حتما شما هم ضرب‌المثل «زمان همه زخم‌ها را التیام می‌بخشد» را شنیده‌اید، اما واقعیت این است که برخی زخم‌ها بدون مداخله پزشکی بهبود نمی‌یابند و حتی ممکن است بدتر شوند. علت دیر خوب شدن زخم معمولا به ترکیبی از عوامل درونی (مانند بیماری‌های زمینه‌ای و سن)، عوامل بیرونی (مانند فشار، عفونت یا تغذیه نامناسب) و عوامل ناشی از درمان بستگی دارد. تا زمانی که این عوامل شناسایی و مدیریت نشوند، تضمینی برای تسریع روند ترمیم زخم وجود ندارد. در این مقاله از مجله مثبت سبز، به بررسی علمی دلایل دیر خوب شدن زخم‌ها، عوامل تاثیرگذار و راهکارهای موثر برای حمایت از بهبود سریع و ایمن زخم‌ها می‌پردازیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
زخم مزمن چیست؟
یک زخم زمانی مزمن محسوب می‌شود که طی چهار هفته به طور قابل توجهی بهبود نیابد یا در هشت هفته به طور کامل ترمیم نشود. در صورت عدم درمان، زخم‌های مزمن می‌توانند عوارض خطرناکی ایجاد کنند. این زخم‌ها فراتر از یک مشکل جزئی یا زیبایی، می‌توانند سبب درد مزمن، کاهش تحرک، افسردگی و اضطراب، افزایش خطر بستری شدن، قطع عضو و مرگ شوند.
مراحل طبیعی بهبود زخم
بهبود زخم، یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی در بدن انسان است و دوره درمان آن چهار مرحله دارد:
فاز هموستاز (Hemostasis) یا توقف خونریزی
فاز التهاب (Inflammation)
فاز تکثیر (Proliferation) یا تشکیل بافت جدید
فاز بازسازی (Remodeling) یا ترمیم کامل
برای اینکه یک زخم به‌طور موفقیت‌آمیز بهبود یابد، هر چهار مرحله باید به ترتیب درست و در زمان مناسب رخ دهند. عوامل مختلف می‌توانند بر یک یا چند مرحله از این فرآیند تاثیر بگذارند و سبب التیام کند زخم شوند. علت دیر خوب شدن زخم هر چه که باشد، می‌تواند در هر کدام از این مراحل سبب اختلال در روند بهبود شود.
علت دیر خوب شدن زخم چیست؟
علت دیر خوب شدن زخم به ترکیبی از عوامل درونی (مانند بیماری‌های زمینه‌ای و سن و…)، عوامل بیرونی (مانند فشار، عفونت یا تغذیه نامناسب و…) و عوامل ناشی از درمان وابسته است. از جمله این دلایل می‌توان موارد زیر را نام برد:
1- تغذیه نامناسب
بدن برای ترمیم زخم‌ها نیازمند مواد مغذی کافی است. کمبود پروتئین، ویتامین C، روی و سایر ریزمغذی‌ها می‌تواند روند تولید بافت جدید و کلاژن‌سازی را کند کرده در نتیجه زخم‌ها دیرتر بهبود یابند.
2- عفونت
وجود باکتری یا ویروس در زخم سبب التهاب مداوم و تخریب بافت می‌شود. عفونت‌های موضعی یا سیستمیک می‌توانند روند طبیعی التیام را مختل کنند و سبب تاخیر در بسته شدن زخم شوند.
3- سن
با افزایش سن، توانایی بدن در تولید سلول‌های جدید و کلاژن کاهش می‌یابد و جریان خون موضعی ضعیف‌تر می‌شود، بنابراین زخم‌ها در افراد مسن معمولا دیرتر بهبود می‌یابند.
4- دیابت
قند خون بالا سبب آسیب به رگ‌های خونی و اعصاب محیطی می‌شود. این مشکلات موجب کاهش جریان خون و حساسیت کمتر به آسیب‌ها شده و ترمیم زخم‌ها را به شدت کند می‌کند.
5- سیگار کشیدن
نیکوتین و سایر ترکیبات موجود در سیگار موجب تنگ شدن عروق و کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها می‌شوند. همین امر ترمیم زخم را کند کرده و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
6- درمان‌های دارویی (پزشکی)
برخی داروها مانند داروهای ضد التهاب قوی، داروهای شیمی‌درمانی و استروئیدها می‌توانند فرآیندهای سلولی و ایمنی مورد نیاز برای بهبود زخم را مختل کنند و روند التیام را به تاخیر بیندازند.
