ویتامین E یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که برای بدن خواص بسیاری دارد. البته ویتامین‌های محلول در چربی در کنار خواصی که دارند، چنانچه بیش از حد مصرف شوند افراد را دچار مسمومیت کرده و عوارضی به دنبال دارند. با این‌حال باید با خواص آن همچنین علائم ناشی از کمبود ویتامین و عوارضی که به دنبال مصرف زیاد آن ایجاد می‌شود، آشنا باشید.
خواص ویتامین E
ویتامین E برای بدن فواید بسیاری دارد که یکی از مهمترین خاصیت‌های آن اثر محافظتی آن در برابر رادیکال‌های آزاد است که سبب می‌شود عمل اکسیداسیونی این مواد از بین برود و سلول را در برابر پیری زودهنگام و تخریب محافظت می‌کند. این خاصیت ویتامین E بسیار بیشتر از سایر آنتی‌اکسیدان‌ها برای بدن است.
مهمترین خواص ویتامین ای برای سلامتی و پیشگیری از بیماری های مختلف در بدن عبارتند از:
- مفید برای زنان و تنظیم هورمون های زنانه
- مفید برای پوست و مو
- کمک به لاغری و تناسب اندام
- کنترل قند خون و دیابت
- تقویت سیستم ایمنی
- کمک به قدرت عضلانی و پایداری فیزیک
- تقویت بینایی
- بهبود بیماری آلزایمر
- بهبود اثر درمان های مختلف پزشکی
- کمک به درمان کبد چرب
- کمک به بدنسازی و رشد عضلات
- پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف و سرطان ها
۱- ویتامین E برای زنان مفید است
یکی از خواص ویتامین E برای زنان کمک به تنظیم هورمون‌های بدن است. در نتیجه‌ی ایجاد تعادل در وضعیت هورمون‌های بدن زنان، علائم PMS یا همان سندروم پیش از قاعدگی کاهش پیدا می‌کند. همچنین اضافه وزن ناشی از به‌هم ریختن تعادل هورمونی از بین می رود و علائمی که در نتیجه به‌هم ریختگی هورمون‌ها ایجاد می‌شوند همچون آلرژی، تغییرات پوستی، خستگی، استرس، عفونت ادراری و غیره کاهش پیدا می‌کند.
جلوگیری از سقط جنین در دوران بارداری، درمان خشکی و شکنندگی ناخن‌ها و جلوگیری از گرگرفتگی در دوران قاعدگی از دیگر خواص مصرف ویتأمین ای برای بانوان است. البته لازم به ذکر است که اگرچه مصرف ویتأمین E برای زنان نتایج مثبت زیادی را به همراه دارد، اما بهتر است خانم‌ها این ویتأمین را زیر نظر پزشک متخصص زنان مصرف کنند؛ چراکه مصرف بیش از اندازه آن میتواند عوارض جانبی متعددی نظیر مشکلات پوستی یا گوارشی را در آنها ایجاد کند.
از دیگر خواص ویتأمین ای برای زنان اثری است که این ویتأمین بر روی کیست‌های سینه دارد. کیست‌های سینه در زنان به ضایعات خوش‌خیم پستان گفته می‌شود که از محتویات متفاوتی تشکیل شده‌اند و شامل کیست ساده یا کیست کمپلکس هستند. اما مصرف مکمل یا قرص ویتأمین ای یک درمان رایج و بسیار مؤثر برای از بین بردن کیست‌های ساده سینه در زنان است که میتواند نقش مهمی در درمان و کنترل آنها داشته باشد؛ بنابراین بهتر است بانوان ویتأمین ای را یا با استفاده از منابع غذایی یا از طریق مصرف قرص ویتأمین E دریافت کنند.
با توجه به مطالعاتی که در سال‌های اخیر درباره زنان و زایمان صورت گرفته، مشخص شد؛ ویتأمین E میتواند یک درمان مؤثر برای علائم وازوموتور (گرگرفتگی و گرمای بیش از حد و تعریق زیاد در دوران یائسگی) یا یک جایگزین طبیعی برای استروژن باشد.
بنابراین آنها بر اساس کارآزمایی به این نتیجه رسیدند که این ویتأمین میتواند یک درمان توصیه شده برای تسکین علائم وازوموتور باشد. همچنین مصرف مکمل یا قرص ویتأمین ای به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی میتواند در کاهش استرس دوران یائسگی نقش مؤثری داشته باشد.
