پماد یا ژل ولتارن یکی از پرکاربردترین داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی موضعی است که برای تسکین درد و کاهش التهاب در نواحی مختلف بدن استفاده می‌شود. این پماد به ویژه در درمان دردهای عضلانی، مفصلی و آسیب‌های ورزشی مانند کشیدگی، رگ‌به‌رگ شدن و التهاب مفاصل کاربرد فراوان دارد. مزیت اصلی ولتارن، مصرف موضعی و کاهش اثرات جانبی گوارشی نسبت به فرم خوراکی است. با این حال، استفاده صحیح، رعایت دوز مناسب و آگاهی از نکات ایمنی، منع مصرف و تداخل‌های دارویی اهمیت زیادی دارد.
پماد ولتارن چیست؟
ولتارن (Voltaren) یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی است که حاوی ماده دیکلوفناک (Diclofenac) می‌باشد. این پماد برای تسکین درد، کاهش التهاب و ورم ناشی از بیماری‌های عضلانی، مفصلی و آسیب‌های ورزشی مانند کشیدگی یا رگ‌به‌رگ شدن استفاده می‌شود. پماد ولتارن با مهار آنزیم‌های مؤثر در تولید مواد التهابی، باعث کاهش درد و بهبود حرکت مفصل خواهد شد. به علاوه، در برخی موارد مصرف همزمان این پماد با کرم و ژل تسکین دهنده درد پیشنهاد می‌شود.
این پماد دارای کاربرد زیادی است که برخی از آن عبارتند از:
دردهای عضلانی و مفصلی: مانند کمردرد، درد گردن، و درد ناشی از کشیدگی یا رگ‌به‌رگ شدن عضلات
التهاب مفاصل: مانند آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت و درد مفصل زانو یا دست
صدمات ورزشی: کبودی، التهاب و تورم ناشی از آسیب‌های ورزشی
دردهای موضعی دیگر: مانند درد بعد از جراحی کوچک یا درد ناشی از کشیدگی تاندون‌ها
موارد مصرف ژل ولتارن
برخی از کاربرد یا موارد مصرف ژل ولتارن شامل موارد زیر است:
دردهای عضلانی و مفصلی: مانند کمردرد، درد گردن، شانه و دردهای ناشی از کشیدگی یا رگ‌به‌رگ شدن
آرتروز و التهاب مفاصل: درد و تورم ناشی از آرتروز زانو، دست یا سایر مفاصل
صدمات ورزشی: کبودی، التهاب و تورم بعد از آسیب‌های ورزشی
مکانیسم اثر و ترکیبات پماد ولتارن
این دارو یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌باشد. مکانیسم اثر آن از طریق مهار آنزیم سیکلواکسیژناز (COX) صورت می‌گیرد؛ این آنزیم مسئول تولید پروستاگلاندین‌ها، مواد شیمیایی که باعث التهاب، درد و تورم می‌شوند، است. با کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها، ولتارن باعث کاهش التهاب، کاهش ورم و تسکین درد موضعی می‌شود، بدون آنکه عوارض گوارشی ناشی از مصرف خوراکی دیکلوفناک در بدن ایجاد شود. برخی از ترکیبات این پماد عبارتند از:
دیکلوفناک سدیم (Diclofenac Sodium)
آب
گلیسیرین
ژل کاربومر
پروپیلن گلیکول
سایر امولسیفایرها و نگهدارنده‌ها
نحوه مصرف ژل ولتارن
طریقه مصرف ژل ولتارن نزدیک به پماد است. برای آگاهی از طریقه مصرف این ژل، با ما همراه باشید.
تمیز کردن ناحیه: قبل از مصرف، پوست محل درد یا التهاب را با آب و صابون ملایم شستشو دهید و خشک کنید تا جذب ژل بهتر انجام شود.
مقدار مناسب: به اندازه یک بند انگشت (۲–۴ گرم) برای هر ناحیه کافی است. مقدار دقیق بسته به شدت درد و وسعت محل مصرف متفاوت است.
اعمال ژل: ژل را روی ناحیه دردناک قرار دهید و به آرامی با حرکت دورانی ماساژ دهید تا کاملاً جذب پوست شود.