7- گردش خون ضعیف
کاهش جریان خون در بافت‌ها به معنی کاهش اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای ترمیم است. بیماری‌های قلبی و عروقی، تصلب شرایین و اختلالات محیطی می‌توانند ترمیم زخم‌ها را به تاخیر بیندازند.
8- استرس
استرس مزمن سطح هورمون کورتیزول را افزایش می‌دهد که می‌تواند التهاب را تشدید کرده و روند بازسازی بافت را کند کند. همچنین استرس بر رفتارهای سلامتی و تغذیه فرد نیز اثر منفی دارد.
9- الکلیسم (اعتیاد به الکل)
مصرف مزمن الکل باعث سوءتغذیه، کاهش عملکرد سیستم ایمنی و اختلال در تولید پروتئین و کلاژن می‌شود که همه این عوامل روند بهبود زخم‌ها را کند می‌کنند.
10- چاقی
وزن بالای بدن فشار اضافی بر بافت‌ها ایجاد می‌کند و موجب کاهش جریان خون موضعی می‌شود. علاوه‌براین، چاقی با التهاب مزمن و مشکلات متابولیک همراه است که روند ترمیم زخم را به تاخیر می‌اندازد.
11- سرکوب سیستم ایمنی (بیماری‌های خودایمنی)
افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، توانایی مقابله با عفونت و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده کاهش می‌یابد، بنابراین زخم‌ها دیرتر بهبود می‌یابند.
12- بیماری مزمن
بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیوی یا بیماری‌های قلبی باعث کاهش خون‌رسانی و توان ترمیم سلولی می‌شوند و روند بهبود زخم‌ها را کند می‌کنند.
13- تروما یا آسیب مکرر
اگر یک زخم به طور مکرر تحت فشار یا آسیب قرار گیرد، فرآیند التیام بارها متوقف یا کند می‌شود و احتمال عفونت و تشکیل بافت ضعیف بیشتر می‌شود. مثل زخم‌هایی که روی آن‌ها با دست کنده می‌شوند.
14- شیمی‌درمانی
داروهای شیمی‌درمانی سلول‌های در حال تقسیم، از جمله سلول‌های مورد نیاز برای ترمیم زخم را تخریب می‌کنند و توانایی بدن برای تولید بافت جدید را کاهش می‌دهند.
15- اختلال در جریان خون
هرگونه انسداد یا کاهش جریان خون، اکسیژن‌رسانی و تغذیه بافت آسیب‌دیده را مختل می‌کند و باعث کند شدن روند التیام زخم می‌شود.
16- خشکی
خشکی پوست باعث ایجاد ترک و آسیب‌های میکروسکوپی می‌شود و همچنین محیط مرطوب مناسب برای التیام سلولی کاهش می‌یابد، بنابراین زخم‌ها دیرتر بهبود می‌یابند.
17- اِدِم (تورم)
وجود مایعات اضافی در بافت‌ها باعث کاهش انتقال اکسیژن و مواد مغذی به زخم شده و روند التیام را کند می‌کند.
18- مراقبت نادرست از زخم
عدم تعویض مناسب پانسمان، استفاده از مواد تحریک‌کننده یا آلودگی محیطی می‌تواند باعث عفونت و اختلال در فرآیند التیام می‌شود.
19- هورمون‌های جنسی
تغییرات هورمونی در بدن (مانند کاهش استروژن در زنان مسن) می‌تواند تولید کلاژن و ترمیم بافت‌ها را کاهش دهد و روند بهبود زخم را کند کند.
20- سوءتغذیه
کمبود کالری و مواد مغذی ضروری بدن، به ویژه پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی، مانع بازسازی بافت و کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها می‌شود.
21- نوروپاتی محیطی
آسیب به اعصاب محیطی باعث کاهش حس درد و فشار می‌شود و بیماران ممکن است از آسیب‌های مکرر یا فشار طولانی روی زخم مطلع نشوند، که این امر به تاخیر در بهبود منجر می‌شود.
22- بیماری عروقی محیطی
تصلب شرایین و اختلالات عروق محیطی باعث کاهش خون‌رسانی به اندام‌ها شده و ترمیم زخم‌ها را مختل می‌کند.
