ناخن ها

روی در بسیاری از واکنش‌های بدن از جمله رشد و تقسیم سلولی نقش دارد. ناخن‌ها از نوعی سلول تشکیل شده‌اند که رشد و تقسیم آنها به سرعت شکل می‌گیرد و به همین دلیل به عنصر روی نیاز مبرم دارند. مصرف زینک پلاس مواد معدنی و ویتامین‌های لازم برای رشد ناخن‌ها را فراهم می‌کند و سبب می‌شود تا ناخن‌ها علاوه بر اینکه زودتر بلند شوند، از استحکام بیشتری نیز برخوردار باشند.

تقویت استخوان ها مفاصل و دندان

یکی دیگر از فواید زینک پلاس بهبود سلامت استخوان‌ها است. در زینک پلاس علاوه بر زینک، گاهی کلسیم نیز وجود دارد که اصلی‌ترین ماده معدنی برای استخوان و دندان به شمار می‌آید. روی با فعال‌سازی برخی از آنزیم‌ها باعث تحریک رشد استخوان‌ها می‌شود و از طرف دیگر جذب کلسیم را نیز در بدن بهبود می‌بخشد. برای داشتن استخوان‌های قوی لازم است تا علاوه بر کلسیم، ویتامین D و منیزیم منابع غذایی روی را نیز در رژیم غذایی گنجاند و یا در صورت کمبود این ماده از مکمل‌های زینک مثل زینک پلاس نیز استفاده کرد.

افزایش رشد جسمی و ذهنی در کودکان

زینک یکی از عناصر بسیار مهم برای رشد قدی و افزایش وزن کودکان است. بسیاری از کودکان با خوردن شربت زینک اشتهای بهتری برای غذا خوردن پیدا می‌کنند. ویتامین‌های گروه B نیز در افزایش اشتها موثر هستند و بنابراین زینک پلاس با داشتن عنصر روی و این گروه از ویتامین‌ها نه تنها سبب افزایش وزن کودک می‌شود بلکه افزایش قد را نیز در پی خواهد داشت. کمبود عنصر روی در اختلال سنتز RNA، DNA و پروتئین در طی رشد مغز نقش داشته و اثرات نامطلوبی را روی ذهن خواهد گذاشت. با مصرف زینک پلاس می‌توان به رشد ذهنی کودکان نیز کمک کرد.

تقویت قدرت باوروی در مردان

عنصر روی، ویتامین C و برخی از ویتامین‌های گروه B به طور مستقیم روی قدرت باروری (به ویژه قدرت باروری مردان) نقش داشته و آن را افزایش می‌دهند. مطالعات نشان داده است که کمبود روی با سطح تستوسترون پایین، کیفیت پایین اسپرم‌ها ارتباط داشته و خطر ناباروری در مردان را افزایش می‌دهد. مصرف قرص زینک پلاس برای مردان می‌تواند سطح تستوسترون و تعداد اسپرم‌ها را بهبود بخشیده و از ناباروری پیشگیری نمود.

بهبود خواب از فواید زینک پلاس

یکی دیگر از فواید قرص زینک پلاس بهبود کیفیت خواب شبانه است. زینک پلاس با داشتن روی و ویتامین‌ها و مواد مغذی به شما کمک می‌کند تا در طول شب کمتر از خواب بیدار شوید و در نتیجه بتوانید خوابی آرام‌بخش را تجربه نمایید. ماده معدنی روی دارای اثر آرامبخش، ضد استرس و ضد افسردگی بوده و در تنظیم خواب افراد موثر است.

بهبود سلامت قلب و کبد

همان‌طور که اشاره کردیم زینک پلاس خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار قوی دارد و به خنثی سازی رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. همین خاصیت سبب می‌شود تا این قدرت را داشته باشد تا از بروز بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبی و سرطان در بدن پیشگیری نماید. همچنین اثر ضد التهابی زینک پلاس موجب می‌شود تا از آسیب به کبد و بروز بیماری‌های مزمن کبدی ممانعت به عمل آید. زینک پلاس در نحوه عملکرد دیگر ارگان‌های بدن مثل کلیه‌ها نیز می‌تواند اثرات مثبت قابل توجهی داشته باشد.