2- خواص ویتامین E برای پوست و مو
ممکن است شما نیز شنیده باشید که بسیاری از افراد در تهیه ماسک پوستی یک عدد کپسول را باز کرده و یا از روغن حاوی ویتامین E یا سرم‌های پوستی دارای این ویتامین استفاده می‌کنند. همانطور که گفته شد ویتامین Eآسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد را در سلول‌های بدن همچون پوست کاهش می‌دهد و در نتیجه پوست را در برابر اشعه ماورا بنفش محافظت می‌کند. همچنین ویتامین E میتواند التهابات پوستی را کاهش داده و به کمک سرم ویتامین C به درمان جای زخم‌ها و آکنه‌ها و حتی چین و چروک کمک کند.
خواص ویتامین E برای پوست و برای سلامت موها اهمیت بسیاری دارد. بطوری که پوست سر را از آسیب‌های محیطی، خشکی و پوسته پوسته شدن حفظ می‌کند و میتواند در تغذیه‌رسانی صحیح مو و در نتیجه سالم ماندن و شادابی موها کمک کند. می‌توان از روغن ویتامین E به‌خصوص زمانی که موها خشک و کدر هستند همچون یک ماسک مو استفاده کرد و در نتیجه از خواص آن برای مو بهره برد.
علاوه بر این بهتر است بدانید که کمک به رشد موها، درمان موخوره، جلوگیری از ریزش موها و مرطوب نگه داشتن مو از دیگر فواید ویتامین ای بوده و اگر به دنبال این هستید که بدانید ویتامین e برای پوست چه خاصیتی دارد؟ باید بگوییم این ویتامین مهم و حیاتی در صورتی که به درستی مصرف شود، به درمان آفتاب سوختگی، کاهش چین و چروک، پاک‌سازی پوست، درمان اگزما و درمان ترک پوست بارداری کمک بسیاری می‌کند.
مطالعات نشان می دهد این ماده کمک می‌کند تا پوست‌هایی که در برابر اشعه ماورای بنفش خورشید آسیب دیده‌اند، بهتر و سریع‌تر بهبود پیدا کنند. این ویتامین با آسیب‌های پوستی ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید مبارزه می‌کند. ویتامین ای دارای خواص ضد التهابی است و میتواند در درمان بسیاری از بیماری‌های پوستی که باعث ایجاد التهاب بر روی پوست می‌شوند، مؤثر باشد.
۳- مناسب برای لاغری و تناسب
بسیاری از افراد سؤال می‌کنند که ویتامین ای برای چی خوبه؟ در پاسخ به این سؤال لازم است بگوییم که در کنار تمام خواص و فوایدی که مصرف این ویتامین برای سلامتی بدن به همراه دارد، مصرف آن میتواند به کم کردن وزن هم کمک کنند. افرادی که اضافه وزن دارند و می‌خواهند وزن خود را کاهش دهند، در کنار پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل و انجام ورزش می‌توانند با نظارت یک پزشک متخصص تغذیه برای کاهش وزن از مکمل یا قرص ویتامین ای استفاده کنند.
خوب است بدانید این ویتامین در بسیاری از فرایند‌های بدن نقش داشته و از جمله مواد مغذی حیاتی به شمار می‌آید که در زمینه کاهش وزن اثرات مطلوبی را برای افراد به همراه خواهد داشت، به طوری که مصرف مکمل‌های ویتامین ای در کنار داشتن یک برنامه آموزش مقاومتی برای ساخت توده ماهیچه‌ای بدون چربی، میتواند به صورت مؤثری در دستیابی شما به لاغری و تناسب اندام کمک کند.
اگرچه فواید ویتامین e نتایج مثبتی بر روی وزن بدن دارد، اما این ویتامین با چاقی و افزایش وزن در ارتباط بوده و بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که کمبود آن در بدن عاملی برای اضافه وزن است، اما شما می‌توانید با مصرف ویتامین ای یا مکمل‌های ویتامین ای، سرعت سوخت و ساز بدنتان را بهبود ببخشید؛ چراکه این ویتامین با افزایش چربی سوزی بدن، باعث کاهش وزن و لاغری می‌شود.
۴- موثر بر کنترل بیماری قند خون و دیابت
در افراد مبتلا به بیماری دیابت معمولاً سطح آنتی اکسیدان پایین است و این مسأله میتواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی را در این افراد افزایش دهد، بنابراین مصرف آن در افراد دیابتی میتواند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌ها کمک کند.
برای کنترل سطح قند خون و کاهش کلسترول وجود آنتی اکسیدان در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مهم و ضروری است و میتواند در پیشگیری از مشکلات کلیوی و بینایی در بیماری دیابت نوع 1 نقش کمک‌کننده‌ای به همراه داشته باشد. البته افرادی که بیماری قند خون یا دیابت دارند، حتماً باید برای مصرف قرص یا مکمل‌های ویتامین ای تحت نظر یک پزشک متخصص باشند، با این وجود، اگر افرادی که بیماری دیابت یا قند خون دارند بتوانند، حدود 400 واحد ویتامین e در طول روز مصرف کنند، احتمال اینکه در معرض خطر مرگ ناشی از حمله یا سکته قلبی یا ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی قرار بگیرند، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.