23- استروئیدها
استروئیدها التهاب را کاهش می‌دهند اما به طور همزمان فرآیند بازسازی بافت و کلاژن‌سازی را کند می‌کنند، بنابراین مصرف طولانی مدت می‌تواند التیام زخم‌ها را به تاخیر بیندازد.
24- نارسایی مزمن وریدی
اختلال در بازگشت خون از پاها باعث افزایش فشار و تورم در بافت‌ها می‌شود و محیط مناسبی برای ترمیم زخم‌ها فراهم نمی‌شود، بنابراین روند بهبود کند می‌شود.
علت دیر خوب شدن زخم ساق پا
یکی از مهم‌ترین زخم‌هایی که در بدن التیام کندی دارد، زخم سیاهرگی (وریدی) است. این زخم اغلب در اطراف قوزک پا دیده می‌شود و علت آن اختلال در جریان خون و عملکرد نادرست سیاهرگ‌هاست. وظیفه سیاهرگ‌ها این است که خون را از اندام‌ها به سمت قلب بازگردانند. درون آن‌ها دریچه‌هایی وجود دارد که از بازگشت خون به سمت پایین جلوگیری می‌کند.
زمانی که این دریچه‌ها آسیب ببینند یا ضعیف شوند (وضعیتی که به آن نارسایی وریدی مزمن گفته می‌شود)، خون در پاها جمع می‌شود و فشار درون سیاهرگ‌ها بالا می‌رود. این فشار زیاد باعث می‌شود:
نشت مایعات و مواد زائد از رگ‌ها به بافت اطراف
ضعیف شدن پوست و بافت زیرین
ایجاد زخم باز و دردناک
راهکارهای درمان زخم سیاهرگی
درمان باید همزمان علت زمینه‌ای (نارسایی وریدی) و خود زخم را هدف بگیرد. در همین راستا، مراحل درمان به شرح زیر خواهد بود:
استفاده از بانداژ الاستیک یا جوراب واریس برای کاهش ورم و بهبود بازگشت خون به قلب
اجرا زیر نظر پزشک و با درجه فشار مناسب
شست‌وشوی ملایم با محلول ضدعفونی کننده
استفاده از پانسمان‌های مرطوب‌کننده و ضدعفونی‌کننده برای حفظ محیط مناسب ترمیم
در صورت عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی
بالا نگه‌داشتن پاها هنگام استراحت (حدود 30 دقیقه، چند بار در روز)
ورزش‌های سبک پا برای تحریک گردش خون
داروهای بهبوددهنده جریان خون و تقویت دیواره سیاهرگ‌ها مثل دافلون (Daflon) یا دیوسمین-هسپریدین
داروهای ضدالتهاب و مکمل‌های ترمیم‌کننده زخم (روی، ویتامین C، کلاژن و…) در صورت نیاز
لیزر یا جراحی بستن سیاهرگ معیوب (EVLT، Ablation)
پیوند پوست یا درمان‌های بیولوژیک در زخم‌های عمیق یا مزمن
علت دیر خوب شدن زخم دست
زخم دست می‌تواند بر اساس شدت و علت، ویژگی‌های متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل، چند عامل مهم سبب کندی ترمیم زخم دست می‌شوند که عبارتند از:
حرکت مداوم دست: فعالیت‌های روزمره موجب کشیده شدن پوست و بافت آسیب‌دیده می‌شود و روند ترمیم را کند می‌کند.
عفونت‌های پوستی: دست‌ها بیشتر در معرض باکتری‌ها هستند و عفونت باعث التهاب و تاخیر در بهبودی می‌شود.
جریان خون محدود: در نواحی انتهایی دست، گردش خون ممکن است نسبت به بقیه بدن کمتر باشد، به ویژه در افراد سیگاری یا دارای مشکلات عروقی.
شرایط پزشکی زمینه‌ای: دیابت، کمبود ویتامین‌ها (C، A، D) یا ضعف سیستم ایمنی می‌تواند روند ترمیم را کاهش دهد.
مراقبت ناکافی: تماس زخم با آب، مواد شوینده یا عدم پانسمان مناسب، سرعت بهبودی را کم می‌کند.
