منیزیم یکی از مهمترین مواد معدنی است که کمبود آن در بدن سبب بروز مشکلات بسیاری از جمله گرفتگی عضلات میشود. اما طبق تحقیقات انجام شده، همیشه نمیتوان از منیزیم برای درمان گرفتگی عضلات استفاده کرد! در حقیقت، اگر گرفتگی عضلات شما ناشی از کمبود منیزیم نباشد، مصرف منیزیم برای رفع آن فایدهای ندارد. در این مطلب از مجله دکتر زمانی ، به بررسی حقیقت تاثیر منیزیم بر گرفتگی عضلات با استناد به مقالههای علمی پرداختیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
گرفتگی عضلات چیست و چرا اتفاق میافتد؟
پیش از آن که بخواهیم با اثر منیزیم برای گرفتگی عضلات آشنا شویم، بهتر است اول بررسی کنیم که اصلا گرفتگی عضلات چیست و چرا اتفاق میافتد؟
دکتر آنتیمو مورتی، متخصص نورولوژی، توانبخشی و بیماریهای عضلانیاسکلتی در مقالهای با عنوان «نقش منیزیم در گرفتگی عضلات اسکلتی چیست؟»، میگوید:
گرفتگی عضله، انقباضی ناگهانی، دردناک و پایدار در رشتههای عضله اسکلتی است. گرفتگیهای عضلانی میتوانند به صورت پدیدهای بدون علت (ایدیوپاتیک) رخ دهند یا با یک بیماری همراه باشند.
از جمله دلایلی که گرفتگی عضله ممکن است در پی آن ایجاد شود، میتوان به 28 مورد زیر اشاره کرد:
گرفتگی بیدلیل
کمبود آب (کمآبی بدن)
تغذیه نامناسب
خستگی عضلانی
استفاده طولانیمدت از عضلات
ورزش شدید و ناگهانی
ضعف عضلانی
استفاده از برخی داروها (دیورتیکها، استاتینها، داروهای فشار خون)
اختلالات عصبی (پلینوروپاتی، رادیکولوپاتی)
اختلالات غدد درونریز (پرکاری تیروئید، کمکاری پاراتیروئید)
نارسایی کبد یا کلیه
بارداری
کاهش جریان خون به عضلات (اختلالات عروقی)
دماهای خیلی گرم یا سرد
کشیدگی عضلانی
نشستن یا ایستادن طولانیمدت در یک وضعیت
استرس و اضطراب
اختلالات متابولیک (دیابت، بیماریهای کبدی)
اختلالات هورمونی (مخصوصا در زنان)
سندرومهای عصبی عضلانی (مثل میاستنی گراویس)
ورزش بدون گرمکردن مناسب
فشار زیاد بر روی عضلات بر اثر کار زیاد (فشار بر عضلات توسط کمر، مفصل، زانو و …)
بالا رفتن سطح اسید لاکتیک در عضلات (به خصوص بعد از ورزش)
پیری و افزایش سن (کاهش طبیعی توان عضلات)
استفاده از مواد مخدر و الکل
افزایش ناگهانی وزن
اختلالات خواب (گرفتگی عضلات شبانه)
فقر شدید منیزیم در بدن
گرفتگی عضله به هر دلیلی که باشد، ابتدا باید عامل اصلی را درمان کرد؛ مگر این که بیدلیل دچار گرفتگی عضلات شده باشید. گرفتگی عضلانی بیشتر در عضلات پهن یا پر تراکم بدن مثل عضلات ساق، ران، کمر، بازو و ساعد رخ میدهد؛ اما این به آن معنا نیست که سایر عضلات بدن دچار گرفتگی نمیشوند. گرفتگی عضله گردن یکی از دردناکترین گرفتگیهای عضله است که به دلیل بد خوابیدن یا موقعیت غلط گردن در شرایط مختلف رخ میدهد.
منیزیم چه نقشی در عضله و عصب بازی میکند؟
حتما شما هم میدانید که منیزیم یکی از مواد معدنی ضروری برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب است. این ماده معدنی نقش حیاتی در فرآیندهای بیوشیمیایی بدن دارد. دکتر آنتیمو مورتی، در رابطه با نقش منیزیم در بدن میگوید:
منیزیم یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن انسان برای انتقال عصبی و انقباض عضله است و برای سلامت سیستم عضلانی-اسکلتی، مزایای بالقوهای دارد.
