شربت دمیترون یکی از داروهای مناسب در پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ است که کاربرد گسترده‌ای در بیماران تحت شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، پس از جراحی و حتی کودکان و نوزادان دارد. این دارو با مهار گیرنده‌های سروتونین 5-HT3 در مغز و دستگاه گوارش، احساس تهوع را کاهش داده و از استفراغ جلوگیری می‌کند. مصرف صحیح و رعایت دوز مناسب، نکات احتیاطی و شرایط نگهداری اهمیت بالایی دارد تا اثر دارو به حداکثر برسد و عوارض جانبی به حداقل کاهش یابد. در این مقاله، به بررسی کاربرد، مکانیسم اثر، دوز مصرفی، عوارض و نکات مهم شربت دمیترون برای والدین پرداخته می‌شود.
کاربرد شربت دمیترون
دمیترون با نام ژنریک اندانسترون برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ کاربرد دارد. این دارو در بیماران تحت شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا پس از جراحی تجویز می‌شود. همچنین در برخی موارد برای تهوع ناشی از عفونت‌های گوارشی یا داروها استفاده می‌شود. شربت دمیترون با مهار گیرنده‌های سروتونین در دستگاه گوارش و مغز، احساس تهوع را کاهش داده و مانع استفراغ خواهد شد.
همچنین، با مشورت پزشک می‌توانید از قرص گوارش و معده استفاده کنید. برخی از موارد مصرف یا کاربرد این شربت به شرح زیر است:
پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی در بیماران سرطانی
پیشگیری از تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی
درمان تهوع و استفراغ ناشی از مصرف داروها یا عفونت‌های گوارشی به خصوص در کودکان
در برخی موارد، طبق تجویز پزشک، برای کاهش تهوع دوران بارداری یا استفراغ‌های شدید ویروسی نیز ممکن است استفاده شود.
شربت دمیترون برای اسهال
این شربت کاربرد مستقیمی در کنترل یا کاهش اسهال ندارد. با این حال، مکانیسم اثر آن می‌تواند در کاهش حالت تهوع و استفراغ با اسهال مناسب باشد. در مواردی که اسهال ویروسی یا گوارشی با تهوع و استفراغ شدید همراه است، پزشک ممکن است دمیترون را برای جلوگیری از استفراغ و حفظ مایعات بدن تجویز کند. این دارو با مهار گیرنده‌های سروتونین در روده و مغز، احساس تهوع را کاهش داده و از استفراغ جلوگیری می‌کند، ولی علت اسهال را درمان نمی‌کند.
شربت دمیترون برای استفراغ کودکان
استفاده از شربت برای درمان و پیشگیری از استفراغ در کودکان به خصوص در اثر عفونت‌های ویروسی گوارشی، شیمی‌درمانی یا پس از جراحی توصیه می‌شود. این دارو با مهار گیرنده‌های سروتونین (5-HT3) در مغز و دستگاه گوارش، احساس تهوع را کاهش داده و از استفراغ جلوگیری می‌کند. دمیترون به کودکان کمک می‌کند تا مایعات و مواد غذایی را بهتر تحمل کنند و خطر کم‌آبی بدن (دهیدراسیون) کاهش یابد.
نحوه مصرف شربت دمیترون
شربت دمیترون باید طبق تجویز پزشک مصرف شود. مقدار و دفعات مصرف بر اساس سن، وزن و شدت علائم تعیین می‌شود. دارو را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد. بهتر است قبل از مصرف، بطری را خوب تکان دهید و از پیمانه مدرج برای اندازه‌گیری دقیق استفاده کنید. برای آگاهی از نحوه مصرف، با ما همراه باشید.
همانطور که بیان شد، این شربت باید در کودکان یا بزرگسالان با نسخه پزشک مصرف شود.
دارو را می‌توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد، اما بهتر است در زمان‌های منظم و مشخص در روز استفاده شود تا اثر آن پایدار بماند.
اگر بلافاصله بعد از مصرف دارو دچار استفراغ شدید، دوز تکراری مصرف نکنید. در صورت تکرار استفراغ، پزشک ممکن است دوز دارو یا شکل مصرف (مثل قرص یا تزریقی) را تغییر دهد.
شربت دمیترون برای کودکان
یکی دیگر از موارد مصرف اصلی این شربت، کاربرد در کودکان است. شربت دمیترون برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ در کودکان بسیار توصیه شده است. با این حال، باید به نکات زیر توجه کنید:
دوز دارو باید بر اساس وزن کودک و تجویز پزشک تعیین شود.
شربت را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد. برای اندازه‌گیری دقیق، از پیمانه مدرج مخصوص دارو استفاده کنید.
در صورت استفراغ بلافاصله پس از مصرف، با پزشک مشورت کنید و از مصرف دو دوز پشت سر هم خودداری کنید.
شربت دمیترون برای نوزاد
دمیترون در نوزادان برای پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ شدید تجویز می‌شود. این دارو در نوزادان بیشتر برای مواردی مانند استفراغ پس از جراحی، ناشی از دارو یا عفونت‌های گوارشی کاربرد دارد. مصرف دمیترون در نوزادان باید فقط تحت نظر پزشک و با دوز دقیق بر اساس وزن انجام شود تا ایمنی و اثرگذاری دارو تضمین شود.