زخم‌های عمیق یا ضربه‌ای: آسیب شدید به عضلات، تاندون یا اعصاب باعث کند شدن سرعت التیام
راهکارهای درمان زخم دست
درمان زخم دست باید چند جانبه باشد و هم به مراقبت از زخم و هم اصلاح علت زمینه‌ای توجه شود. در همین راستا، می‌توان به شرح زیر عمل کرد:
شست‌وشوی روزانه با محلول نمکی یا آب و صابون ملایم
خشک کردن ملایم و عدم مالش زخم
استفاده از پانسمان‌های مرطوب‌کننده یا ضدعفونی‌کننده برای تسریع ترمیم
تعویض پانسمان به موقع و جلوگیری از تماس زخم با آلودگی
در صورت مشاهده قرمزی، ورم، ترشح چرکی یا بوی نامطبوع، استفاده از آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی تحت نظر پزشک
رعایت بهداشت دست و شستن مداوم قبل از پانسمان
در صورت نیاز، استفاده از اسپلینت یا بانداژ محدودکننده حرکت برای کاهش کشش پوست
پرهیز از کارهای سنگین و تماس با مواد شیمیایی
تغذیه مناسب و مصرف ویتامین‌های C، A، E و روی
ترک سیگار و افزایش فعالیت سبک برای بهبود گردش خون
کرم‌های ترمیم‌کننده حاوی کلاژن، آلانتوئین یا عصاره‌های گیاهی
در صورت زخم‌های عمیق، درمان‌های پیشرفته مانند لیزر یا پیوند پوست
علت دیر خوب شدن زخم کودکان
پوست کودکان لطیف‌تر و آسیب‌پذیرتر است؛ با این حال، زخم‌های کودکان به نسبت بزرگسالان زودتر ترمیم می‌شود. به دلیل سیستم ایمنی فعال و سالم، پس از بروز زخم، التهاب در بدن کودکان به خوبی کنترل می‌شود؛ اما اگر زخم دیر خوب شود، نشان از مشکل زمینه‌ای است. دلایل مختلفی می‌تواند سبب کندی ترمیم زخم در کودکان شود که عبارتند از:
عفونت: دست‌ها و پاها، صورت و زانو بیشتر در معرض باکتری‌ها و میکروب‌ها هستند. عدم رعایت بهداشت باعث التهاب و دیرترمیم شدن زخم می‌شود.
صدمه مکرر: کودکان فعال هستند و اغلب به زخم‌ها ضربه می‌زنند یا آن‌ها را می‌خارانند.
کمبود تغذیه: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل ویتامین C، A، D، روی و آهن باعث کاهش روند ترمیم می‌شود.
بیماری‌های زمینه‌ای: اختلالات سیستم ایمنی، دیابت کودکی نادر یا بیماری‌های خونی می‌توانند به کندی التیام منجر شوند.
پانسمان و مراقبت نامناسب: عدم پوشاندن صحیح زخم یا تعویض دیر به دیر پانسمان باعث عفونت و تاخیر در ترمیم می‌شود.
راهکارهای درمان زخم در کودکان
درمان زخم کودکان باید ایمن، مؤثر و راحت برای کودک باشد. از همین رو، توصیه شده است که مراحل زیر را برای درمان طی کنید:
شست‌وشوی روزانه با محلول ضدعفونی کننده تجویز شده از سوی پزشک یا داروساز یا آب ولرم و صابون ملایم
خشک کردن ملایم و جلوگیری از مالش یا خاراندن زخم
استفاده از پانسمان‌های استریل و مناسب کودکان برای محافظت از زخم
در صورت التهاب، قرمزی، ترشح چرکی یا بوی نامطبوع، مراجعه به پزشک برای دریافت آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی
رعایت بهداشت دست‌ها قبل از پانسمان
تشویق کودک به آرام نگه داشتن عضو زخمی
در صورت نیاز، استفاده از باند، دستکش یا محافظ‌های مخصوص کودک
مصرف میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین C و A
مصرف منابع پروتئینی مناسب برای ترمیم بافت
در صورت نیاز، استفاده از مکمل‌های کودکان حاوی ویتامین و روی
استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده بدون مواد تحریک‌کننده برای پوست کودکان
در صورت زخم‌های بزرگ یا دیرترمیم، اقدام به مشاوره پزشکی برای درمان‌های پیشرفته
علت دیر خوب شدن زخم دیابتی
یکی از شایع‌ترین زخم‌هایی که در بدن بروز می‌کند، زخم دیابتی است. این زخم در بدن بیماران مبتلا به دیابت نمایان می‌شود و یکی از دلایل آن، تخریب بافت پوست به دلیل قند بالاست. دلایل متعددی سبب می‌شوند زخم در بیماران دیابتی دیرتر بهبود یابد که عبارتند از:
نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی): آسیب به اعصاب محیطی سبب می‌شود بیمار درد و فشار بر زخم را احساس نکند و مراقبت به موقع انجام نشود.