۵- مفید برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن
یکی دیگر از فواید این ماده، تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها است. این ویتامین با گشاد کردن عروق خونی، از افزایش فشار خون و ایجاد لخته خونی جلوگیری می‌کند. در صورتی که سطح این ویتامین در خون نرمال و طبیعی باشد، میتواند تا حدی جلوی اثرات مضر کلسترول اضافی در بدن را بگیرد.
۶- افزایش قدرت عضلانی و پایداری فیزیکی
افراد می‌توانند از ویتامین E برای تقویت پایداری فیزیکی استفاده کنند. یکی دیگر از خواص این ویتامین افزایش انرژی بدن و کاهش سطح استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو به عدم تعادل بین آنتی اکسیدان‌ها و رادیکال‌های آزاد در بدن گفته می‌شود که معمولاً بعد از انجام حرکات ورزشی در عضلات رخ می‌دهد. همچنین این ویتامین باعث تقویت قدرت عضلانی در افراد می‌شود و با بهبود گردش خون، افرادی که فعالیت‌های ورزشی انجام می‌دهند، کمتر احساس خستگی می‌کنند. استحکام دیواره مویرگ‌ها و تغذیه سلول‌های بدن از نتایج مطلوب مصرف مکمل‌های ویتامین ای در افراد ورزشکار است.
۷- تقویت بینایی
علاوه بر اینکه ویتامین e برای پوست فوایدی بسیاری به همراه دارد، میتواند خطر ابتلا به تباهی لکه زرد که یک بیماری چشمی است را هم کاهش دهد. تباهی لکه زرد از جمله شایع‌ترین فاکتور‌های نابینایی در افراد محسوب می‌شود که مصرف ویتامین ای کمک می‌کند تا این عارضه کمتر رخ دهد.
اما نکته مهم برای تقویت بینایی این است که حتماً این مکمل را همراه با مقدار مناسبی ویتامین C، روی و بتاکاروتن مصرف کنید تا اثر آن بیشتر شود. همچنین مطالعات نشان می‌دهد، مصرف روزانه مقدار فراوانی ویتامین E و ویتامین A می‌توان به بهبود درمان و بینایی افرادی که تحت عمل لیزر چشم قرار گرفته‌اند، کمک کند.
۸- بهبود بیماری آلزایمر
یکی دیگر از خواص و فواید ویتامین e می‌توان به اثر آن در بهبود بیماری آلزایمر اشاره نمود. این ویتامین میتواند نقش مؤثری در کند شدن فرایند از دست رفتن حافظه و کاهش عملکرد آن در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر در مراحل شدید و نسبتاً جدی داشته باشد. به کمک مکمل‌های ویتامین ای می‌توان نیاز و وابستگی به مراقبت یا پرستار را در این بیماران به تعویق انداخت. علاوه بر این در صورتی که این ویتامین همراه با ویتامین c مصرف شود، احتمال خطر پیشرفت انواع مختلف زوال عقل در افراد کاهش پیدا می‌کند.
۹- بهبود اثر درمان های پزشکی
در پاسخ به این سؤال که قرص ویتامین e برای چی خوبه؟ بهتر است بدانید که این ویتامین اثرات مخرب درمان‌های پزشکی از جمله دیالیز و رادیوتراپی را کاهش داده و در بهبود آنها مؤثر خواهد بود؛ بنابراین در صورتی که شما هم به دلیل مشکلات کلیوی مجبور هستید، مرتب دیالیز شوید یا بر اثر برخی از بیماری‌ها تحت درمان با رادیوتراپی قرار دارید، بهتر است در خصوص مصرف ویتامین e برای بهبود اثرات مخرب این درمان‌ها با پزشک متخصص مشورت کرده و در صورت نیاز مکمل یا قرص ویتامین ای را مصرف نمایید؛ چراکه ویتامین ای یک آنتی اکسیدان قوی بوده و با رادیکال‌های آزاد موجود در بدن مبارزه می‌کند که این امر میتواند عوارض جانبی مصرف دارو‌ها را کاهش دهد، مثل ریزش موی ناشی از آسیب ریوی.
۱۰- درمان کبد چرب
کبد چرب یک بیماری شایع در بین افراد است که عوامل مختلفی از جمله هورمون‌ها، اضافه وزن و چاقی، هپاتیت و مصرف الکل باعث ایجاد آن می‌شود که در نتیجه آنها رادیکال‌های آزاد در بدن تولید شده و بر روی بیماری کبد چرب و سیروز کبدی اثر می‌گذارد، اما با توجه به اینکه ویتامین ای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است، مصرف قرص یا مکمل این ویتامین میتواند در این زمینه مؤثر باشد. از دیگر فواید آن برای کبد چرب می‌توان به بهبود فیبروز کبدی، بهبود شاخص توده بدنی، التهاب کمتر در کبد و سطوح پایین برخی از آنزی‌های کبدی در جریان خون اشاره نمود.