تکرار مصرف: روزانه ۲ تا ۳ بار توصیه می‌شود. فاصله بین هر بار مصرف حداقل ۸ ساعت باشد تا اثر درمانی حفظ شود.
شستن دست‌ها: پس از مصرف ژل، دست‌ها را بشویید مگر اینکه خود دست‌ها محل درمان باشند. از استفاده ژل روی زخم باز، بریدگی، سوختگی، جوش‌های عفونی یا پوست تحریک‌شده خودداری کنید.
پوشاندن ناحیه: نیازی به پوشاندن محل درمان نیست، اما در صورت تمایل می‌توان با گاز تمیز پوشانده شود، به شرطی که مانع تنفس پوست نشود.
ژل ولتارن برای کودکان
استفاده از ژل ولتارن در کودکان باید با احتیاط و فقط تحت نظر پزشک انجام شود. معمولاً برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود. مقدار ژل باید کم و روی ناحیه کوچک مصرف شود و از تماس با چشم، دهان، زخم باز یا پوست حساس خودداری شود. در صورت بروز قرمزی، خارش یا تحریک پوست، مصرف باید متوقف و پزشک مطلع شود.
نحوه مصرف پماد ولتارن
نحوه مصرف به صورت موضعی است و باید روی ناحیه دردناک یا ملتهب پوست استفاده شود. مقدار مناسب پماد به میزان درد و اندازه محل آسیب بستگی دارد. قبل از استفاده، پوست باید تمیز و خشک باشد. پماد را به آرامی ماساژ دهید تا جذب شود و روزانه ۲ تا ۳ بار توصیه می‌شود. برای آگاهی از نحوه مصرف، با ما همراه باشید.
تمیز کردن ناحیه مورد نظر: قبل از مصرف، پوست محل درد یا التهاب را با آب و صابون ملایم شستشو دهید و خشک کنید تا جذب دارو بهتر صورت گیرد.
مقدار مناسب پماد: به اندازه یک بند انگشت (حدود ۲ تا ۴ گرم) برای هر ناحیه کافی است. مقدار دقیق بسته به شدت درد و وسعت ناحیه متفاوت است.
اعمال پماد: پماد را روی ناحیه آسیب‌دیده قرار دهید و به آرامی با حرکت دورانی ماساژ دهید تا جذب پوست شود.
تکرار مصرف: مصرف معمولاً ۲ تا ۳ بار در روز توصیه می‌شود. فاصله بین هر بار حداقل ۸ ساعت باشد تا اثر درمانی حفظ شود. بعد از مصرف، دست‌ها را بشویید مگر اینکه خود دست‌ها محل درمان باشند.
اجتناب از زخم و پوست تحریک‌شده: از استفاده پماد روی زخم باز، بریدگی، سوختگی یا پوست تحریک‌شده خودداری کنید.
مدت درمان: درمان تا زمانی که درد یا التهاب کاهش یابد ادامه می‌یابد. در صورت عدم بهبود پس از چند روز، باید با پزشک مشورت شود.
عوارض پماد ولتارن
پماد ولتارن به دلیل مصرف موضعی، عوارض سیستمیک کمی دارد، ولی ممکن است باعث تحریک یا واکنش‌های پوستی موضعی شود. برخی افراد به دیکلوفناک حساسیت دارند و ممکن است قرمزی، خارش، سوزش یا التهاب در محل مصرف ایجاد شود. در موارد نادر، تاول یا واکنش آلرژیک شدید مشاهده می‌شود. برخی از عوارض شایع این پماد عبارتند از:
قرمزی پوست
خارش
سوزش یا سوزن‌سوزن شدن
التهاب محل مصرف
خشکی یا پوسته‌پوسته شدن پوست
تاول یا واکنش آلرژیک شدید (نادر)
عوارض ژل ولتارن
قرمزی یا التهاب پوست در محل مصرف
خارش یا سوزش جزئی
خشکی یا پوسته‌پوسته شدن پوست
تاول یا حساسیت شدید (نادر)
واکنش آلرژیک موضعی مانند تورم یا کهیر
نکات مهم قبل از مصرف پماد ولتارن
قبل از مصرف ولتارن باید نکات مهم زیر را رعایت کنید تا هم ایمنی حفظ شود و هم اثر درمانی بهتر حاصل گردد:
اگر بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات کبد، کلیه یا بیماری‌های قلبی دارید، حتماً پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.