اختلال گردش خون (نارسایی عروقی): قند خون بالا سبب ضخیم شدن دیواره رگ‌ها و کاهش جریان خون به اندام‌ها می‌شود؛ بنابراین مواد مغذی و اکسیژن کافی به زخم نمی‌رسد.
سطح بالای قند خون: قند بالا سبب کاهش کارایی سلول‌های ایمنی و فیبروبلاست‌ها و افزایش خطر عفونت می‌شود.
عفونت‌های مکرر: زخم دیابتی به راحتی عفونی می‌شود و باکتری‌ها روند ترمیم را کند می‌کنند.
فشار و تماس مداوم: زخم کف پا به دلیل وزن بدن و راه رفتن دائم، بیشتر آسیب می‌بیند.
بافت مرده و نکروز: تجمع بافت مرده و التهاب مزمن مانع ترمیم طبیعی می‌شود.
راهکارهای درمان زخم دیابتی
درمان زخم دیابتی باید جامع باشد و همزمان به مدیریت دیابت، مراقبت از زخم و درمان عفونت توجه کند. در همین راستا، باید مراحل زیر را در نظر بگیرید:
مهم‌ترین گام برای بهبود زخم کنترل قند خون است.
کنترل HbA1c و قند روزانه با رژیم، دارو و ورزش ضروری است.
شست‌وشوی روزانه با محلول نمکی یا محلول‌های مخصوص زخم دیابتی لازم است.
پاک کردن بافت مرده و نکروز توسط پزشک انجام شود.
استفاده از پانسمان‌های مرطوب‌کننده و پیشرفته برای ترمیم سریع‌تر مهم است.
در صورت وجود التهاب، ترشح چرکی یا بوی بد، باید آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی مصرف شود.
رعایت بهداشت دست‌ها و زخم بسیار مهم است.
استفاده از کفش طبی، کفی‌های مخصوص یا بریس‌های کاهش فشار کمک کننده هستند.
اجتناب از ایستادن یا راه رفتن طولانی مهم است.
داروهای بهبوددهنده گردش خون و تغذیه سلولی ممکن است تجویز شوند.
مکمل‌های حاوی ویتامین C، روی، ویتامین A و پروتئین کافی می‌توانند مفید باشند.
در موارد مقاوم، لیزر درمانی، پیوند پوست، سلول‌های بنیادی یا درمان‌های بیولوژیک توصیه می‌شود.
مشاوره با پزشک متخصص زخم یا دیابت را جدی بگیرید.
علت دیر خوب شدن زخم پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که به طور مستقیم پوست نقاط مختلف بدن را درگیر می‌کند. . علت دیر خوب شدن زخم در این بیماری به شرح زیر است:
التهاب مزمن پوست: فعال شدن سیستم ایمنی باعث آسیب به سلول‌های پوست و کند شدن ترمیم می‌شود.
سلول‌سازی سریع و غیرطبیعی: پوست ضخیم و فلس‌دار مانع ترمیم طبیعی زخم می‌شود.
عفونت ثانویه: زخم‌های باز مستعد باکتری و قارچ هستند و روند بهبود را کند می‌کنند.
خشکی و ترک پوست: سبب تشدید آسیب و دیرترمیم شدن می‌شود.
راهکار درمان زخم پسوریازیس
برای درمان زخم پسوریازیس، ابتدا باید علت بیماری را ریشه‌یابی کرده و به درمان آن بپردازید. سپس برای درمان زخم‌های پسوریازیس، به روش زیر عمل کنید:
مرطوب نگه داشتن پوست: استفاده از کرم‌ها و پمادهای نرم‌کننده و ترمیم‌کننده.
کنترل التهاب: درمان‌های موضعی مثل کرم‌های کورتیکواستروئید یا آنتی‌التهاب‌های تجویزی.