تنظیم عملکرد غده تیروئید

مهم‌ترین ماده تشکیل دهنده هورمون‌های تیروئید، عنصر ید است اما روی نیز در تنظیم این هورمون‌ها نقش دارد. اکثر افرادی که از کم‌کاری تیروئید رنج می‌برند، عموما با کمبود روی در بدن خود نیز مواجه هستند. برای فعال‌سازی هورمون T4 که پیش‌ساز T3 است به زینک نیاز است. زینک پلاس با داشتن روی و ویتامین‌های گروه ب به پیشگیری از بیماری‌های تیروئید نیز کمک می‌کند.

فواید قرص زینک پلاس قهوه ای

بسیاری از قرص‌های زینک یا زینک پلاس ممکن است به رنگ قهوه‌ای باشند. اما منظور اکثر افراد از قرص زینک پلاس قهوه‌ای، بیشتر زینک پلاس دانا است. این قرص علاوه بر زینک (روی) حاوی ویتامین‌های گروه ب و ویتامین سی است و روزانه ۱ یا ۲ بار همراه با غذا باید مورد استفاده قرار گیرد. برخی از فواید قرص زینک پلاس قهوه ای به شرح زیر است:

• تقویت سیستم ایمنی

• جلوگیری از ریزش مو

• تسریع بهبود زخم‌ها

• موثر در درمان کم‌خونی

• کمک به استحکام ناخن‌ها

فواید قرص زینک پلاس برای گیاه خواران

گیاه‌خواران بیش از سایرین در معرض خطر کمبود عنصر روی هستند زیرا اغلب فرآورده‌های حیوانی مثل گوشت مقادیر بالایی از زینک را در خود جای داده‌اند. اگر شما گیا‌ه‌خوار هستید بهتر است در رژیم غذایی خود از:

• حبوبات

• مغزهای موجود در آجیل مانند بادام هندی

• دانه‌هایی مثل تخم کدو و دانه کنجد

• جو دوسر

• توفو

حتما استفاده نمایند. همچین استفاده از زینک یا زینک پلاس نیز گزینه خوبی برای تامین روی مورد نیاز بدن خواهد بود.

خواص زینک پلاس برای کرونا

شاید شنیده باشید که برخی از پزشکان برای بیماران کرونایی زینک پلاس تجویز می‌کنند. پس احتمالا یکی دیگر از فواید زینک پلاس مبارزه با covid-19 است. در یک مطالعه مشخص شد که آمار مرگ و میر بیماران کرونایی که سطح زینک در بدن آنها پایین است نسبت به افرادی که کمبود زینک ندارند، بیش از 10% بیشتر است. همچنین از آنجایی که خواص زینک پلاس در تقویت سیستم ایمنی بسیار زیاد است، شاید بتواند در پیشگیری از کرونا نیز تا حدودی موثر واقع شود. با این حال هرگز زینک پلاس را درمانی برای کرونا فرض نکنید و با مشاهده کوچک‌ترین علائم به پزشک مراجعه کنید تا وی برای شما دارو تجویز نماید.

نحوه مصرف زینک پلاس

پس از بررسی فواید زینک پلاس بهتر است با نحوه مصرف زینک پلاس و بهترین زمان استفاده از آن نیز آشنا شوید. همان‌طور که اشاره کردیم زینک پلاس در قالب قرص، شربت و قرص جوشان در داروخانه‌های کشور عرضه می‌شود. قرص زینک پلاس برای بزرگسالان اغلب روزانه ۱ عدد توصیه می‌شود مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد. مصرف کنندگان شربت زینک پلاس بیشتر کودکان هستند که در دوزهای زیر باید آن را مورد مصرف قرار دهند:

• ۲ تا ۴ سال: روزانه ۲.۵ میلی لیتر (۱ قاشق چایخوری)

• ۴ تا ۸ سال: روزانه ۵ میلی لیتر (۱ قاشق مرباخوری)

• ۸ تا ۱۲ سال: روزانه ۱۰ میلی لیتر (۲ قاشق مرباخوری)

بهترین زمان مصرف زینک پلاس

۱ ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت بعد از صرف غذا بهترین زمان مصرف مکمل زینک پلاس به شمار می‌آید. اما اگر مصرف زینک پلاس در این زمان برای شما مشکلات معده به وجود می‌آورد، سعی کنید آن را همراه با وعده غذایی خود میل نمایید. در مورد اینکه چند دوره لازم است تا از زینک پلاس استفاده نمایید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا راهنمایی‌های لازم را برای شما ارائه دهد.