از جمله نقشهای مهم منیزیم در بدن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نقش در انقباض و شل شدن عضلات
انتقال پیامهای عصبی
تنظیم الکترولیتها
مهارکننده طبیعی گرفتگیها
کنترل انقباضات عضلات
تنظیم سطح کلسیم و پتاسیم در سلولهای عضلانی
ساخت پروتئینها و فرآیندهای انرژیزا در عضلات
واضح است که کمبود این ماده معدنی در بدن، سبب بروز اختلال در هر یک از چرخههای بالا شده و عملکرد عضلات شما با مشکل مواجه میشوند. قرص منیزیم بهعنوان یک روش پیشگیری از گرفتگی عضلات، بهصورت بدون نسخه (OTC) در بازار عرضه میشود.
آیا قرص منیزیم برای گرفتگی عضلات واقعا موثر است؟
برخلاف آنچه که از بخشهای قبلی و دادههایی که تا به امروز در رابطه با منیزیم یاد گرفتیم، مصرف منیزیم تاثیر چندانی بر درمانهمه انواع گرفتگی عضلات ندارد! این ماده معدنی تنها برای گرفتگیهایی که ناشی از کمبود منیزیم هستند، مفید است. در یک مطالعه با عنوان «منیزیم برای گرفتگی عضلات» از سایت کوکرین آمده است که:
طبق بررسی در 11 آزمایش (جمعا ~735 نفر)، مصرف منیزیم (خوراکی یا تزریقی) احتمالا کاهش معناداری در فراوانی، شدت یا مدت گرفتگی عضلات ایجاد نمیکند. بررسی آزمایشات نشان داده است که حتی در دوزهای 100 الی 520 میلیگرم منیزیم روزانه، تفاوت میان منیزیم و دارونما وجود نداشته است!
در مطالعه دیگری در سال 2021 نیز تاثیر منیزیم بر رفع گرفتگی ساق پا مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح زیر است:
مصرف منیزیم در هنگام گرفتگی شبانه ساق پا، تفاوتی با مصرف دارونما ندارد. این مکمل حتی در گرفتگیهای دوران زایمان و سالمندی نیز بیتاثیر است.
مطالعه دیگری که در PubMed به ثبت رسیده است که نتیجهگیری نویسندگان آن را در ادامه مشاهده میکنید:
بعید است که مکملدرمانی با منیزیم برای پیشگیری از گرفتگی عضلات در بزرگسالان مسن اثربخشی بالینی قابل توجهی داشته باشد. در مقابل، برای افرادی که گرفتگیهای بارداری دارند، شواهد متناقض است و نیاز به تحقیقات بیشتر در این جمعیت وجود دارد. ما هیچ کارآزمایی بالینی تصادفی (RCT) برای ارزیابی منیزیم در گرفتگیهای عضلانی ناشی از ورزش یا بیماریهای خاص (برای مثال اسکلروز جانبی آمیوتروفیک/بیماری نورون حرکتی) غیر از یک مطالعه کوچک (غیرقابل نتیجهگیری) در افراد مبتلا به سیروز کبدی نیافتیم، که تنها برخی از آنها دچار گرفتگی عضلات بودند.
بر اساس نتایج این سه مطالعه، امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که منیزیم برای گرفتگی عضلات تاثیری ندارد و به عنوان یک راهحل پیشگیری کننده یا درمان نباید انتخاب شود.
علت تفاوت در تجربه مردم از استفاده از منیزیم با شواهد علمی چیست؟
در عمل، آنچه که تحقیقات در رابطه با تاثیر منیزیم بر گرفتگی عضلات ارائه دادهاند، با تجربه مردم متفاوت است. برخی افراد پس از مصرف منیزیم گزارشهای مبنیبر کاهش گرفتگی پا یا سایر عضلات ارائه میدهند. این تجربه ممکن است به «اثر دارونما» یا بهبود خودبهخودی (طبیعی) نسبت داده شود. به عبارت دیگر، دانشمندان میگویند به دلیل تاکید چندین ساله بر نقش منیزیم در بهبود عملکرد عضلات، افراد با تلقین به موثر بودن منیزیم، با مصرف آن گرفتگیهای عضلات خود را درمان میکنند! این نتیجه الزاما بهخاطر اثر بیولوژیک منیزیم نیست.