مقدار مصرف شربت دمیترون برای کودکان
در بالا به این نکته اشاره شد که مصرف این شربت و مقدار مصرف باید تحت نظر پزشک باشد. با این حال، مقدار مصرفی توصیه شده یا عمومی به شرح زیر است:
کودکان ۱ تا ۴ سال: حدود ۲ میلی‌گرم شربت هر ۸ ساعت، طبق تجویز پزشک
کودکان ۴ تا ۱۲ سال: حدود ۴ میلی‌گرم شربت هر ۸ ساعت، با توجه به دستور پزشک
کودکان بالای 12 سال: معمولاً دوز مشابه بزرگسالان یعنی ۴ تا ۸ میلی‌گرم هر ۸ ساعت، طبق توصیه پزشک
مکانیسم اثر شربت دمیترون
نام ژنریک این شربت اندانسترون است. این دارو از طریق مهار گیرنده‌های سروتونین نوع 5-HT3 در مغز و دستگاه گوارش عمل می‌کند. این گیرنده‌ها نقش مهمی در انتقال سیگنال‌های تهوع و استفراغ دارند. با مسدود کردن این گیرنده‌ها، دمیترون پیام‌های تهوع را کاهش داده و از استفراغ جلوگیری می‌کند. ترکیبات این شربت عبارتند از:
ماده اصلی اندانسترون هیدروکلراید
آب مقطر
شکر یا شیرین‌کننده‌های دیگر
طعم‌دهنده‌های مجاز
نگهدارنده‌ها (در صورت نیاز)
غلیظ‌کننده‌ها و پایدارکننده‌های محلول
اشکال دارویی
شربت دمیترون در اشکال دارویی مختلف برای تسهیل مصرف در سنین و شرایط مختلف عرضه می‌شود:
شربت خوراکی
قرص خوراکی (Tablet)
قرص جویدنی
تزریقی (IV/IM)
عوارض شربت دمیترون
مصرف این شربت در بیشتر بیماران ایمن است و عوارض جدی گزارش نشده است. در موارد نادر ممکن است واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات قلبی رخ دهد. مصرف دارو باید تحت نظر پزشک باشد و در صورت بروز علائم شدید یا غیرمعمول، پزشک را مطلع کنید. برخی از عوارض شایع این شربت به شرح زیر می‌باشد:
سردرد
سرگیجه
یبوست
خستگی
ضعف عمومی
خشکی دهان
واکنش‌های آلرژیک (خارش، کهیر، تورم)
موارد احتیاط
قبل از مصرف شربت دمیترون، باید به چند نکته احتیاطی توجه کرد. مصرف دارو در افراد با مشکلات کبدی یا قلبی باید با نظر پزشک باشد. در صورت سابقه واکنش آلرژیک به اندانسترون یا دیگر داروها، باید پزشک را مطلع کرد. دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود، بنابراین هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات احتیاط شود. مصرف همزمان با داروهای دیگر باید با نظر پزشک انجام گیرد و در صورت بروز علائم غیرمعمول، مصرف قطع و مشاوره پزشکی انجام شود. برخی از موارد احتیاط عبارتند از:
مشکلات کبدی
مشکلات قلبی
سابقه آلرژی به اندانسترون
مصرف همزمان داروهای دیگر
سرگیجه یا خواب‌آلودگی
مشاوره پزشکی در صورت علائم غیرمعمول
موارد منع مصرف شربت دمیترون
حساسیت به اندانسترون یا هر یک از اجزای شربت
اختلالات شدید کبدی
اختلالات قلبی خاص مانند طولانی شدن QT در نوار قلب
مصرف همزمان با داروهایی که باعث طولانی شدن QT می‌شوند.
سابقه واکنش آلرژیک شدید (آنژیوادم یا شوک آنافیلاکسی)
شربت دمیترون در بارداری
دمیترون در دوران بارداری برای کنترل تهوع و استفراغ شدید بارداری استفاده می‌شود، ولی مصرف آن تنها با نظر پزشک مجاز است. مطالعات نشان داده است که مصرف این شربت در سه‌ماهه اول بارداری باید با احتیاط باشد. برخی گزارش‌ها حاکی از احتمال عوارض مادرزادی اندک می‌باشد. در سه‌ماهه دوم و سوم مصرف آن امن‌تر است. پزشک دوز و مدت مصرف را بر اساس شدت علائم و وضعیت مادر تعیین می‌کند و از هرگونه مصرف خودسرانه باید جلوگیری شود.
تداخل دارویی
شربت دمیترون ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد. مصرف همزمان این داروها می‌تواند عملکرد هر یک از داروها را تغییر داده یا عوارض آن‌ها را تشدید کند. قبل از مصرف دمیترون، در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید.
شرایط نگهداری شربت دمیترون
باید در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم، رطوبت و یخ‌زدگی نگهداری شود. بطری دارو باید به خوبی بسته شود و از دسترس کودکان دور نگه داشته شود.
کلام آخر
این مطلب به بررسی کنترل حالت تهوع و استفراغ با شربت دمیترون، از مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی پرداخت. این دارو با مهار گیرنده‌های سروتونین 5-HT3 در مغز و دستگاه گوارش، به کاهش تهوع و پیشگیری از استفراغ کمک می‌کند. رعایت دوز مناسب، نکات احتیاطی، شرایط نگهداری و مشاوره پزشکی در مصرف آن اهمیت دارد. با رعایت این موارد، اثر بخشی دارو افزایش یافته و خطر عوارض جانبی کاهش می‌یابد.