عوارض زینک پلاس

زینک پلاس در صورت استفاده صحیح و در دوز تعیین شده معمولا هیچ عارضه جانبی خاصی ندارد و با خیال راحت می‌توان آن را مورد استفاده قرار داد اما در موارد نادر و یا در صورت مصرف خارج از دوز، گاهی عوارض جانبی زینک پلاس در برخی اشخاص با علائم زیر بروز می‌یابد:

• حالت تهوع و استفراغ

• درد معده

• خواب آلودگی

• تکرر ادرار

• سردرد

• تپش قلب

• اختلال در خواب

• اسهال

• کاهش سطح ایمنی بدن

اختلال در جذب مس با مصرف مقادیر بالای زینک

در هر قرص زینک پلاس معمولا حدود ۱۰ میلی‌گرم عنصر روی وجود دارد. با مصرف این مقدار زینک در طی روز معمولا عارضه جانبی خاصی پیش نخواهد آمد اما اگر کسی بدون توجه به دوز مصرفی روزانه بیش از ۴۰ میلی‌گرم روی مصرف کند و در طولانی مدت این روند را ادامه دهد، ممکن است با کم‌خونی مواجه شود. این کم‌خونی به دلیل اختلال در جذب مس در بدن می‌تواند باشد زیرا مقادیر بالای زینک جذب عنصر مس در بدن را کاهش خواهد داد.

خطر ابتلا به سرطان پروستات با مصرف روی در دوزهای بالا

اگرچه فواید زینک پلاس بسیار قابل توجه است اما هرگز نباید در دوزهای بالا و خودسرانه از آن استفاده نمود. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف روزانه بیش از ۱۰۰ میلی‌گرم روی یا مکمل‌های حاوی روی (مثل زینک پلاس) به مدت ۱۰ سال یا بیشتر می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را دوچندان کند. دقت کنید که زینک در دوزهای ۱۰ تا ۳۰ گرم در روز حتی می‌تواند کشنده باشد.

تداخل دارویی زینک پلاس

زینک پلاس ممکن است با برخی از آنتی بیوتیک‌ها که برای درمان عفونت برای شما تجویز شده است، تداخل دارویی داشته باشد. همچنین اگر از مکمل‌های آهن و کلسیم استفاده می‌کنید، دقت داشته باشید که زمان مصرف آنها را همزمان با زینک پلاس برنامه‌ریزی ننمایید زیرا ممکن است جذب زینک پلاس را در بدن شما با اختلال مواجه سازند. همچنین لازم است تا همراه با زینک پلاس از مصرف لبنیاتی همچون شیر و نوشیدنی‎‌های کافئین دار مثل قهوه اجتناب شود تا جذب این مکمل به بهترین شکل صورت پذیرد.

مصرف زینک پلاس در دوران بارداری و شیردهی

زینک پلاس اغلب از عنصر زینک همراه با ویتامین‌های گروه B یا ویتامین C تشکیل شده است و هیچ‌یک از این مواد مغذی در دوران بارداری و شیردهی نه تنها ممنوعیت نداشته بلکه مفید هم هستند. اما مسئله اینجاست که معمولا پزشک برای خانم‌های باردار و شیرده مولتی ویتامین مینرال تجویز می‌کند که حاوی زینک و دیگر ویتامین‌ها است. پس دیگر نیازی به مصرف جداگانه ماده معدنی روی در قالب زینک پلاس وجود ندارد مگر اینکه پزشک آن را به دلایلی تجویز نماید.

قرص زینک پلاس برای چی خوبه؟

این سوال که قرص زینک پلاس برای چی خوبه؟ یکی از سوالات متداول در مورد زینک پلاس است. در پایان این مقاله یادآور می‌شویم که این مکمل غذایی پرخاصیت در موارد زیر کاربرد دارد:

• کمک به ارتقاء سیستم ایمنی بدن انسان

• کمک به حفظ سلامت پوست، مو و ناخن

• تنظیم حس چشایی و بویایی

• کمک به بهبود رشد در کودکان و نوجوانان