پانسمان مناسب: پانسمان مرطوب برای تسریع بهبود زخم.
جلوگیری از عفونت: در صورت عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک موضعی یا سیستمیک تحت نظر پزشک.
تغذیه و مراقبت عمومی: رژیم غنی از ویتامین‌ها و اجتناب از خشکی پوست.
علت دیر خوب شدن زخم بستر
زخم بستر یکی از زخم‌های رایج در بیماران است. این زخم می‌تواند در هر نقطه از پوست بدن ظاهر شود و بیمار را آزرده کند. زخم بستر معمولا دیر درمان می‌شود و گاهی حتی مقاوم به درمان نیز هست. علت دیر خوب شدن زخم بستر می‌تواند به موارد زیر وابسته باشد:
فشار طولانی روی پوست: سبب کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها می‌شود.
نقص تغذیه و کم‌آبی: کمبود پروتئین، ویتامین و آب سرعت ترمیم را کاهش می‌دهد.
عفونت و التهاب مزمن: محیط زخم مستعد باکتری است و روند بهبود را کند می‌کند.
بیماری‌های زمینه‌ای: دیابت، مشکلات قلبی یا عروقی باعث کاهش خون‌رسانی می‌شوند.
حرکت کم یا بی‌حرکتی بیمار: مانع ترمیم طبیعی بافت‌ها می‌شود
راهکار درمان زخم بستر
بسیاری از کسانی که از بیمار پرستاری می‌کنند به دنبال راه‌حلی برای درمان زخم بستر هستند. بهترین و سریعترین درمان زخم بستر باید به شرح زیر پیگیری شود:
کاهش فشار روی زخم: تغییر مداوم وضعیت بیمار، استفاده از تشک مواج و بالشتک مخصوص.
مراقبت از زخم: شست‌وشو با محلول ضدعفونی کننده، پاکسازی بافت مرده و پانسمان مناسب.
کنترل عفونت: استفاده از آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی در صورت نیاز.
تغذیه کافی: پروتئین، ویتامین C و روی برای تقویت ترمیم بافت‌ها.
درمان‌های پیشرفته: در موارد مزمن، پانسمان‌های تخصصی، لیزر یا درمان‌های بیولوژیک.
چگونه می‌توانید به روند بهبود زخم کمک کنید؟
با انجام چند راهکار ساده، می‌تواند روند بهبود زخم را سرعت بخشید. از جمله روش‌های تسریع بهبود زخم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری‌هایی مانند دیابت یا مشکلات گردش خون که ممکن است روند بهبود را پیچیده کنند، درمان کنید. درمان مشکلات زمینه‌ای که خود علت دیر خوب شدن زخم هستند، تا حد زیادی سرعت بهبود زخم را بیشتر می‌کنند.
سیگار نکشید
سیگار ببا ایجاد التهاب در بدن، علت دیر خوب شدن زخم را تشدید می‌کند و روند ترمیم بافت‌ها را کند می‌کند.
تغذیه مناسب
روند بهبود زخم به انرژی احتیاج دارد. انرژی‌ای که از کالری‌های غذایی تامین می‌شود، بهترین نوع انرژی است. رژیمی شامل پروتئین‌های کم‌چرب و چربی‌های سالم می‌تواند به تامین انرژی مورد نیاز برای بهبود کمک کند.
زخم را تمیز نگه دارید و پانسمان کنید
با آب گرم و شوینده ملایم مثل شامپو بچه، زخم را شستشو دهید. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌هایی مانند پراکسید هیدروژن، ید و الکل می‌تواند به بافت‌های تازه تشکیل شده آسیب برساند. پس از شستشو، حتما زخم را به آرامی خشک کنید تا از عفونت جلوگیری شود. پانسمان نه تنها از عفونت جلوگیری می‌کند، بلکه زخم‌ها در شرایط گرم و خشک بهتر بهبود می‌یابند.
سخن آخر
علت دیر خوب شدن زخم می‌تواند به عوامل بیرونی، درونی و روند درمان وابسته باشد. در این مطلب از مجله داروخانه آنلاین دکتر زمانی، 24 علت دیر خوب شدن زخم را بررسی کردیم و راهکارهایی برای درمان شایع‌ترین علل بیان کردیم. تجربیات خود را در زمینه درمان زخم در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