۱۱- ضروری برای بدنسازی و رشد عضلات
یکی دیگر از پاسخ‌هایی که می‌توان برای سؤال ویتامین ای برای چی خوبه در نظر گرفت، این است که ویتامین ای به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد، باعث می‌شود میزان آسیب سلولی ناشی از وجود رادیکال‌های آزاد که بعد از انجام تمرینات ورزشی رخ می‌دهد، کاهش پیدا کند. این مشکل بیشتر برای افراد ورزشکاری که حرکات بدنسازی انجام می‌دهند، ایجاد می‌شود.
در واقع، رادیکال‌های آزاد اتم‌های ناپایداری هستند که می‌توانند باعث تخریب سلول‌های بدن، بروز بیماری و پیری زودرس شوند و تنها راه مبارزه با آنها استفاده از آنتی اکسیدان‌هایی مثل ویتامین ای است. علاوه بر این، تجمع این رادیکال‌های آزاد در بدن باعث به وجود آمدن یک حالت سمی می‌شود که ضعف عملکرد، اختلال در ریکاوری و رشد عضلات و همچنین ضعف سیستم ایمنی نتیجه بروز آن است. اما برای ر‌هایی از این مشکلات بهتر است افراد بدنساز و ورزشکارانی که حرکات ورزشی شدید انجام می‌دهد، با مشورت پزشک متخصص، از مکمل‌ها و قرص‌های ویتامین E مصرف کنند.
از دیگر خواص قرص ویتامین E برای افراد بدنساز می‌توان به سرعت دادن به فرایند ریکاوری، تقویت رشد عضلات و اثرات مثبت بر روی فشار خون یا بهبود خون‌رسانی به عضلات اشاره نمود. از طرفی با توجه به اینکه مصرف قرص ویتامین ای به ارتقای سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند، این موضوع میتواند در عدم ابتلای افراد بدنساز و ورزشکاران به انواع بیماری‌ها در هنگام انجام تمرینات ورزشی مؤثر و مطلوب باشد. به همین دلایل است که اغلب به بدنسازان توصیه می‌شود از مصرف آن غافل نشوند.
۱۲- پیشگیری از بیماری ها
یکی از خواص ویتامین E جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول است که در نتیجه آن سطح کلسترول در خون متعادل باقی می‌ماند. به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی که ویتامین ای دارد میتواند از بروز سرطان، بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا و سخت شدن رگ‌ها جلوگیری کند؛ اما نمی‌توان اثر قطعی برای تاثیر آن در درمان بیماری‌ها گزارش کرد.
نحوه مصرف ویتامین E
بهترین نحوه مصرف ویتامین E جذب آنها از طریق مواد غذایی و داشتن غذای رژیمی مناسب است. این ویتامین محلول در چربی بوده و میتواند در بافت چربی ذخیره شود؛ اما به همین دلیل دفع آن از بدن به‌سختی صورت گرفته و دوز بالای آن می واند ایجاد مسمومیت کند. مصرف مکمل و قرص را بدون تجویز پزشک و نظارت وی پیشنهاد نمیکنیم. به‌صورت کلی افراد در سنین مختلف به دوزهای متفاوت نیاز دارند که این مقدار در کودکان یک تا سه سال حدود ۶ میلی‌گرم در روز است که در آقایان ۱۴ سال به بالا، به ۱۵ میلی‌گرم در روز می‌رسد و این مقدار برای خانم‌های ۱۴ سال به بالا نیز مشابه است؛ مگر آنکه در دوران شیردهی قرار داشته باشند که می‌توانند تا ۱۹ میلی‌گرم در روز ویتامین ای مصرف کنند.
غذاهایی که حاوی ویتامین E هستند شامل مغزها، روغن‌های گیاهی، سبزیجاتی که برگ سبز دارند مانند اسفناج، غلات غنی شده، تخم مرغ، دانه‌های آفتابگردان تفت داده شده و خشک، کلم بروکلی، کیوی، انبه، گوجه فرنگی و... است.
برای مصرف مکمل ویتامین E می‌توان آن را به دو شکل طبیعی و مصنوعی دریافت کرد که دی آلفا توکوفرول فرم طبیعی و دی ال آلفا رول فرم مصنوعی آن است؛ فرم طبیعی در بدن فعال‌تر است. برای اطلاع از دوز این قرص‌ها می‌توانید برچسب‌ها را بررسی کنید و برای اطلاع از میزان نیاز خود، پیش از مصرف آنها، حتما با پزشک مشورت کنید.