در حقیقت، بدن برای عملکرد صحیح عضلات نیاز به منیزیم دارد. حتی کمبود آن نیز سبب بروز اختلال در عملکرد عضله یا بروز گرفتگیهای عضلانی میشود؛ اما نمیتوان از مکمل منیزیم برای درمان گرفتگیهای عضلانی کمک گفت. این دو موضوع کاملا از هم جدا هستند و بسیار مهم است که تفاوت میان آنها را درک کنید.
چرا منیزیم برای گرفتگی عضلات مناسب نیست؟
حتما حالا علامت سوال بزرگی در ذهن شما نقش بسته است که چرا با وجود فایدهای که منیزیم در بهبود عملکرد عضلات دارد و کمبود آن سبب بروز گرفتگی عضلات میشود، تحقیقات نشان دادهاند که منیزیم برای گرفتگی عضلات مناسب نیست؟! آیا این یک تناقض آشکار به حساب نمیآید؟ در این بخش از مقاله، این ابهام ایجاد شده در ذهنتان را برطرف میکنیم.
1- بررسی سایر دلایل گرفتگی عضلات
در بخش ابتدایی همین مقاله گفتیم که گرفتگی عضلات به 28 دلیل در بدن رخ میدهد که کمبود یا فقر منیزیم تنها یکی از دلایل آن است! همین جمله، خود شاهدی بر این ماجراست که مصرف منیزیم برای تمام گرفتگیهای عضلانی مفید نیست.
اگر دچار گرفتگی عضلانی میشوید، حتما باید ابتدا دلایل زمینهای بروز چنین اختلالی توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. تنها در صورتی که با آزمایش خون مشخص شود دچار فقر منیزیم هستید، با مصرف منیزیم میتوانید گرفتگیهای ناشی از آن را برطرف کنید. در غیر این صورت، مصرف این ماده معدنی هیچ فایدهای برای شما ندارد.
2- تعامل منیزیم با کلسیم، پتاسیم و ویتامین D
کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین D همراه با هم برای عملکرد صحیح عضلات ضروری هستند. در صورتی که به جز منیزیم، سه مورد دیگر دچار کمبود شوند، بدن همچنان با گرفتگی عضلات مواجه خواهد شد؛ حتی اگر منیزیم در سطح مناسبی قرار داشته باشد. به همین دلیل، تنها مصرف منیزیم در چنین شرایطی، هیچ تاثیری در درمان گرفتگی عضلات شما نخواهد داشت.
چه زمانی منیزیم برای گرفتگی عضلات مفید است؟
اگر تا اینجای مقاله را با دقت خوانده باشید، حتما خودتان پاسخ به این سوال را میدانید. تنها زمانی میتوان از مکملدرمانی منیزیم برای گرفتگی عضلات استفاده کرد که مطمئن باشیم دلیل اسپاسم عضلانی، کمبود شدید منیزیم در بدن است. این اطمینان، با معاینات پزشکی و مشاهده سایر علائم فقر منیزیم در بدن حاصل میشود.
اگر اسپاسم عضلانی شما همراه با علائم کمبود منیزیم بود، میتوانید از منیزیم برای کمک به درمان آن استفاده کنید. این علائم عبارتند از:
خستگی و ضعف عمومی
بیخوابی
اضطراب و استرس
سردرد و میگرن
لرزش یا تکانهای عضلانی
مشکلات گوارشی (یبوست)
افزایش فشار خون
کاهش اشتها
ضربان قلب نامنظم
درد و گرفتگی در ناحیه پایین کمر
کمبود انرژی و ضعف جسمی
تغییرات در خلق و خو (افسردگی)
سوزنسوزن شدن و بیحسی در اندامها
ضعف استخوانها و مشکلات مربوط به استخوانها
اگر هر یک از این نشانهها را در بدن خود مشاهده کردید، برای بررسی سطح منیزیم به پزشک مراجعه کنید. اگر دچار فقر منیزیم باشید، مصرف این ماده معدنی در کاهش دردها و گرفتگیهای عضلانی شما نقش مثبتی خواهد داشت.