افرادی که به دیکلوفناک، آسپرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی حساسیت دارند، نباید از این پماد استفاده کنند. در صورت بروز علائم حساسیت مانند خارش شدید، قرمزی گسترده، تورم یا کهیر، مصرف دارو باید فوری متوقف و پزشک مطلع شود.
پماد یا ژل ولتارن نباید روی زخم باز، بریدگی، سوختگی، جوش‌های عفونی یا پوست تحریک‌شده استفاده شود. استفاده روی پوست سالم و تمیز، اثر درمانی بهتر و جذب مناسب دارو را تضمین می‌کند.
مصرف در کودکان زیر ۱۲ سال بدون نظر پزشک ممنوع است. افراد مسن ممکن است حساسیت بیشتری به دارو داشته باشند؛ بنابراین باید با دقت بیشتری استفاده کنند.
از برخورد پماد یا ژل ولتارن با چشم، دهان، بینی و سایر غشاهای مخاطی خودداری شود. در صورت تماس تصادفی، محل را با مقدار زیاد آب بشویید و در صورت بروز تحریک، به پزشک مراجعه کنید.
مصرف بیش از حد یا استفاده طولانی‌مدت می‌تواند خطر تحریک پوست یا حساسیت را افزایش دهد.
موارد منع مصرف پماد یا ژل ولتارن
حساسیت یا آلرژی به دیکلوفناک یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)
زخم باز، بریدگی، سوختگی یا پوست ملتهب و عفونی در ناحیه مصرف
بارداری در سه ماهه آخر بدون نظر پزشک
تماس با چشم، دهان و سایر غشاهای مخاطی ممنوع است.
استفاده همزمان با سایر داروهای ضدالتهاب موضعی روی همان ناحیه
مصرف ولتارن در بارداری
پماد یا ژل ولتارن در بارداری باید با احتیاط و تنها تحت نظر پزشک انجام شود. استفاده در سه ماهه اول و دوم بارداری در صورت نیاز محدود ممکن است، ولی در سه ماهه سوم به دلیل خطر تأثیر بر قلب و کلیه جنین و بسته شدن زودرس مجرای شریانی منع مصرف دارد. ولتارن به دلیل مصرف موضعی نسبت به فرم خوراکی کمتر جذب سیستمیک می‌شود. با این حال، باز هم رعایت دوز و مدت زمان استفاده ضروری است تا سلامت مادر و جنین حفظ شود.
تداخل دارویی
پماد یا ژل ولتارن ممکن است با برخی داروها از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی خوراکی، رقیق‌کننده‌های خون (وارفارین)، داروهای ضد فشار خون، دیورتیک‌ها و لیتیوم تداخل ایجاد کند. این تداخل‌ها می‌توانند خطر خونریزی، کاهش اثر داروهای فشار خون یا افزایش سمیت داروها را افزایش دهند. بنابراین، پیش از مصرف ولتارن، پزشک یا داروساز را از تمام داروهای مصرفی مطلع کنید.
شرایط نگهداری پماد ولتارن
پماد ولتارن باید در دمای محیط (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. پماد را دور از دسترس کودکان نگه دارید و پس از اتمام تاریخ انقضا از مصرف آن خودداری کنید.
کلام آخر
این مقاله به بررسی تسکین درد، کاهش التهاب و ورم ناشی از بیماری‌های عضلانی و غیره با پماد ولتارن، از مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی پرداخت. مصرف موضعی آن، اثر درمانی مناسب را با حداقل عوارض سیستمیک فراهم می‌کند، اما رعایت دوز صحیح، مدت مصرف و نکات ایمنی ضروری است. پیش از استفاده، توجه به حساسیت‌ها، منع مصرف، تداخل‌های دارویی و شرایط خاص مانند بارداری و کودکان اهمیت دارد.