آیا منیزیم برای گرفتگی عضلات ورزشکاران مناسب است؟
به طور کلی، تحقیقات رسمی در این زمینه وجود ندارد. اما نکته مهم این است که قطعا منیزیم برای عملکرد صحیح عضلات لازم است. از آنجایی که ورزشکاران عضلات درگیرتری نسبت به سایر افراد دارند، مصرف منیزیم برای آنها میتواند کمک کننده باشد. بهترین نوع منیزیم برای ورزشکاران، با توجه به نوع ورزشی که انجام میدهند انتخاب میشود.
نحوه صحیح مصرف منیزیم برای گرفتگی عضلات
زمانی که به تشخیص پزشک و بر اساس آزمایش خون مشخص شد که دچار فقر منیزیم هستید و باید برای اسپاسم عضلانی از این مینرال مهم کمک بگیرید، بسیار مهم است تا روش صحیح مصرف آن را بدانید. برای این منظور، ابتدا بهتر است میزان دوز مورد نیاز روزانه مصرف انواع منیزیم را برای بزرگسالان بدانید:
سن و جنسیت | میزان نیاز به منیزیم در روز |
|---|---|
مردان | 400 الی 420 میلیگرم |
زنان | 310 الی 320 میلیگرم |
زنان باردار | 350 الی 360 میلیگرم |
زنان شیرده | 350 میلیگرم |
افراد مسن | 420 میلیگرم |
توجه کنید که به هیچ عنوان نباید از دوزهای مشخص شده تجاوز کنید. مصرف زیاد منیزیم، عوارض جانبی برای شما به همراه دارد.
تفاوت دوز درمانی با دوز تغذیهای در مصرف منیزیم برای گرفتگی عضلات
دوز تغذیهای مقداری است که برای تامین نیاز روزانه بدن به منیزیم از طریق غذا و مکملها استفاده میشود. در حالی که دوز درمانی مقداری بالاتر از دوز تغذیهای است و برای درمان کمبود یا مشکلات خاص بهکار میرود. این دوز تحت نظر پزشک و برای شرایط خاص مثل گرفتگی عضلات مزمن یا کمبود منیزیم تجویز میشود.
بهتر است برای تعیین دوز مصرفی، حتما به پزشک مراجعه کنید و سرخود مصرف منیزیم برای گرفتگی عضلات را شروع نکنید. شاید اصلا برای درمان اسپاسمهای شدید خود نیازی به مصرف منیزیم نداشته باشید.
بهترین نوع منیزیم برای گرفتگی عضلات کدام است؟
منیزیم 11 نمک مختلف دارد که هر کدام فواید خاص خود را دارند. اگر به تشخیص پزشک نیاز به استفاده از منیزیم برای گرفتگی عضلات داشتید، بهترین نوع منیزیم که میتوانید از آنها کمک بگیرید، به شرح زیر هستند:
منیزیم سیترات: جذب بالاتری دارد و برای رفع یبوست نیز مفید است. به عنوان یک گزینه مناسب برای گرفتگی عضلات شناخته میشود.
منیزیم گلیسینات: یک فرم با جذب بالا و عوارض گوارشی کمتر است. برای کسانی که به راحتی دچار ناراحتی گوارشی میشوند، گزینه مناسبی است.
منیزیم کلرید: برای درمان کمبود منیزیم در بدن استفاده میشود و جذب بالایی دارد.
منیزیم لاکتات و مالئات: گزینههای دیگری برای افرادی که نیاز به جذب سریع دارند.
با این حال، دو نوع اول یعنی گلیسینات و سیترات، بهترین منیزیم برای گرفتگی عضلات هستند.
منیزیم برای گرفتگی عضلات را بهتر است از مکمل بگیریم یا غذا؟
طبیعتا داشتن یک رژیم غذایی غنی از منیزیم، راهحل بهتری برای جبران کمبود منیزیم در بدن و درمان گرفتگی عضلات ناشی از آن است. از جمله منابع مهم منیزیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آجیلها (بادام، بادامهندی)
سبزیجات سبز تیره (اسفناج، برگ چغندر)
غلات کامل (برنج قهوهای، جو دو سر)
حبوبات (عدس، نخود)
دانهها (کدو، کنجد)
شکلات تلخ (با درصد کاکائو بالا)
در صورتی که آزمایش خون مشخص کند فقر منیزیم دارید، استفاده از مکمل منیزیم برای گرفتگی عضلات ضروری است.
ترکیب منیزیم و کلسیم در رژیم غذایی برای نتیجهگیری بهتر
برای بهترین جذب و اثرگذاری، نسبت منیزیم به کلسیم در رژیم غذایی باید حدود 2:1 باشد. به این معنا که اگر 1000 میلیگرم کلسیم دریافت میکنید، باید حدود 500 میلیگرم منیزیم نیز مصرف کنید. این ترکیب به بدن کمک میکند تا عملکرد بهتری در زمینه سلامت استخوانها و عضلات داشته باشد و از گرفتگیهای عضلانی جلوگیری کند.
درمانهای دیگر برای گرفتگی عضلات به جز منیزیم
اگر از منیزیم برای گرفتگی عضلات استفاده کردید و معجزه رخ نداد، بدانید که غیرعادی نیست. ممکن است منشا گرفتگی عضلات شما چیزی جز کمبود منیزیم باشد و باید از روشهای مکمل و تغییرات سبک زندگی استفاده کنید تا از بروز این مشکل پیشگیری کنید یا شدت آن را کاهش دهید. در ادامه به بررسی برخی از این روشها پرداختهایم.
روشهای غیر دارویی برای کاهش و پیشگیری از گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات همیشه نیاز به درمان دارویی ندارد؛ گاهی با برخی روشهای دیگر میتوان آن را درمان کرد که عبارتند از:
کشش عضلات
ماساژ و کمپرس گرم و سرد
تنظیم آب و الکترولیت
در ادامه هر یک از این روشها را به تفصیل توضیح دادهایم:
کشش عضلات (قبل خواب، بعد ورزش، حین گرفتگی)
کشش عضلات ساق پا و ران قبل از خواب میتواند احتمال گرفتگیهای شبانه را کمتر کند. قبل از رفتن به رختخواب چند حرکت کششی ساده انجام دهید تا خوابی آرام داشته باشید.
گرفتگی عضلات بعد از ورزش بسیار رایج است که دلیل آن عدم گرم و سرد کردن صحیح بدن است. برای کاهش احتمال اسپاسم، بعد از ورزش، عضلات را 30 الی 60 ثانیه در وضعیت کشش نگه دارید.
هنگام وقوع گرفتگی، کشیدن آرام عضله و نگه داشتن آن در حالت کشیده به مدت چند ثانیه، معمولا سریعترین روش برای کاهش درد است. اگر نیمههای شب با درد و گرفتگی عضله ساق پا از خواب بیدار شدید، پا را در حالت کشیده قرار دهید و پنجه پای خود را با دست به سمت داخل بکشید. این کار سریعا به از بین رفتن گرفتگی عضلات شبانه منجر میشود.
ماساژ موضعی و گرما/ سرما
ماساژ آرام عضلاتی که دچار گرفتگی شدهاند، موجب بهبود جریان خون و کاهش اسپاسم میشود.
اگر گرفتگی بعد از ماساژ ادامه داشت، میتوانید از کمپرس گرم استفاده کنید. این کمپرس برای مراحل اولیه گرفتگی مناسب است؛ چرا که عضلات را شل کرده و درد را کاهش میدهد.
اگر التهاب یا درد شدید است، برخلاف تصور عموم، کمپرس سرد میتواند مفید باشد. گاهی سرما، بهترین تسکین دهنده دردهای عضلانی است. البته کمپرس نباید بیش از حد سرد باشد تا پوست را دچار سرمازدگی کند.
حمام بخار یا دوش آب گرم نیز از بهترین روشهای خانگی برای تسکین گرفتگی هستند. برای گرفتگی عضلات بعد از ورزش، از دوش تناوبی 30 ثانیه گرم و 30 ثانیه سرد استفاده کنید تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
مصرف منابع طبیعی شل کننده عضلات
مصرف برخی خوراکیها و مواد طبیعی میتنوانند اسپاسم عضلانی را رفع کنند. در ادامه لیستی از انواع شل کننده عضله خانگی برای شما قرار دادهایم:
انواع پروتئین حیوانی و پودر پروتئین
گیلاس
بلوبری
زردچوبه
انار
فلفل
نعنا
بررسی کمبود ویتامین در بدن
گرفتگی عضلات گاهی ممکن است به دلیل کمبود ویتامین در بدن ایجاد شود. در مطلبی که به تایید شاهرخ ترکمان پری، فیزیولوژیست ورزشی رسیده است میخوانیم که بهترین ویتامین برای گرفتگی عضله، ویتامین B1 است. در کنار آن نیز، کمبود ویتامین B12 و D میتواند سبب بروز اسپاسم عضلانی شود.
از همین رو، نباید تنها از منیزیم برای گرفتگی عضلات استفاده کرد. ابتدا باید نوع کمبود بدن مشخص شود تا بتوانید درمان درست ویتامینی یا مینرالی را انتخاب کنید.
تنظیم آب و الکترولیت (آب، نمکها، تعریق، قطع مصرف الکل)
کمآبی یکی از شایعترین دلایل گرفتگی عضلات است. نوشیدن آب کافی، بهخصوص در روزهای گرم یا هنگام ورزش، ضروری است؛ چرا که تعریق زیاد میتواند سبب دفع سدیم، پتاسیم و منیزیم شود. بنابراین در شرایط تعریق بالا، نوشیدنیهای الکترولیتی میتوانند کمککننده باشند.
توجه داشته باشید که مصرف زیاد الکل بهطور مستقیم خطر گرفتگی عضلات را افزایش میدهد. قطع مصرف الکل میتواند تعداد دفعات گرفتگی را کاهش دهد. در کنار تمام این مراقبتها، رژیم غذایی سرشار از میوهها، سبزیجات، غلات کامل و آجیل، داشته باشید تا تعادل الکترولیتی بدن حفظ شود.
روشهای دارویی برای کاهش اسپاسم عضلات
برخی روشهای دارویی هستند که با نظر پزشک، بهترین درمانبه جای منیزیم برای گرفتگی عضلات به شمار میشوند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن
داروی شل کننده عضلات قوی
متوکاربامول
توجه داشته باشید برای مصرف هر یک از این داروها، باید با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی گرفتگی عضلات میتواند علامت یک بیماری جدی باشد؟
در بیشتر موارد گرفتگی عضلانی بیخطر است، اما گاهی میتواند نشانه وجود یک مشکل جدیتر باشد. بنابراین شناخت علائم هشداردهنده بسیار مهم است. از جمله علائمی که نیاز به مراجعه سریع به پزشک دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ضعف پیشرونده در پا یا کل اندام
بیحسی یا سوزنسوزن شدن مداوم
کاهش وزن بدون دلیل
تورم، قرمزی یا گرمای بیش از حد در عضله
تاری دید یا سرگیجه شدید
سابقه بیماری عصبی یا عضلانی
گرفتگی بسیار شدید که خواب یا عملکرد روزانه را مختل میکند
گرفتگیهای مکرر با وجود مصرف آب و الکترولیت کافی
نقش آزمایش خون در درمان گرفتگی عضلات
برای تشخیص دقیق علت گرفتگی عضلات، پزشک ممکن است آزمایشهایی را درخواست کند مانند:
اندازهگیری سطح منیزیم خون
سطح کلسیم و پتاسیم
وضعیت سدیم و سایر الکترولیتها
بررسی عملکرد کلیهها (BUN، کراتینین)
بررسی عملکرد تیروئید (TSH، T4)
قند خون و HbA1c برای بررسی دیابت
آنزیمهای عضلانی (CK) برای تشخیص آسیب عضلانی
این آزمایشها کمک میکنند مشخص شود که گرفتگی عضلات ناشی از کمبود مواد معدنی، کمآبی، مشکلات هورمونی یا بیماریهای عصبیعضلانی است.
سخن آخر
منیزیم برای گرفتگی عضلات، همیشه راهحل خوبی نیست. زمانی این ماده معدنی میتواند گرفتگی عضلات شما را رفع کند که به دلیل فقر منیزیم به اسپاسم عضلانی دچار شده باشید. اگر علت زمینهای ابتلا به اسپاسم چیز دیگری باشد، مصرف منیزیم کمک چندانی به شما نخواهد کرد و طبق تحقیقات علمی، فرقی با یک دارونما ندارد. در این مطلب از مجله، به بررسی فواید منیزیم برای گرفتگی عضلات پرداختیم. هرگونه سوال و ابهام در این زمینه را از قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
